Bezzałogowe tankowce na lotniskowcach, mniej AWACS-ów - zmiany w lotnictwie USA cz.2

Kryzys ukraiński - raport specjalny Defence24.pl

Powietrzne tankowce

Zdolność tankowania powietrznego jest kluczowa dla amerykańskiego lotnictwa, wspierającego wszystkie rodzaje sił zbrojnych. W projekcie budżetu na rok 2023 znajduje to odzwierciedlenie w wielu miejscach. Chyba najważniejszym jest jednak plan zakupu pierwszych czterech seryjnych bezzałogowych tankowców MQ-25A Stingray, na który przeznaczono ponad 740 mln dolarów. Maszyny te będą startować z lotniskowców i wspierać lotniskowcowe grupy bojowe. W kolejnych latach - do roku fiskalnego 2027 - przewiduje się zakup po czterech tych systemów rocznie. Docelowo będzie ich 49. "Dopełnieniem" będzie pięć tankowców KC-130J, używanych przez US Marines.

Z kolei Siły Powietrzne chcą dalej pozyskiwać tankowce typu KC-46A, tylko w roku fiskalnym 2023 ma ich być zakupionych 15. Wycofanych ma być natomiast 13 dużo starszych KC-135, kontynuowany będzie też proces wycofywania maszyn KC-10. Cały czas będą prowadzone też prace w programie KC-Y, mającym na celu wprowadzenie kolejnej generacji tankowców (w programie KC-X wybrano KC-46A, KC-Z ma być nowym, perspektywicznym systemem tankowania, być może opartym o bezzałogowce).

Rozpoznanie, nadzór i wywiad

Kolejnym kluczowym obszarem działań lotnictwa "wsparcia" USA jest rozpoznanie, nadzór i wywiad. Również tutaj łączy się inwestycje w nowe zdolności z redukcjami. I tak, amerykańska marynarka ma otrzymać trzy nowe bezzałogowce MQ-4C Triton, a piechota morska pięć zestawów MQ-9 Reaper. Z kolei Siły Powietrzne chcą przekazać około 100 z 300 posiadanych statków powietrznych tego typu "innej agencji rządowej". Ten rodzaj działań jest często używany w odniesieniu do Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA), która także obsługuje swoją flotę MQ-9 przy przynajmniej pewnym stopniu współpracy z Dowództwem Operacji Specjalnych USA (SOCOM). Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego (DHS) i NASA również mają różne warianty Reaper. Inne agencje rządowe USA mogą być potencjalnie zainteresowane tymi bezzałogowymi samolotami w celu wsparcia różnych misji.

Plany wycofania dotyczą też 15 z 31 maszyn AWACS (wybrano już ich następcę, będzie nim E-7 Wedgetail) i aż ośmiu E-8C JSTARS. Oba typy samolotów są szeroko używane na wschodniej flance NATO, przy czym AWACS-y służą do nadzoru przestrzeni powietrznej, natomiast Joint STARS - do obserwacji radarowej ruchu wojsk na lądzie. Trzeba jednak pamiętać że wszystkie te maszyny bazują na Boeingach 707 i są mocno zużyte. Niewykluczone jednak, że planom wycofania części z nich sprzeciwi się Kongres, z uwagi na potrzeby operacyjne związane z wojną na Ukrainie. Jeśli chodzi o maszyny wczesnego ostrzegania, to pięć kolejnych E-2D AvdanceHawkeye otrzymać ma marynarka

Lotnictwo śmigłowcowe

Omawiając zakupy amerykańskiego Departamentu Obrony nie można zapominać o lotnictwie śmigłowcowym. Siły Powietrzne planują zakupić 10 maszyn bojowego poszukiwania i ratownictwa HH-60W Jolly Green II, ale ich docelowa liczba będzie zmniejszona ze 112 do 75. Planowane jest też wznowienie finansowania programu śmigłowca MH-139 Grey Wolf, które będą przeznaczone do między innymi ochrony baz międzykontynentalnych pocisków balistycznych (ICBM) Minuteman III. USAF wstrzymało zakupy tych śmigłowców w roku podatkowym 2022 w związku z kwestiami certyfikacji Federalnej Administracji Lotnictwa.

Dosyć duże zakupy śmigłowców planują też wojska lądowe (U.S. Army) - otrzymają one 35 maszyn AH-64E Apache Guardian (większa część z nich zapewne powstanie poprzez przebudowę istniejących śmigłowców), a także 53 nowe UH-60M Black Hawk. Kontynuowane ma być również pozyskiwanie ciężkich śmigłowców CH-53K King Stallion dla piechoty morskiej (będzie ich 10), marynarka chce też kupić 26 śmigłowców szkolnych TH-73A (odmiana Leonardo AW119). Jest to o tyle ciekawe, że lotnictwo wojsk lądowych do szkolenia również używa "europejskiej" konstrukcji, mianowicie UH-72 Lakota opartej na Airbus Helicopters H145.

W projekcie budżetu na rok 2023 Pentagon chce kontynuować proces polegający na dość zdecydowanym inwestowaniu w platformy nowej generacji, przy jednoczesnym redukowaniu tych istniejących. To, na ile takie podejście zaakceptuje Kongres, nie jest jednak przesądzone, zważywszy choćby na większe potrzeby operacyjne związane z wojną na Ukrainie. Z drugiej strony trzeba zauważyć, że pozbywanie się przez Amerykanów sprzętu wciąż spełniającego wymogi pola walki (jak choćby F-15, F-16, czy nawet niektóre z powietrznych tankowców) może być okazją dla innych państw do zakupu samolotów używanych, krótkoterminowo zwiększając ich zdolności.

Współpraca Jakub Palowski