Premier Wielkiej Brytanii w Polsce. Bezpieczeństwo i dalsza współpraca

Wraz z premierem Sunakiem przybył do Polski szef brytyjskiego MON Grant Shapps. Odniósł się on do zapowiadanego pakietu wsparcia oraz wojny na Ukrainie.

„Ten rekordowy pakiet pomocy wojskowej zapewni prezydentowi Zełenskiemu i jego odważnemu narodowi więcej środków, których potrzebują, aby wykopać Putina i przywrócić pokój i stabilność w Europie - powiedział Shapps - Wielka Brytania jako pierwsza dostarczyła systemy przeciwpancerne NLAW, pierwsza dostarczyła nowoczesne czołgi i pierwsza wysłała rakiety dalekiego zasięgu” - dodał.

„Wielka Brytania zawsze będzie odgrywać swoją rolę na czele europejskiego bezpieczeństwa. Dziś jestem w Polsce nie bez powodu” - napisał Sunak na portalu X.

Opierając się o informacje upublicznione przez brytyjski ministerstwo obrony pakiet ma obejmować:

• 60 łodzi, w tym przybrzeżne statki szturmowe, sztywne łodzie szturmowe i łodzie nurkowe, a także działa morskie;
• Ponad 1600 rakiet uderzeniowych i przeciwlotniczych (prawdopodobnie m.in. typu ASRAAM, Brimstone), a także dodatkowe precyzyjnie kierowane pociski dalekiego zasięgu Storm Shadow;
• Ponad 400 pojazdów, w tym 160 pojazdów o chronionej mobilności „Husky", 162 pojazdy opancerzone i 78 pojazdów terenowych;
• Prawie 4 miliony sztuk amunicji do broni strzeleckiej.

Premier Sunak ma spotkać się m.in. z premierem Tuskiem. Tematem rozmów będzie pogłębienie relacji polsko-brytyjskich. Zaproponowane zostanie rozmieszczenie samolotów RAF Typhoon w celu przeprowadzenia kontroli powietrznej NATO nad Polską. Ponadto zostanie poruszona współpraca gospodarcza. Jak możemy przeczytać na stronie rządu brytyjskiego „aby jeszcze bardziej pobudzić handel i wesprzeć brytyjskie firmy chcące inwestować w Polsce, premier ogłosi dziś zamiar potrojenia dostępnych dla Polski środków z zakresu UK Export Finance z 5 miliardów funtów do 15 miliardów funtów – jest to nasza najhojniejsza oferta dla kraju partnerskiego.”

Współpraca polsko-brytyjska w dobie wojny na Ukrainie

Polska i Wielka Brytania jeszcze przed rozpoczęciem wojny na Ukrainie znacząco zacieśniły swoje relacje. Na przełomie 2021 i 2022 roku współpraca opierała się o trójkąt Londyn-Warszawa-Kijów. To porozumienie zostało sformalizowane 17 lutego 2022 roku i opierało się na wspólnych działaniach w zakresie cyberbezpieczeństwa, zwalczania dezinformacji oraz współdziałania w sektorze energetycznym.

Podczas rządów ówczesnego premiera Borisa Johnsona polski prezydent oraz premier kilkukrotnie spotykali się i omawiali dalsze wsparcie dla walczącej Ukrainy oraz kwestie bezpieczeństwa na wschodniej flance NATO.

W lipcu 2022 roku do Polski przerzucona została z Niemiec kompania brytyjskich czołgów Challenger 2, co było dodatkowym wsparciem dla Polski po przekazaniu przez nią Ukrainie sowich czołgów T-72. Równocześnie przeniesiony został system przeciwlotniczy Sky Sabre, który pozostaje w Polsce do dziś. Wykorzystuje rakiety CAMM, te same, jakie ma Polska w zestawie mała Narew i przyszłym Pilica+. W ubiegłym roku podpisano też umowę wykonawczą na licencyjną produkcję brytyjsko-włoskich pocisków CAMM-ER dla docelowej konfiguracji zestawu Narew, a w przyszłości oba kraje mają opracować nowy pocisk Future Common Missile, będący rozwinięciem rodziny CAMM. Polska korzysta też z brytyjskich rozwiązań w modernizacji Marynarki Wojennej, w tym w programie Miecznik.

Obecny premier Sunak po raz pierwszy spotkał się z polskim prezydentem osobiście 16 lutego 2023 roku na Downing Street, gdy rozmawiali o wsparciu dla Ukrainy, w tym szkoleniu pilotów myśliwców, a z ówczesnym premierem Morawieckim - dwa dni później, przy okazji Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa.

Pogłębieniem współpracy polsko-brytyjskiej było dwustronne, strategiczne „Partnerstwo 2030” - umowa podpisana w lipcu 2023 roku w Londynie przez ówczesnych ministrów spraw zagranicznych Raua i Cleverly’ego oraz obrony - Błaszczaka i Wallace’a. Określiło ono wspólne priorytety w wielu kwestiach, podkreśla zaangażowanie obu krajów w utrzymanie systemu międzynarodowego, który chroni wolność, suwerenność i integralność terytorialną oraz przewiduje współpracę w zakresie budowania zdolności nowej generacji dla sił zbrojnych, zwiększenie intensywności i częstotliwości wspólnych ćwiczeń szkoleniowych, wzmocnienie odstraszania i postawy obronnej NATO.

Rishi Sunak po raz pierwszy rozmawiał telefonicznie z nowym polskim premierem Donaldem Tuskiem 19 grudnia zeszłego roku, gdy kilka dni po objęciu przez niego urzędu, zadzwonił do niego z gratulacjami. Podczas rozmowy dyskutowali o dalszy wsparciu dla Ukrainy i zacieśnianiu współpracy dwustronnej.