RB ONZ o sądzeniu zbrodni w b. Jugosławii i Rwandzie

Toczące się w tych sprawach postępowanie przejął tzw. Mechanizm Narodów Zjednoczonych dla Międzynarodowych Trybunałów Karnych (MICT). Ustanowiony został przez Radę Bezpieczeństwa ONZ w roku 2010, aby dokończyć działalność międzynarodowych trybunałów ds. zbrodni w Rwandzie i byłej Jugosławii po wygaśnięciu ich mandatów, odpowiednio w 2015 roku i 2017 r.

Z pracami MICT zapoznał zgromadzonych jego prezes, sędzia Carmel Angius. Mówił on m.in. o procesie apelacyjnym i werdykcie wydanym w marcu br. w sprawie Radovana Karadżicia, byłego prezydenta Serbskiej Republiki Bośni i Hercegowiny. Karadżić oskarżony był m.in. za ludobójstwo w Srebrenicy, gdzie w 1995 roku zamordowano blisko 8 tysięcy muzułmańskich mężczyzn, oraz dziewięć innych zbrodni wojennych i przeciwko ludzkości. Trybunał ONZ w Hadze zwiększył wymiar kary dla byłego przywódcy bośniackich Serbów z 40 lat więzienia na dożywocie.

Według sędziego bez opóźnień przebiega postępowanie odwoławcze w sprawie oskarżonego także o zbrodnie wojenne byłego dowódcy sił bośniackich Serbów Ratko Mladicia. Na wrzesień zapowiedziany jest proces apelacyjny rwandyjskiego zbrodniarza Augustina Ngirabatware, skazanego za ludobójstwo.

Sukces międzynarodowej sprawiedliwości zależy od trwałego wsparcia i współpracy, dziś i każdego dnia. Mam nadzieję i ufam, że Mechanizm wciąż będzie znajdował taką pomoc ze strony państw członkowskich Rady.

 Sędzia dziękował za wsparcie ze strony kilkunastu państw. Wymienił pośród nich Polskę. 

Stała przedstawiciel RP przy ONZ Joanna Wronecka zapewniała o poparciu Polski dla MICT. Mówiła z aprobatą o priorytetach wyznaczonych przez prezesa i prokuratora oraz standardach, jakie zachowuje trybunał. Wezwała wszystkie państwa do pełnej współpracy z Mechanizmem, zgodnie z odpowiednimi rezolucjami RB, apelowała również o udzielanie wszelkiej niezbędnej pomocy, w szczególności co do lokalizacji, aresztowania i przekazywania oskarżonych zbiegów czy relokacji uniewinnionych i uwolnionych.

Międzynarodowe instytucje wymiaru sprawiedliwości ds. karnych, w tym Mechanizm, odgrywają ważna rolę w walce bezkarnością, co przyczynia się do odstraszania i zapobiegania najgroźniejszym przestępstwom.

Według Emily Pierce z ambasady USA przy ONZ, Stany Zjednoczone doceniają pracę i poświęcenie personelu MICT. Wskazała na znaczenie prowadzonych przez trybunał spraw. Jak argumentowała, odpowiedzialność za wymierzenie sprawiedliwości zbrodniarzom nie spoczywa na ofiarach, ale raczej na państwach.

Do trybunału zajmującego się wcześniej byłą Jugosławią krytycznie odniósł się zastępca stałego przedstawiciela Rosji przy ONZ Giennadij Kuzmin. Przywołał on kwestię operacji wojskowej NATO przed 20 laty wymierzonej w Federalną Republikę Jugosławii. Wskazywał na cierpienia cywilów i zniszczenia.

Zamiast tego trybunał ten wymyślił mit o wyłącznej odpowiedzialności Belgradu za wojnę na Bałkanach, surowo ukarał Serbów i oczyścił z zarzutów innych uczestników wojny domowej.

 Zarzucał, że trybunał odmówił dochodzenia w tej sprawie.