Podpisano umowę na dokończenie Ślązaka. Koniec programu Gawron?

Prace wycenione na prawie 100 mln euro mają się zakończyć oddaniem okrętu Marynarce Wojennej do listopada 2016 roku. Według MON 12 grudnia br.: „zawarto wszystkie kontrakty na dokończenie budowy patrolowca”.

Jakie umowy podpisano?

Szef Inspektoratu Uzbrojenia podpisał wczoraj dwie umowy:

• z holenderską firmą Thales Nederland na dostawę Modułowego Systemu Walki firmy Thales (nowa wersja wykorzystywanego na okrętach typu Orkan systemu TACTICOS) obejmującą dostawę „sprzętu i oprogramowania oraz integrację z podsystemami zewnętrznymi już zainstalowanymi i tymi, które będą jeszcze instalowane na okręcie”;
• z polskim przedsiębiorstwem Enamor z Gdyni na „dostawę i instalację Zintegrowanego Systemu Nawigacji wraz z sonarem Vanguard oraz Zintegrowanego Systemu Łączności wraz z urządzeniami kryptograficznymi do elementów Zintegrowanego Systemu Walki oraz urządzeń łączności”: W oparciu o zapis umowy kompensacyjnej można się domyślać, że dostawcą dla Enamoru elementów systemu łączności na Ślązaku będzie firma Thales Electronic.

Koniec programu Gawron?

Umowy podpisane 12 grudnia br. kończą epopeję korwety Gawron – symbolu bezsilności Marynarki Wojennej, która po 11 latach za pieniądze w sumie wystarczając na zbudowanie „dobrze uzbrojonej korwety” otrzyma „słabo uzbrojoną korwetę”.

Ministerstwo Obrony Narodowej wybrało jednak najlepsze z możliwych rozwiązań i postanowiło dokończyć okręt w takiej postaci, na jaką nas stać. Cieszy zarówno fakt samego podpisania kontraktów jak i szybkość z jakim to zrobiono.

Z drugiej strony, należy przypuszczać, że przedstawione ustalenia wpłyną na realizację prac i ostatecznie prawdopodobnie doprowadzą do ich wydłużenia i zwiększenia kosztów.

Po pierwsze kontrakt zakłada, że wszystko to co do tego czasu zrobiono na korwecie Gawron jest sprawne i ruszy po połączeniu i uruchomieniu. Tymczasem przypomnijmy chociażby to, że prawdopodobnie przyczyną problemów technicznych, jakie miały niemieckie korwety typu K-130 Braunschweig były przekładnie redukcyjne – podobne do tych, jakie zastosowano na Gawronie. Czy Stocznia Marynarki Wojennej sobie z tym poradzi? Mamy nadzieję.

Po drugie założono ambitnie, że okręt zostanie oddany do listopada 2016 r. co jest warunkiem bardzo karkołomnym biorąc pod uwagę, że mówimy o jednostce prototypowej, niewyposażonej i na której prace będą równolegle realizowane przez trzy firmy. Opóźnienie jednej może więc wpłynąć na harmonogram prac drugiej. Doświadczenia z przyjmowania okrętów typu Orkan wyraźnie wskazują na potrzebę zarezerwowania dłuższego czasu.

Po trzecie będzie duży problem z realizacją samego offsetu. Pomijając już fakt przekazania części środków z umowy kompensacyjnej do prywatnej spółki Enamor, będącej jednym z podmiotów wykonujących prace (w ten sposób firma otrzyma pieniądze za realizację kontraktu i środki z umowy kompensacyjnej), warto się zastanowić, czy biorąc pod uwagę zasady działania kadrowego w siłach zbrojnych jest w ogóle szansa by po wyszkoleniu przez Thalesa inżynierów z biegłą znajomością angielskiego udało się zatrzymać w 1 Regionalnej Bazie Logistycznej. Prawdopodobnie więc skończy się tak, że wyszkoleni ludzie szybko odejdą na inne stanowiska a serwisowaniem i naprawą Zintegrowanego Systemu Walki zainstalowanego na patrolowcu będzie się zajmowała firma Enamor lub CTM.

Po czwarte okręt, który zbudujemy nie będzie patrolowcem a słabo uzbrojoną korwetą bez możliwości zwalczania okrętów podwodnych ZOP (sonar Vanguard to system unikania przeszkód i min a nie ZOP). O czym Ministerstwo Obrony Narodowej bez problemu się przekona, gdy zacznie porównywać koszty eksploatacji tego okrętu z kosztami wykorzystania innych pełnomorskich okrętów patrolowych wykorzystywanych na całym świecie. Ale tu można mieć tylko pretensję do autorów realizowanych obecnie (także zbyt wygórowanych jak na okręt patrolowy wymagań), którzy nie przyjęli do wiadomości decyzji o zakończeniu programu Gawron i chcą go realizować pod inna nazwą.