Testy bezzałogowego odrzutowca z ITWL

W Zakładzie Samolotów i Śmigłowców Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych od 2005 roku prowadzone są prace wychodzące na przeciw oczekiwaniom Wojsk OPL. Dotyczą one wdrożenia do eksploatacji manewrującego imitatora celu powietrznego, odpowiedniego dla treningu i wykonywania strzelań przez przeciwlotnicze zestawy rakietowe klasy Newa i Kub. Musi on spełniać wymagania w zakresie prędkości i wysokości, co zdecydowanie wpływa na realizm ćwiczeń w porównaniu do klasycznych celów powietrznych napędzanych silnikami tłokowymi.

Początkowe prace realizowane były ze środków własnych ITWL, jako kontynuacja prac prowadzonych od 1995r. na kierunku manewrujących celów powietrznych, a następnie z wykorzystaniem środków budżetowych objętych:

-  projektem badawczym rozwojowym nr R00-O0055/3 pt. „Opracowanie, wykonanie i badania systemu imitatorów do strzelań rakietowych”, realizowanym w latach 2007÷2010, finansowanym ze środków KBN;

-  projektem realizowanym na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa nr 193838 pt. „Odrzutowe cele powietrzne z programowalną trasą lotu” finansowanym ze środków NCBiR od 2012r.

W wyniku realizacji pierwszego projektu opracowany, wykonany i przetestowany został w warunkach poligonowych jednosilnikowy, odrzutowy imitator celu powietrznego JET-1, wraz z autopilotem, naziemną stacją sterowania, pneumatyczną wyrzutnią startową oraz elementami naziemnego wyposażenia obsługowego. Seria pięciu JET-1, osiągających prędkość lotu 100 m/s (360 km/h) i wysokość do 3000 m, wykorzystywana była podczas ćwiczeń poligonowych Wojsk Przeciwlotniczych realizowanych w latach 2010-2012 na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce.

Zebrane doświadczenia pozwoliły na kontynuację prac w ramach aktualnie realizowanego projektu (JET-2), którego główne cele to:

-     maksymalna prędkości lotu V_MAX =150 m/s (540 km/h);

-     maksymalny pułapu lotu H_MAX = 5000 m;

-     czas operowania w powietrzu nie mniejszy niż 1 h.

Wymagania znacznego zwiększenia osiągów (o 50% w stosunku do Jet-1) spowodowały konieczność zaprojektowania nowego, dwusilnikowego imitatora celu powietrznego JET-2, większego i znacznie cięższego od poprzednika. Masa startowa nowej maszyny wynosi 80 kg (przy niecałych 40 kg JET-1),  z czego połowę stanowi zabierane paliwo.

Większa masa startowa oraz zastosowanie dwóch silników odrzutowych zdeterminowały przeprojektowanie dużej części wyposażenia eksploatacyjnego, w tym zaprojektowania nowej wyrzutni startowej. Znacznym modyfikacjom uległy również układy sterowania i zasilania, w których poza niezależną obsługą dwóch silników odrzutowych (wraz z procedurami uruchamiania i monitorowania stanu) zmodyfikowano większość algorytmów stabilizacji i nawigacji w celu zwiększenia precyzji realizacji zadanych parametrów lotu oraz umożliwienia automatycznego startu i lądowania.

Wstępną weryfikację dotychczas wykonanych prac wykonano podczas testów poligonowych zrealizowanych w czerwcu br. na poligonie Wicko Morskie, podczas których przedprototypy JETa-2 wyposażone w dwa silniki i nowy układ sterowania wykonały szereg lotów zadaniowych osiągając prędkość 505 km/h na wysokości 1800 m, w pełni potwierdzając poprawność przyjętych założeń i rozwiązań technicznych. Jet-2 wzniósł się ponadto podczas tych testów na 5000 m.

Film z testów w powietrzu maszyny typu JET-2 można zobaczyć na stronie społecznościowej ITWL.