Pociski BARAK MX, efekt izraelskich doświadczeń bojowych

Ekspert IAI Air and Missile Defence, płk (rez) Chaim Moriya, który służył w izraelskich jednostkach obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej podkreśla, że Izrael często spotyka się z zagrożeniami z powietrza. To powoduje, że systemy obrony powietrznej IAI są opracowywane z uwzględnieniem rzeczywistych doświadczeń.

Powszechnie wiadomo, że Izrael stoi w obliczu istotnego zagrożenia pociskami balistycznymi i rakietami atakującymi z różnych stron i wysyłanymi przez różnych przeciwników. Mamy do czynienia z praktycznie wszystkimi rodzajami zagrożeń powietrznych – co wielokrotnie wystawiało na próbę nasze możliwości obronne. Izraelskie systemy wynikają więc z potrzeb i sytuacji, jaka panuje w naszym regionie.

Tym samym systemy obronne IAI muszą być w stanie przechwycić całe spektrum zagrożeń – wliczając w to taktyczne rakiety balistyczne, rakiety niekierowane oraz drony. Drugim wymaganiem są interoperacyjność i łatwość łączenia się z innymi systemami uzbrojenia – co pozwala na optymalne i pełne wykorzystanie możliwości całego systemu obrony. Trzecią cechą, którą musiał spełnić BARAK-MX, jest zdolność tego systemu do bardzo szybkiej zmiany konfiguracji oraz dopasowywania się do nowych wymagań – bez głębokiej wymiany sprzętowej, ale np. przez na bieżąco prowadzoną zmianę oprogramowania. Jest to szczególnie istotne przy wystąpieniu nowego zagrożenia.

Izraelczycy nie chcieli więc tworzyć tylko systemu sieciocentrycznego, zapewniającego przede wszystkim możliwość połączenia każdego sensora z każdym efektorem (co staje się zresztą standardem w tego rodzaju systemach) – ale zbudować rozwiązanie, które może pracować zarówno „w sieci”, jak i samodzielnie.

Musimy podchodzić do obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej AMD [Air and Missile Defense] jako do sekwencji działań. Konieczny jest podział misji AMD na takie zadania, jak: nadzór nad sytuacją powietrzną, identyfikacja, ocena zagrożenia, decyzja o zaangażowaniu sił i wreszcie wykonanie zadania. Starsze lub tradycyjne systemy wykonują każde zadanie odrębnie, ale prawdziwa koncepcja sieciocentryczna wymaga udostępnienia możliwości wyboru sposobu wykonania każdego zadania: w trybie scentralizowanym lub autonomicznym.

Jak sprostać takim wymaganiom? Izraelczycy w jednym systemie zastosowali aż trzy rodzaje różnych klas pocisków rakietowych, które mogą być wystrzeliwane z tego samego typu wyrzutni. Wszystkie te pociski mogą również działać w oparciu o dane z różnego rodzaju sensorów. Dzięki temu elastyczny system dowodzenia i kierowania C2 ma możliwość wyboru rakiety optymalnej – biorąc pod uwagę „koszt-efekt” oraz odległość do celu. Pociski stosowane w systemie BARAK-MX mogą bowiem zwalczać cele powietrzne  w obrębie półkuli o promieniu: 35 km (BARAK MRAD), 70 km (BARAK LRAD) oraz 150 km (BARAK ER)

Ten sam system ma dodatkowo możliwość realizowania różnorodnych zadań – od obrony punktowej (przez elementy rozstawione na niewielkim obszarze), przez obronę mobilną – stosując mobilne radary i wyrzutnie z rakietami (działające według zasady „zatrzymaj się i działaj”), po obronę strefową – gdy zabezpieczenie dużego obszaru zapewniają odpowiednio rozstawione wyrzutnie z rakietami o zasięgu 150 km.

Pomaga w tym możliwość podłączania do systemu dowodzenia BARAK MX różnego rodzaju źródeł informacji (w tym całej rodziny stacji radiolokacyjnych opracowanych przez koncern IAI). Barak-MX może również być integrowany z innymi systemami – otrzymując z nich np. opracowany na zewnątrz, zintegrowany obraz sytuacji powietrznej.