Szwecja i Finlandia zacieśniają współprace w sferze bezpieczeństwa

Finlandia i Szwecja od lat prowadzą politykę pozostawania poza blokami militarnymi, która w ciągu ostatnich kilku lat zdecydowanie się zintensyfikowała. Do tej pory kraje podpisały kilka umów bilateralnych, a także umów z USA, które stopniowo pogłębiały współprace regionalną i ponadregionalną w sferze bezpieczeństwa. Przyczyną był wybuch konfliktu na Ukrainie w 2014 roku. Helsinki i Sztokholm coraz bardziej obawiają się agresywnej polityki Rosji w Europie Wschodniej.

Podpisana na początku lipca umowa międzynarodowa zakłada różnorodne formy kooperacji i przewiduje współpracę zarówno w stanie pokoju, jak i wojny. Kraje stawiają między innymi na: dialog na rzecz bezpieczeństwa i obronności, wspólne działania na rzecz zachowania integralności terytorialnej oraz wspólne ćwiczenia i procesy edukacyjne. Umowa reguluje również procesy ułatwiające pobyt żołnierzy strony partnerskiej na terytorium państwa przyjmującego oraz zasady, na jakich mógłby być prowadzone wspólne działania, w tym planowanie taktyczne operacyjne i interoperacyjność wojsk stron partnerskich.

Zacieśnienie współpracy między Szwecją i Finlandia miało również bardzo wymierne skutki. Według niektórych doniesień prasowych, które powołują się na słowa naczelnego dowódcy Szwedzkich Sił Zbrojnych Micaela Bydéna, kraje wymieniły między sobą tajne plany obronne.

Na pierwszy rzut oka, zapisy nowego memorandum obejmują współpracę na niema wszystkich poziomach, ze szczególnym naciskiem na współpracę polityczną i militarną. Można pokusić się o stwierdzenie, że ten dokument przypomina rodzaj sojuszu wojskowego. Jednak wypowiedzi polityków i wojskowych – szczególnie po stronie fińskiej – podkreślają, że umowa ma mieć zupełnie inny charakter. Strona fińska obawia się odejść od swojej dotychczasowej polityki poza-blokowości, dlatego też ogłosiła, że dokument ten nie jest porozumieniem o wzajemnej pomocy. Finowie chcą w ten sposób uniknąć pogorszenia relacji z Rosją. Furtką wydaje się być otwarty charakter umowy – dokument nie posiada zapisów ograniczających zakresy współpracy.

Podpisanie memorandum to rodzaj kontynuacji dotychczasowych działań na rzecz zawiązywania wzajemnych relacji. Szwecja i Finlandia, pozostające poza NATO, poszukują kolejnych rozwiązań wzmacniających ich bezpieczeństwo. Jedną ze strategii jest właśnie poszerzanie współpracy bilateralnej oraz funkcjonowanie w kilku formatach regionalnych. W perspektywie strategicznej poszerzanie współpracy bilateralnej nie rozwiązuję jednak wszystkich kwestii wpływających na sytuacje bezpieczeństwa północnej części Morza Bałtyckiego. W perspektywie wieloletniej ani Szwecja, ani Finlandia nie będą w stanie zapewnić sobie realnego wzrostu bezpieczeństwa bez bliskiej współpracy z NATO.