Eurofighter czy Gripen? Spór w austriackim rządzie

Wolnościową Partię Austrii reprezentuje w austriackim rządzie m.in. szef resortu obrony Mario Kunasek, który na początku roku zlecił przegląd decyzji władz dotyczącej wycofania do 2020 roku 15 maszyn Eurofighter Typhoon. Część polityków uważa, że europejskie myśliwce należy zatrzymać, nawet biorąc pod uwagę fakt, że w tle toczy się konflikt z producentem samolotów. Zgodnie z austriackim pozwem, konsorcjum Eurofighter miało dopuścić się "oszustwa" i "umyślnego podstępu" w związku z wartym 2 mld USD zamówieniem na 18 myśliwców z 2003 roku. Austria podważa przy tym koszty użytkowania i zdolności Typhoona.

Austriaccy lotnicy korzystają obecne zarówno z maszyn Eurofighter Typhoon, jak i szwedzkich samolotów szkolno-bojowych Saab 105Ö. Zgodnie z medialnymi doniesieniami gazety "Die Presse", władze nie podjęły ostatecznej decyzji, czy nadal będą korzystać z maszyn obu producentów, czy zdecydują się na pozyskanie sprzętu jednego z nich. Informacji tych nie skomentowali jednak do tej pory ani przedstawiciele rządu, ani resortu obrony.

Biorąc pod uwagę tarcia w rządzie, decyzja nie zostanie raczej podjęta w tym roku. Jak wspomniano, Austriacy rozważają dwie opcje, czyli zatrzymanie Eurofighterów lub zakup Gripenów za ok. 2 mld euro (ok. 2,3 mld USD). Skorzystanie z opcji szwedzkiej kosztowałoby więc austriackie władze prawie tyle samo, co zakupy z 2003 roku. Jeśli zdecydują się na pozostawienie Eurofighterów, to i tak wymagać będą one "różnych modernizacji", a także - jak wskazuje Reuter - zostaną zapewne wyposażone w nowe systemy broni. Austriacy będą musieli również podjąć decyzję o pozyskaniu wsparcia dla Typhoonów, które mogą stanowić np. samoloty M-345 od Leonardo (zastąpiłyby, także wycofywane, Saab 105Ö).

Przypomnijmy, że w lutym 2017 roku w Wiedniu rozpoczął się spór prawny z koncernem Airbus Defence & Space i konsorcjum Eurofighter. Jak informowaliśmy jeszcze w 2017 roku, resort obrony Austrii jest przekonany, że samoloty Eurofighter Typhoon pierwszej transzy dysponują jedynie podstawowymi zdolnościami bojowymi (z tego zdawano sobie sprawę w momencie zakupu), pokładowym wyposażeniem odmiennym od deklarowanego przez producenta w momencie ustalania umowy i - dodatkowo - generują "koszty niewspółmierne do możliwości". Symulacje finansowe przeprowadzone przez ministerialną komisję pod przewodnictwem dowódcy sił powietrznych bryg. Karla Grubera pokazywały, że w przypadku utrzymania w służbie samolotów Eurofighter Typhoon przez kolejnych 30 lat, koszty ich utrzymania wyniosą od 4,4 mld do 5,1 mld euro. Natomiast zmiana maszyn na inne mogłaby przynieść oszczędności - w okresie do 2049 r. - od 100 mln do 2 mld euro.

W raporcie z działania komisji stwierdzono, że bezpieczeństwo państwa wymaga nabycia nowej floty nowoczesnych samolotów myśliwskich, zdolnych do operowania w każdych warunkach pogodowych, w dzień i w nocy, wyposażonych w nowoczesne pociski kierowane i zaawansowane systemy obronne. Komisja brała pod uwagę także pozostawienie dotychczas używanych samolotów i ich modernizację oraz pozyskanie trzech dodatkowych maszyn dwumiejscowych. W raporcie końcowym stwierdzono jednak, że opcja ta związana jest z "kosztami ekonomicznymi niemożliwymi do dokładnego określenia". Co więcej, ze względu na charakter produkcji Eurofightera, a także postępującą wymianę maszyn pierwszej transzy innych użytkowników, uznano, że Austria może pozostać wkrótce jedynym lub jednym z nielicznych użytkowników tego samolotu w jego pierwszej, najmniej zaawansowanej wersji, co będzie przyczyną dodatkowych kosztów.