Od wojny do stabilizacji. Rosyjskie plany w Syrii

To wstęp do utrwalenia powojennego porządku w Syrii w takiej formule, by Moskwa zachowała tam jak największe wpływy. Aby to osiągnąć, trzeba jednak ostatecznie zlikwidować bastion rebelii w Idlib, a to wymaga porozumienia z Turcją. Ankara zapewne porzuciłaby islamistów z Idlib, gdyby w zamian dostała to co chce w północno-wschodniej Syrii. To może jednak okazać się trudne, ponieważ Rosjanie prowadzą też intensywne rokowania z Kurdami.

Otwarciem nowego etapu polityki rosyjskiej w Syrii były rozmowy w Damaszku 2 grudnia. Specjalny wysłannik prezydenta Rosji do Syrii Aleksandr Ławrentjew oraz wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Wierszynin spotkali się m.in. z prezydentem Baszarem el-Asadem. W wydanym później komunikacie MSZ Rosji poinformowało, że strony omawiały „konieczność przywrócenia terytorialnej integralności Syrii i jedności z uwzględnieniem interesów wszystkich grup etnicznych i religijnych”. Tematem rozmów była też pomoc humanitarna, prace nad nową konstytucją Syrii. Jedną z ważniejszych kwestii były też „dalsze wysiłki antyterrorystyczne”. Słowa o konieczności „przywrócenia terytorialnej integralności Syrii” można interpretować jako poruszenie tematu ostatniej rebelianckiej enklawy w kraju – w prowincji Idlib. Kilkanaście dni później o konieczności zniszczenia „gniazda terrorystów” w tym regionie Syrii mówił Siergiej Ławrow podczas wizyty w Waszyngtonie, na konferencji prasowej z Mike’m Pompeo.

Również 2 grudnia dowódca sił rosyjskich w Syrii generał Aleksandr Czajko spotkał się z dowódcą zdominowanej przez Kurdów koalicji Syryjskich Sił Demokratycznych (SDF), Mazloumem Kobanim. Po tym spotkaniu Kobani napisał na Twitterze, że osiągnięto „wysoki poziom zrozumienia” i uzgodniono rozmieszczenie rosyjskich żołnierzy w miastach Amuda, Tell Tamer i Ayn Issa w północno-wschodniej Syrii. Moskwie zależy na deeskalacji napięcia w Syrii, ponieważ Kreml chce uniknąć strat w ludziach – co byłoby dla niego wizerunkowo fatalne. 2 grudnia rosyjski pojazd wojskowy został zaatakowany podczas patrolu w prowincji Aleppo niedaleko granicy tureckiej. Ranni zostali trzej oficerowie – jak podało ministerstwo obrony, ataku dokonano przy pomocy improwizowanego ładunku wybuchowego. Incydent ten zwiększył obawy Moskwy, że rosyjskie wojsko może stać się celem coraz częstszych ataków w rejonie Syrii, gdzie rozmieszczono Rosjan w wyniku październikowego porozumienia Władimira Putina i Recepa Tayyipa Erdogana.

Wspomniany generał Czajko (48 lat) dowodzi siłami rosyjskimi w Syrii od września 2019 r. Jego poprzednik, generał Andriej Sierdiukow (57 lat) pełnił tę funkcję przez poprzednie pół roku. Jego zadaniem było sprawne wprowadzenie w życie postanowień rosyjsko-tureckich o wspólnych patrolach w strefie deeskalacji w Idlib. Nowy dowódca ma zaś za zadanie skuteczną realizację porozumienia z Turcją w sprawie współpracy obu krajów w północno-wschodniej Syrii, szczególnie w rejonie, gdzie działają oddziały tureckie, zwalczające kurdyjskie milicje YPG. W przeciwieństwie do Sierdiukowa, Czajko uchodzi za wojskowego, który ma też duże talenty polityczne i dyplomatyczne. Potwierdziły to udane rozmowy z liderem SDF. Rosyjski dowódca przygotowuje grunt pod przyszłe zaangażowanie odnośnie pomocy humanitarnej i odbudowy kraju.