Biuro Nadzoru Wewnętrznego czeka na podpis prezydenta

To koniec parlamentarnych prac nad nowymi przepisami dotyczącymi nadzoru nad służbami mundurowymi. Teraz nadszedł czas na decyzję prezydenta Andrzeja Dudy. Zgodnie z konstytucją może on ustawę podpisać, zawetować lub skierować do Trybunału Konstytucyjnego. Jeśli prezydent zdecyduje się na podpis, Biuro Nadzoru Wewnętrznego w MSWiA zostanie powołane po upływie 14 dni od daty publikacji przepisów w Dzienniku Ustaw.

Realnie rzecz ujmując, BNW zostanie formalnie utworzone nie wcześniej niż w pierwszych dniach 2018 r. Jeszcze nie poinformowano oficjalnie, kto stanie na czele Biura, czyli zostanie Inspektorem Nadzoru Wewnętrznego w MSWiA. Jednak podczas senackich debat wiceminister Jarosław Zieliński dość wyraźnie zasugerował, że resort już wie, kto to będzie.

Senat na wyraźny wniosek MSWiA nie wprowadził zmian do ustawy. W czwartkowym głosowaniu przepadł też wniosek o odrzucenie ustawy w całości złożony przez PO.

Czytaj więcej: Policja a Biuro Nadzoru Wewnętrznego - nowy instrument MSWiA [Komentarz]

Podczas dotychczasowych prac opozycja argumentowała, że ustawa powołuje nową służbę specjalną. Jednak kierownictwo MSWiA, gdzie powstał projekt przepisów, uważa, że nie ma obecnie realnych instrumentów nadzoru nad podległymi służbami.

Znowelizowana ustawa będzie nosiła nazwę "o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych". Jak podkreśla resort, najważniejszym zadaniem Biura Nadzoru Wewnętrznego będzie egzekwowanie odpowiednich standardów pracy podległych służb mundurowych. Biuro zajmie się wszelkimi nieprawidłowościami w pracy służb, w tym przypadkami łamania prawa czy naruszenia etyki zawodowej.

Ustawa nie przewiduje likwidacji biur spraw wewnętrznych, które działają w komendach głównych policji i Straży Granicznej. BNW ma działać niezależnie od nich na wyższym szczeblu – bezpośrednio przy ministrze SWiA. BNW będzie mogło zlecać biurom spraw wewnętrznych KGP i KGSG wykonanie pewnych czynności sprawdzających. Natomiast szefowie biur w policji i Straży Granicznej będą niezależni od komendantów głównych tych formacji.

Inspektorzy BNW (ma ich być 35) będą mieli m.in. prawo do legitymowania osób, ich obserwowania, nagrywania dźwięku i obrazu zdarzeń w miejscach publicznych. Inspektorzy będą mogli się posługiwać tzw. dokumentami legalizacyjnymi, pozyskiwać dane telekomunikacyjne, pocztowe i internetowe. Kontrolę nad uzyskiwaniem przez BNW tych danych sprawować będzie Sąd Okręgowy w Warszawie.

Jednym z zadań BNW będzie weryfikacja kandydatów na wyższe stanowiska w służbach mundurowych oraz (to jedna z poprawek wprowadzonych w Sejmie) funkcjonariuszy, którzy takie stanowiska już zajmują. Chodzi tu o komendantów, szefów i ich zastępców, dyrektorów i zastępców dyrektorów komórek organizacyjnych w podmiotach nadzorowanych przez MSWiA oraz naczelników. Weryfikacji będą poddawani także funkcjonariusze delegowani do BNW.

Czytaj więcej: Modernizacja jednym z filarów bezpieczeństwa. 2 lata MSWiA [KOMENTARZ]

Zgodnie z ustawą szef MSWiA będzie miał możliwość zapoznawania się z wynikami i materiałami czynności operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych w policji i Straży Granicznej.

Funkcjonariusze delegowani do BNW ze służb mundurowych (będzie to możliwe jedynie za ich zgodą) będą mogli otrzymać specjalne dodatki. W przypadku inspektorów Biura (czyli policjantów i pograniczników, a w przyszłości funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa) byłoby to do 75 proc. kwoty bazowej, a w przypadku ekspertów Biura (zawodowych strażaków i funkcjonariuszy BOR) – do 50 proc. kwoty bazowej. Ta ostatnia jest po prostu podstawą do obliczania wynagrodzeń funkcjonariuszy i żołnierzy, zapisywaną co roku w ustawie budżetowej. Obecnie wynosi ona 1523,29 zł i przyszłym roku – zgodnie z projektem budżetu – ma pozostać bez zmian.

Inspektorzy BNW będą mogli używać środków przymusu bezpośredniego w postaci siły fizycznej, kajdanek, przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej, pojazdów służbowych oraz środków przeznaczonych do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód, w tym materiałów wybuchowych.

Czytaj więcej: Biuro Nadzoru Wewnętrznego z szerokimi uprawnieniami