Ubiegły rok rekordowy dla eksportu ukraińskiego uzbrojenia. Wśród głównych odbiorców - Polska

Podsumowując ubiegły rok spółka Spectechnoexport należąca do koncernu Ukroboronprom oszacowała, iż 2018 rok był wyjątkowo udany dla ukraińskiego przemysłu zbrojeniowego. Jego dochody pochodzące z eksportu wzrosły bowiem o 27% a wartość zawartych umów była 2,5 krotnie wyższa niż w roku 2017. Wolumen osiągnął natomiast 282,5 mln dolarów w umowach zawartych i 153,6 mln dolarów w zrealizowanych dostawach, co stanowi najlepszy wynik od wybuchu konfliktu w Donbasie.

Dochody z eksportu stanowiły niemal 85% ubiegłorocznych dochodów państwowego koncernu Ukroboronprom. Wynika to w znacznym stopniu z odmiennego niż w Polsce, skoncentrowania ukraińskiego producenta państwowego na eksporcie, którego celem jest m. in. uzyskanie kapitału na badania oraz sfinansowanie i zmniejszenie kosztów produkcji na potrzeby krajowe. Stąd najnowszy sprzęt jest dostępny bardzo często w tym samym czasie dla sił zbrojnych Ukrainy i odbiorców zagranicznych.

Ukraiński państwowy koncern zbrojeniowy jest często oskarżany przez prywatnych producentów o korzystanie ze swojej dominującej pozycji w celu blokowania ich wyjścia na rynki zagraniczne. Jest to sytuacja dokładnie odwrotna niż w Polsce, gdzie PGZ od lat koncentruje się na rynku krajowym, po macoszemu traktując rozwój na rynkach zagranicznych.

Wracając do kwestii wyników Ukrspecexportu, firma w ubiegłym roku zawarła kontrakty z 30 państwami na całym świecie. Dotyczyły one zarówno eksportu jak i importu uzbrojenia. Do tradycyjnych kontrahentów takich jak Indonezja, Azerbejdżan, Tajlandia czy Mjanma dołączyli nowi. Są to przede wszystkim Czechy i Turcja, która stała się dla Ukrainy w ostatnich latach ważnym dostawcą nowoczesnych technologii wojskowych, takich jak bezzałogowce czy systemy łączności zgodne ze standardami NATO.

Patrząc na przekrój ukraińskiego sektora zbrojeniowego, głównym podmiotem eksportu są pojazdy opancerzone oraz komponenty, amunicja i części zamienne przeznaczone do eksploatacji i remontów sprzętu poradzieckiego, takiego jak czołgi T-72, samoloty i śmigłowce, czy systemy przeciwlotnicze. Dla przykładu Polska w ubiegłym roku pozyskiwała z Ukrainy m. in. pociski rakietowe R-27 dla samolotów MiG-29, czy silniki TW3-117 do śmigłowców Mi-24 i Mi-17. 

Jeśli chodzi o import, to Ukrspecexport sprowadza dla ukraińskiej armii i służb mundurowych przede wszystkim nowoczesne systemy łączności, broń strzelecką i amunicję zgodna ze standardami NATO oraz lekkie pojazdy opancerzone. Jest to wyposażenie i uzbrojenie niezbędne w procesie modernizacji i „westernizacji”.

Firma nie tylko realizuje dostawy produktów, ale również pośredniczy w realizacji kontraktów badawczo-rozwojowych realizowanych przez ukraiński przemysł na rzecz innych krajów. Obecnie działalność R&D stanowi około 10% przychodów firmy i jest to jeden z najszybciej rozwijających się kierunków działalności.

Podsumowując powyższe dane, widać wyraźnie że ukraiński przemysł wyszedł już z jakiś czas temu z fazy „wyprzedaży posowieckich zapasów”, ale też ustabilizował się po utracie istotnych zakładów w wyniku zajęcia Krymu przez Rosję i trwającej na wschodzie kraju wojnie. Ukrspecexportowi udało się znaleźć klientów po zerwaniu kontraktów z Rosją, która przed 2014 rokiem była głównym odbiorcą ukraińskiego przemysłu zbrojeniowego.

Nadal istotnym elementem oferty są technologie poradzieckie, przeznaczone dla zagranicznych użytkowników tego sprzętu, ale rośnie też stale udział własnych produktów w ramach rozwijanych technologii, które oczywiście czerpią często z doświadczenia ukraińskich zakładów z okresu ZSRR. Obecnie jednak coraz szerzej obecne są w portfolio projekty własne i nowe technologie.