Kierunki rozwoju Sił Zbrojnych zaakceptowane. Nowy PMT kluczowy dla modernizacji [KOMENTARZ]

W wydanym komunikacie Ministerstwo Obrony Narodowej podkreśla, że „Szczegółowe kierunki…” określają dyslokację jednostek wojskowych, zobowiązania wynikające z umów międzynarodowych oraz założenia dotyczące modernizacji armii. Sam dokument wbrew nazwie jest dość ogólny, i liczy ponad 20 stron. – Ten dokument obejmuje generalnie siły zbrojne, począwszy od stanów osobowych, dyslokacji po potrzeby modernizacyjne. Jest wielowątkowy, tylko na dużym stopniu ogólników. Teraz przyjdzie czas na sprecyzowanie konkretnych programów. – mówił Defence24.pl wiceszef MON Wojciech Skurkiewicz przy okazji pozytywnego zaopiniowania dokumentu przez Sejmową Komisję Obrony Narodowej.

Resort obrony podkreślił jednak, że przyjęty przez Radę Ministrów dokument określa kierunki modernizacji Wojska Polskiego dotyczące sprzętu rozpoznania i walki radioelektronicznej, sprzętu dowodzenia i łączności, wyposażenia systemu obrony powietrznej, zestawów przeciwpancernych pocisków kierowanych, kołowych transporterów opancerzonych, średnich samolotów transportowych, okrętów i sprzętu morskiego, sprzętu elektronicznego, czołgów.

Lista jest zbieżna z zapisem artykułu 4. ust. 2 ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych, jego główne zapisy pozostały niezmienione od przyjęcia pierwotnego tekstu ustawy w 2001 roku. Pewne elementy spośród wymienionych w komunikacie – jak na przykład czołgi, systemy przeciwpancerne czy środki walki elektronicznej – są zbieżne z rekomendacjami Strategicznego Przeglądu Obronnego, przyjętego w ubiegłym roku. Jego elementy zostały zresztą już wcześniej włączone do planowania modernizacji technicznej, o czym świadczą prowadzone prace analityczne dotyczące nowych czołgów, ale też np. myśliwców 5. Generacji Harpia.

Po przyjęciu przez Radę Ministrów „Szczegółowych kierunków…” szef MON będzie mógł, w drodze zarządzenia, określić „program rozwoju Sił Zbrojnych”, a na jego podstawie będzie mógł zostać stworzony Plan Modernizacji Technicznej na lata 2017-2026. To ostatnie jest o tyle istotne, że bez obowiązującego PMT MON nie może zawierać zobowiązań finansowych na dany okres, czyli w praktyce dziś na czas po 2022 roku. Mówił o tym pełnomocnik MON Michał Marciniak, przy okazji zawarcia umowy na pierwszą fazę programu obrony powietrznej Wisła.

Dopiero przyjęcie nowego PMT pozwoli na podpisywanie umów zakładających płatności po 2022 roku, na przykład tej związanej z drugą fazą programu obrony powietrznej Wisła, ale też innych kontraktów. Wiadomo, że decyzje dotyczące okrętów podwodnych Orka i nowych śmigłowców szturmowych Kruk zostały odłożone na nową perspektywę planistyczną, która rozpocznie się w momencie gdy zacznie obowiązywać nowy PMT. Stąd tak ważne jest przyjęcie uchwały Rady Ministrów, a następnie kolejnych dokumentów w ramach MON i Sił Zbrojnych.

Z drugiej strony należy pamiętać, że prace nad „szczegółowymi kierunkami” i PMT są dosyć mocno opóźnione, dokument obejmuje przecież okres od 2017 roku. Na tę kwestię wielokrotnie zwracali uwagę posłowie opozycji, w tym wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Obrony Narodowej i były szef MON w rządzie PO-PSL Czesław Mroczek. Jeszcze w lutym Mroczek mówił: „Rada Ministrów mimo ciążącego na niej obowiązku nie wydała szczegółowych kierunków przebudowy i modernizacji technicznej sił zbrojnych na kolejny okres planistyczny.”. Minister Błaszczak zapowiadał przyjęcie „Szczegółowych kierunków” jeszcze w kwietniu, ale ostatecznie udało się to dopiero na początku czerwca.

Dla procesu modernizacji Sił Zbrojnych największe znaczenie będzie mieć jednak dopiero nowy Plan Modernizacji Technicznej. To ten dokument określi, jakie programy będą realizowane w latach 2017-2026, i za jaką kwotę. Nowy PMT będzie pierwszym przygotowanym od początku przez obecny resort obrony. Dokument od podstaw powstanie po Strategicznym Przeglądzie Obronnym, a także w warunkach obowiązywania nowej ustawy o przebudowie, modernizacji technicznej, zakładającej wzrost wydatków obronnych do 2,5 proc. PKB.

Założenia nowego PMT powinny uwzględniać w pełni także ilościową rozbudowę armii, włącznie ze stworzeniem nowej dywizji, zwiększenie nacisku na obronę kolektywną, czy wreszcie budowę Wojsk Obrony Terytorialnej. Plan na lata 2017-2026 pozwoli na rozpoczęcie realizacji priorytetowych programów, a przyjęcie „szczegółowych kierunków” jest ważnym krokiem na drodze do przygotowania tego dokumentu.

Dla procesu modernizacji technicznej istotne znaczenie mają jednak również inne czynniki, jak choćby prace nad zmianami w systemie pozyskiwania sprzętu wojskowego i uzbrojenia, w kierunku tworzenia Agencji Uzbrojenia. Trzeba też pamiętać o poszukiwaniu rozwiązań pozwalających na dalsze usprawnienie tego procesu, na przykład poprzez zwiększenie finansowania czy przyjęcie specjalnych regulacji prawnych dla określonych, priorytetowych programów.