Siły zbrojne
Trzy oferty na śmigłowce wielozadaniowe dla wojska
Oferty w postępowaniu na pozyskanie 70 śmigłowców wielozadaniowych dla Wojska Polskiego w oparciu o jedną platformę złożyło trzech potencjalnych wykonawców. Procedura została zakończona dziś, w dniu 30 grudnia - podaje rzecznik prasowy MON, płk Jacek Sońta.
Inspektorat Uzbrojenia otrzymał oferty od trzech wykonawców:
- konsorcjum „Program EC-725 CARACAL-POLSKA” w składzie: Airbus Helicopters SAS i Heli Invest Sp. z o. o. Services S.K-A, proponującego wiropłaty EC-725 Caracal;
- konsorcjum w składzie: Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o. o., Sikorsky Aircraft Corporations, Sikorsky International Operations Inc., oferującego śmigłowce Black Hawk;
- Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Świdnik” SA., z maszynami AW-149.
Obecnie resort obrony zamierza przeprowadzić analizę złożonych dokumentów i dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty. Ponadto, planuje się zrealizowanie prób śmigłowca, proponowanego przez wykonawcę, który złożył najwyżej ocenioną ofertę.
Równocześnie z analizami Komisji Inspektoratu Uzbrojenia w Ministerstwie Gospodarki rozpoczyna pracę Zespół do zbadania ofert offsetowych oraz przeprowadzenia negocjacji w celu zawarcia umowy offsetowej - pisze płk Sońta.
Podpisanie kontraktu na dostawy ma nastąpić według planów w drugiej połowie 2015 roku, po zawarciu porozumienia dotyczącego offsetu.
Pod koniec października konsorcjum Sikorsky Aircraft Corporation i PZL Mielec opublikowało stanowisko, zgodnie z treścią którego warunki MON uniemożliwiały wzięcie udziału w postępowaniu na śmigłowce wielozadaniowe dla Wojska Polskiego. Stwierdzono, że konsorcjum "nie jest zdolne" do uczestniczenia w procedurze, o ile przedkładane wymogi nie ulegną zmianie. List otwarty w tej sprawie wysłał prezes Sikorsky Aircraft Corporation, który stwierdził że koncern nie złoży oferty „dopóki warunki przetargowe nie zostaną zmienione”.
Ostatecznie jednak zdecydowano się na złożenie propozycji, o czym poinformował sekretarz stanu w MON Czesław Mroczek. W związku z wnioskami złożonymi przez dwa podmioty uczestniczące w postępowaniu resort zdecydował o wydłużeniu terminu przyjmowania ofert, do 30 grudnia br.
Tomek
Obydwa piękne. Zwłaszcza ten europejski wygląda dość pokojowo, ale jak zwykle Amerykańskie wojskowe mają większy zasięg, co mogło by być bez znaczenia, gdybyśmy mieli ich tylko używać w kraju,ale może mieć przy jakichś pustynnych poligonach w dalekich gościnnych krajach. Warto by przy okazji złożyć zamówienie, na 2-5 rządowych maszyn plus z 2-3 ratownictwa morskiego i z 2 górskiego, tam są cięższe warunki pogodowe więc warto byłoby takie kitajca mieć, nasze MI w rezerwie. Po co aż 70? 70 to Rosji by starczyło.
say69mat
Park śmigłowców cywilnych znakomicie wypełnia koncepcja AW149/189. Są to zatem doskonałe maszyny dla transportu ViP-ów, na wyposażenie sił strażackich, policyjnych i bezpieczeństwa. Oraz ratowniczych, w tym ratownictwa górskiego i morskiego, działającego niezależnie od wojskowego SAR/CSAR.
janek
Weszła w życie ustawa, która przesądziła, że offset może być lokowany jedynie w przemyśle obronnym. Organem właściwym w sprawie offsetu jest minister obrony narodowej" - przypomniał wiceszef MON, który jest przewodniczącym komitetu offsetowego MON.
gość
Dlaczego w przetargu Włosi oferują AW 149 a nie AW 101 ? Przecież AW 149 to zupełnie inna klasa śmigłowca, zdecydowanie mniejszy i w związku z tym nie tak wszechstronny jak jego większy krewniak AW 101.
paweł piotr z
kasa, kasa. proponujemy w przetargu takie pieniądze, że nie ma szans na elite śmigłowcową. AW 101 jednak trochę za duży jak na śmigłowiec podstawowy w liczbie 70 szt. tak jak nie ma sensu cężarówką po małe zakupy jedzić do sklepiku. ekploatacja by nas dobiła
Ink
"Ponadto, planuje się zrealizowanie prób śmigłowca, proponowanego przez wykonawcę, który złożył najwyżej ocenioną ofertę". Czy prób dokonoją niezależni i wykwalifikowani piloci z doświaczeniem (np. z działań w Iraku czy Afganistanie)? Tylko czy tacy w ogóle i nas jeszcze są?
Paweł Piotr Z.
Panowie z IU MON, czas przerwać ten przetarg. Jedyna męska decyzja: zakończyć go jako nie rozstrzygnięty i zakupić właściwe śmigłowce z wolnej ręki. Będzie drożej, ale tylko na początku. W ogólnym rozrachunku najlepiej na tym wyjdziemy. Wszyscy względem przetargu oczekiwali czegoś innego (zamawiający, oferenci, wojsko, społeczeństwo) a wyszło jak wyszło. MON liczył na innych kandydatów, oferenci policzyli co mogą dać za oferowaną sumę i wystawili biedakoptery, powstało zamówienie-dziwoląg, które ma przede wszystkim spełniać wymogi prawne przepisów Unii Europejskiej. Naturalny wybór to NH-90 (mimo problemów początkowych z jakością) lub UH-60M. Inne, takie jak AW 101 czy S-92 są za duże i za drogie w eksploatacji. Jeśli mamy wybrać coś z proponowanej nam trójki to najlepsze rozwiązanie: AW 149 (mimo też wielu zastrzeżeń) ale jego zakup powinien być jak najszybciej wzmocniony dużą ilością ciężkich śmigłowców typu Chinook lub King Stallion. Wtedy jego zakup będzie uzasadniony ekonomicznie: do tańszych lotów AW, do przewożenia desantu lub towaru Chinook/King Stallion.
Felipe
Nie chodzi tylko o to by kupić śmigłowce ale też o to by Polski przemysł coś na tym zyskał by chociaż część naszych pieniędzy pozostała w kraju. A tak na marginesie to Polski nie stać na tak kosztowne śmigłowce jak CH-47 (duże koszty zakupu oraz serwisowania ze względu na skomplikowaną konstrukcje) na to mogą pozwolić tylko kraje z zasobniejszym portfelem lub te które większość wydają na zbrojenia zaniedbując obywateli albo takie które dostały je za free od USA
Felipe
Ta Mi się przypomniało że pare lat temu na MSPO PZL świdnik zaprezentował rysunki helikopterów W3 sokół-2 i SW5. chętnie bym się dowiedział co się z tymi projektami stało czy nadal coś się w tym temacie dzieje czy może co wcale by mnie nie zdziwiło projekty wylądowały w szufladzie.
:)
stala sie AW149
ozi
Jeżeli mamy zastąpić Mi 17 oczywiście powinny wygrać NH 90 albo AW101 proste.Zakupić 100 śmigłowców np 60 AW101 i 40 AW149 zastępując Mi 2
gefs
ponieważ ? Rozumiem NH90 w wersji morskiej.
robert
No i jasne, cytat z konf prasowej: "Oferujemy przyspieszoną dostawę nowoczesnego, sprawdzonego w boju śmigłowca BLACK HAWK w wersjach: S-70iTM BLACK HAWK - od 2010 roku produkowanego w zakładach PZL Mielec - oraz pochodnego S-70BTM SEAHAWK®, uznawanego za najlepszy na świecie śmigłowiec do zwalczania okrętów podwodnych. Składamy tym samym wyraźne zobowiązanie wobec Ministerstwa Obrony Narodowej, Rządu Rzeczpospolitej Polskiej, polskiego przemysłu zbrojeniowego oraz obywateli Polski: dostarczymy sprawdzony w boju, produkowany w Polsce, przystępny cenowo, legendarny śmigłowiec HAWK dostępny w kilka miesięcy od podpisania kontraktu. "
say69mat
Turcja buduje potencjał śmigłowcowy swojej armii w oparciu o flotyllę +/- 500 maszyn. I jakoś nie widzą problemu w tym, że jest to S-70i. Jest to natomiast śmigłowiec produkowany, przez narodowego producenta, w poparciu o kooperację z SAC. I na tym polega zasadnicza różnica pomiędzy przetargiem organizowanym w Turcji, a przetargiem organizowanym w Polsce. W naszym kraju, jak wiadomo to SAC, będzie realizował zamówienie na rzecz naszej armii. Stąd zastanawiam się czy, właściwą drogą była formuła przetargu. A nie wystąpienie bezpośrednio do rządu USA, z listem intencyjnym o zakup, realizowany poprzez formułę FMS, np. 70 maszyn UH60M???
fizyk-pasjonat lotnictwa
Niestety żadna z ofert nie jest dla Polski korzystna, Caracal to Pomyłka koszty utrzymania i cena (godzina lotu około 9000EURO, słaba przekładnia, problemy przy silnym wietrze(Francja użytkuje tylko kilkanaście sztuk w wersji specjalnej zbyt droga eksploatacja). Pozostałe za małe. Konrakt powinien być anulowany trzeba być asertywnym nie satysfakcjonuje strony polskiej. Ukraina opracowała ekonomiczny silnik do Mi 8 , rozpocząć współpracę będzie kilka razy taniej przy zakupie nowych i utrzymaniu, zakupić szturmowe. Proponowane śmigłowce nie są nowe z wyjatkiem AW149 nie przetestowany mimo wszystko najbardziej obiecująca i nowoczesna (choć chyba za mała), Amerykanie jak i Francuzi są bezwzględni w Interesach negocjować twardo już wystarczająco dano ciała czy offsecie F16
sdc
OK. Rozumiem, ze Ukraina ma silnik,a ty w tym silniku widzisz juz gotowy helikopter dla polskiej armii :D A tak na powaznie to dorosnij, kolego ;)
Wojmił
a ja się podpisuję pod twoim postem... jest dokładnie jak napisałeś i tak jak i ja wcześniej pisałem... już lepiej utrzymać/dokupić Mi - 8/17/171 niż wybierać co zaproponowano... ewentualnie NH-90 byłby jedynym przyszłościowym najbardziej uniwersalnym (lecz ze względu na wiele problemów wynikających z awangardowości tej konstrukcji zapewnić sobie bardzo wysoki poziom gwarancji serwisowej, gdyż na razie wszystkich problemów nie rozwiązano i nie wiadomo czy ich jeszcze nie będzie). a tak jak powinno być: - to transportowcem powinien być większy śmigłowiec z rampą: Mi-17, S-92 lub EH-101... - do pozostałych zastosowań możecie sobie brać BH czy AW...
kzet69
Uzależnianie jakiegokolwiek komponentu uzbrojenia od tak niepewnego kraju jak Ukraina jest kompletną głupotą. Przecież za kilka- kilkanaście miesięcy Putin może obalić Poroszenkę, posadzić na jego miejscu jakiegoś swojego pionka a my zostaniemy z łapką w nocniku. Ze względów geopolitycznych jako kontrahenci w dziedzinie uzbrojenia dla Polski odpadają kraje byłego ZSRR i Chiny, niezależnie od tego co mogłoby zaoferować.
Lotnik
PZL Mielec wspólnie z SAC wystawia S-70I i S-70B. Potwierdzone info.
bolo
SAC się trochę wystraszył ,nie w każdym kraju ma siłę przebicia '' buy only american '' nawet jeśli jest gorsze od konkurencji
gość
Jeżeli nie wybiorą caracala to będzie lipa. To najlepszy śmigłowiec, który jest sprawdzony uzbrojony i uniwersalny
Whiskey
ale jako powietrzna taksówka się zwyczajnie nie opłaca ze względu na koszta
gnago
Hm . Jak rozumiem śmigłowiec w czasie akcji wojny lata nisko max na wysokości koron drzew. To może ekranolot połowę zysku na udźwigu przeznaczyć na opancerzenie . Możliwość podskoku do 20 tu metrów. I zdeklasowane te wszystkie śmigłowce , udźwigiem , opancerzeniem jak i przeżywalnością Ja wiem nikt nie stosuje chociaż prace ponoć trwają firemki cywilne albo amatorskie, nie możemy sobie imponować obcym sprzętem. Obce z definicji lepsze
kl
Czy naprawde nikt z Was nie czytal jakie sa problemy z NH90 ?
WRC
Rosnieft podpisał umowę z Augusta Westland na produkcję 160 śmigłowców AW189 dla Rosnieftu do roku 2025 http://www.rosneft.ru/news/pressrelease/31122014.html
gosc
No to ma m nadzieje, ze w takim razie oferta wloska juz nie bedzie brana pod uwage dla naszego smiglowca. Skoro Wlosi nie respektuja sankcji nalozonych na Rosje to powinni zostac odrzuceni w przetargu.
wojtek
Kraczkowski i Adam, zlitujcie sie, juz wiemy Caracal ,najnowszy.najszybszy,najladniejszy,najwiekszy,najwszechstroniejszy,najgrozniejszy,najlepsza fabryka,najlepszy offset,najlepszy kolor,najwiecej uzytkownikow na calym swiecie itd.itp.....my juz to wszystko dzieki Wam wiemy,ale nadzedl czas zebyscie poszukali jakiegos nowego portalu.
dfgd
można mówić o zaletach caracala i aw. Jedno jest jednak pewne. Nie ma ciężej uzbrojonego śmigłowca niż battlehawk na ten moment. A wiadomo że taki może być nam zaoferowany w ramach przetargu. https://www.youtube.com/watch?v=PUJja7V5VGw
Tyberios
Hulają takie plotki po korytarzach Szkoły Orląt... jednak było by to ze wszech miar niepożądane. Chodzi tu o program Kruk gdzie właśnie taka opcja Battlehawka była by brana pod uwagę, nie było by to dobre bo to jedynie odpicowany śmigłowiec wielozadaniowy a nie pełnoprawna maszyna bojowa.
Adam
Przecież już wiadomo, że nie został nam zaoferowany.
Piotr Kraczkowski
@dfgd - Caracal oferuje możliwość wzmocnienia opancerzenia i montowania dowolnego uzbrojenia, a gdy uzbroimy maksymalnie Battlehawka i Caracala przy założeniu, że oba przewożą 11 tych samych żołnierzy, to Caracal będzie znacznie lepiej opancerzony i uzbrojony. ___W przypadku wojny faktycznie Caracale zostaną dodatkowo opancerzone i uzbrojone. Na potrzeby ćwiczeń w czasie pokoju taniej jest latać nieopancerzonym i przez to lżejszym Caracalem. ___Dziwi mnie taka ślepa wiara w innowacyjność wszystkiego co z USA. USA to innowacje punktowe i nieliczne - gdyby było inaczej, to USA nie miałyby od zawsze olbrzymiego deficytu w handlu zagranicznym. Ten deficyt USA utrzymuje się, bo towary USA są mniej innowacyjne i gorsze od towarów z zach. UE, a jednocześnie droższe od towarów z Chin. Propagandowe podważanie w Polsce faktów o innowacyjności UE ma krótkie nogi, choć w przypadku Polski się potwierdza, bo wolnorynkowcy doprowadzili do tego, że Polska jest najmniej innowacyjnym i najbardziej zacofanym karajem UE, a przedsiębiorstwa wyzyskiem pracowników i wyhamowaniem unowocześniania gospodarki przerzuciły sporo kosztów na pracowników i na całą Polskę. Wolnorynkowcy przemienili Polskę w ochronkę dla przedsiębiorstw oraz w socjalizm dla ich właścicieli. Innowacyjność UE poza Polską wygląda zaś tak: https://www.youtube.com/watch?v=ZvbLij4AaPE&feature=youtu.be
Marcin
Spośród oferowanych maszyn wymogi przetargu spełnia jedynie EC725, choć jest przestrzeńładunkowa jest mniejsza od tej w MI8/17. Faktem jest, że należałoby wybrać maszynę tj. NH90 lub AW101, oraz całkowicie wycofać MI2 zastępując je krajowym SW4. Kiedy już wybierzemy śmigłowiec szturmowy (na portfel MON będzie chyba tylko T129 i to niezła propozycja) warto pomyśleć o wymianie W3 na AW149, choćby dlatego że jest bardziej przestronny i znacznie szybszy. Oferta USA w praktyce będzie taką kpiną, jak F-16: kolosalne koszty nieproporcjonalne do korzyści, oraz całkowite uzależnienie od serwisu producenta.
sdfgdsfg
Nie jesteśmy już tak biednym krajem jak kiedyś aby kupować wszystko byle najtańsze. Jak mamy mieć silną armię to musimy odejść od NAJWIĘKSZEGO KOMPLEKSU POLAKÓW CZYLI "KUPMY NAJTAŃSZE CO TYLKO JEST" A POTEM PŁACZ!
EUropa
Bravo, jeden z najrozsadniejszych komentarzy na tym forum! Niestety kasy malo w PL a i lobby pro-hamerykanskie zrobi swoje!
b3rs
Pytanie co stanie się z Mi-17 z 2006 i 2010 roku?
Tyberios
Będą latać aż im się resursy pokończą.
pol
Nikt nie pisze o kontekście reszty przetargów. Wydaje sie że mając dwa duże zakupy zagraniczne, czyli śmigłowce i tarcza powinniśmy wybrać jeden produkt z USA i jeden Francja. Ze względu na tarcze amerykańską wybierzemy prawdopodobnie patrioty, więc jeśli ten Caracal wydaje sie najlepszym wyborem wśród śmigłowców to chyba w tym przetargu powinniśmy wybrac właśnie Francuzów...Wtedy chyba wszystko będzie ok. W zasadzie to my możemy dywagować głównie o aspekcie politycznym, bo przecież nikt z nas nie wie co ten cały sprzęt potrafi itd....Ja mam nadzieję że wygrają oferty najlepsze a polityka będzie miała jak najmniejsze znaczenie. Wybór Caracala ma też spore znaczenie polityczne na przyszłość, bo wybierając dostawce teraz orientujemy sie też na dostawcę śmigłowców szturmowych. Warto by było Francuzów zmobilizować tymi przetargami i może uda sie też ugrać coś w sprawie mistrali i tą sprawę ostatecznie załatwić i może też pojawią się jakieś plusy do oferty karabinku dla Francji... Z tego co gdzieś czytałem to USA są prawie na bank pewni wygranej na tarcze...a jeśli chodzi o śmigłowce to był płacz że nadaje sie tylko Caracal. Więc może tak to zostało już jakoś rozwiązane
Jakub
Mistrale nie są problemem lub zagrożeniem dla Polski. Na Bałtyk, zbyt łatwy cel. Problemem są celowniki oraz optyka jaką Francja dostarcza do budowy rosyjskich czołgów!
Pytajnik???
AW właśnie podpisało porozumienie z rosyjskim Rosnieft i Rosteh w sprawie strategicznego partnerstwa dotyczącego produkcji średnich śmigłowców AW189. Trójstronna umowa podpisana została 29 grudnia br. AW189 to ta sama rodzina śmigłowców co AW149. Powstające pod moskwą centrum ma być także centrum serwisowym maszyn tej rodziny na Europę wschodnią. SUUUUUUPER. Do boju Świdnik może się jednak uda.
Cenzor
AW189 to dokładnie cywilny odpowiednik AW149. Nie tylko jedna rodzina, ale ta sama platforma.
lel
No popatrz, minął może tydzień od artykułu o planowanym offsecie na AW149 pod którym twierdziłeś że moja prognoza na temat AW189 i jego większego sukcesu niż AW149 jest błędna, a tu informacja potwierdzająca moje przypuszczenia, i to w dodatku najgorsza z możliwych. Bo okazuje się że rosjanie będą mieli plany AW189/149 i pilotów obytych z tym wiropłatem.
tr
No i złożyli oferty... ale my nadal prawie nic o tym przetargu nie wiemy. No - znamy liczbę śmigłowców które MON chce kupić i wiemy jakie wersje sobie zażyczył, ale warunki przetargu są tajne, więc nie wiemy na co wojsko zwraca szczególną uwagę przy ocenie ofert. Nie do końca też wiemy jakie maszyny nam zaoferowano - w komunikacie MON nie było o tym słowa (no poza tym, że z nazwy jednego konsorcjum można wyczytać że oferuje ono EC-725 Caracal). Są spekulacje, może nawet przecieki, ale oficjalnej informacji brak. Tak więc pozostaje czekać i patrzeć na walkę buldogów pod dywanem, naciski polityczne ze stolic firm-oferentów/związków zawodowych z dwóch polskich montowni i żmudną pracę piarowców poszczególnych kompanii, które oczerniają konkurencję, jednocześnie zachwalając własny wybór. Będzie się działo...
dfgdfg
Nie wiadomo tak naprawdę nawet tego co w końcu zaoferował sikorsky- czy blackhawk czy superhawk
gdsfg
polska nigdy nie kupi lotniskowca. Łatwość zlokalizowania czyni go pierwszym celem. Przez co ryzyko posiadania jednej sztuki jest ogromne. Do tego dochodzą kwestie nieprzystosowania do naszej infrastruktury, straszliwe koszty utrzymania, w tym załogi która może sięgać nawet 2000 żołnierzy
Lot
Byłoby lepiej zakup podzielić na dwie części: 1. Śmigłowce ratunkowe, w tym morskie, transportowe (ale nie desantowe), ewakuacyjne np transport rannych powien dostarczyć Airbus 2. Pozostałe śmigłowce powien dostarczyć Sikorsky. Powód? Koszt eksploatacji Caracala jest zbyt duży- 9 tys € za godzinę lotu to przesada, ale jest to koszt uzasadniony w specyficznych ww zadaniach. Pozostałe zadania wypelnilby BH Sikorsky'ego. Wilk byłby syty i owca cała. Decyzja jest po stronie MON.
Adam
No ale przetarg jest na śmigłowce transportowe, ratunkowe i morskie. Niby jakie to te pozostałe które miałby dostarczyć Sikorski?
Rafał
Słuszna koncepcja. Stawiam, że 30 helikopterów powinno być z Airbusa, pozostałe 40 z Sikorsky'ego. Tak trzeba połączyć potrzeby transportowe z oszczędnością. Zbyt duże Caracale nie sprawdzą się we wszystkich warunkach, ale w niektórych przypadkach np typu SAR byłyby idealne. Do przerzucania drużyny na polu walki, a więc desantu itp lepszy byłby BH z Mielca. To jest kwestia prawnego uzasadnienia przez zamawiającego dlaczego kupić trzeba dwa rodzaje śmigłowców. Jest to wykonalne, poza tym i Amerykanie, i Francuzi będą zadowoleni, a Polacy będą mieć pracę i dywersyfikację sprzętu.
sdfsd
Słusznie jako iż blackhawki mają znacznie większą siłe ognia w niektórych wersjach (najcięższej). Caracale mogą pomieścić sporo ludzi ale co z tego skoro sikorsky superhawk też może, bo to maszyna tej samej klasy. Bez sensu jest próba usilnego zakupu jednej maszyny do wszystkiego.
Andrzej
Cos mi tu nie gra,wszycy mowia o Mielcu i Swidniku ze to montownie ale 99% z Was tam nigdy nie bylo, a ja tak,bylem w Pzl Mielec na wycieczce z uczelni i opowiem Wam co tam zobaczylem.Zobaczylem slusarnie na ktorej produkuje sie tysiace czesci(katowniki,plaskowniki,pokrycia i Bog wie co jeszcze) nastepnie przeszlismy na hale obrobki mechanicznej gdzie produkowane sa wszelkiego rodzaju frezowki i okucia,nastepna hala to pol montaz gdzie to wszystko skladaja do kupy i powstaje statecznik(pylon) cos co jest przed nim bodajze nazywa sie to stozek no i kabina do tego mnostwo innych podzespolow.Na samym koncu trasy jest montaz ostateczny smiglowca skad wychodzi gotowy produkt w postaci s70i Black hawk,bylem juz w kilkunastu fabrykach ale ta wywarla na mnie najwieksze wrazenie,dlatego postanowilem napisac ten post nie ze wzgledu na toze jestem fanboyem usa bo wydaje mi sie ze w Swidniku jest podobnie,ale dlatego ze wkurza mnie jak ktos szczeka ze to jest tylko montownia.
Adam
To są tylko montowanie, bo obie firmy nie projektują własnych śmigłowców.
paco
Chłopcze, źle patrzyłeś, byłeś tylko na wycieczce! Popatrz co tam produkują, sam napisałeś katowniki, płaskowniki i inne nie śmigłowcowe wyroby! Świdnik, to inna bajka, zupełnie! A Łódź, to dopiero bajdurzenie, jaka tam powstanie fabryka i kiedy?
lol
A gdzie kolega zwiedził te kilkanaście fabryk śmigłowców w Polsce?!
Grzmimierz
Przeczytałem ostatnio wiele postów pod wieloma artykułami. Konkluzja: p. Kraczkowski ma 16 lat, p. Adam ma 19 lat. Dziekuję za uwagę, dużo powodzenia dla Polski i Polaków w Nowym Roku i nieustającej, odwzajemnionej miłości ze strony Polskiej Ortografii.
zabawny z ciebie koleś:)
Jeśli pouczasz innych, to może zwróciłbyś łaskawie uwagę na to, że życzymy komuś czegoś w celowniku, czyli komu, czemu?, a nie dla kogoś!