Raport UMCS ocenia straty dla regionu po wyborze Caracala

Raport przygotowali ekonomiści z lubelskiego Uniwersytetu im. Marii Curie Skłodowskiej, którzy zbadali wpływ, jaki na rozwój polskiego przemysłu lotniczego w Polsce Wschodniej wywrze wybór ofert proponowanych przez firmy Airbus Helicopters i PZL-Świdnik, biorące udział w postępowaniu, którego celem był wybór śmigłowca wielozadaniowego dla Wojska Polskiego. Założenia przyjęte przez naukowców mówiły o 50 egzemplarzach śmigłowca EC725 kupowanych przez armię i podobnej liczbie maszyn dostarczonych przez PZL-Świdnik, w których to zakładach ulokowano by też globalne centrum produkcji i rozwoju śmigłowca AW149. Pominięto natomiast dotychczasowe inwestycje tych zakładów oraz ich wpływ na gospodarkę. Porównano jedynie efekt netto liczony od 2017 r.

Wpływ przetargu na polską gospodarkę zależy od bardzo wielu czynników, między innymi od tego, na ile prace realizowane będą wykonywane w Polsce lub poza granicami kraju. Z tego co wiemy, to konkurenci Agusty zakładają dopiero uruchamianie miejsc pracy w Polsce, uruchamianie nowych linii montażowych. Świdnik to ma.

Z analizy wynika, że w przypadku przyjęcia oferty przedstawionej przez Airbus Helicopters, gospodarka polska w perspektywie 15 lat utraci 3700 miejsc pracy i ok. 580 mln PLN wpływów - już przy uwzględnieniu nowych miejsc pracy powstałych przy montażu i remoncie śmigłowców w Łodzi.

Według naszych wyliczeń tych miejsc pracy u dostawców i u wszystkich, którzy skorzystaliby na tym przetargu, powstałoby ok. 6000. Airbus zapewnia, że te miejsca pracy też będzie tworzył, ale rzeczywiście trudno znaleźć tutaj jakiekolwiek twarde dowody, że tak się stanie, a pewne jest, że nie tylko te miejsca pracy w przypadku tej oferty, gdyby ona została wybrana, oferta Airbus Helicopters, w Świdniku nie powstaną, ale też - niestety - można spodziewać się redukcji zatrudnienia i zwijania tego zakładu. Za własne pieniądze, za pieniądze z polskiego budżetu nie tylko nie zyskamy miejsca, w którym moglibyśmy produkować bardzo nowoczesny technoglogicznie śmigłowiec i sprzedawać go nie tylko dla polskiej armii, ale i na cały świat, ale zdegradujemy to co mamy do roli zwykłej montowni, wydając pieniądze. To nie tylko jest strata dla Świdnika i regionu, ale też strata, moim zdaniem, strata dla polskiej gospodarki i dla polskiej armii.

Lubelscy naukowcy wykazują, że liczba miejsc pracy, jakie powstałyby przy produkcji śmigłowców AW149 w fabryce PZL-Świdnik byłaby czterokrotnie większa niż liczba miejsc pracy powstałych dla potrzeb montażu śmigłowców francuskich. Raport stwierdza, że - dodatkowo - w setkach milionów złotych należałoby liczyć straty poniesione wskutek utraconych szans dla regionu Polski Wschodniej. Ekonomiści z Fundacji UMCS nie uwzględniają strat dla regionu Podkarpacia, wynikających z osłabienia pozycji zakładu PZL Mielec, które uczyniłby bilans strat i zysków jeszcze bardziej niekorzystnym.

Artur Soboń, poseł Prawa i Sprawiedliwości nowej kadencji, zwraca też uwagę, że wybór oferty Airbus Helicopters miałby negatywnie konsekwencje dla procesu skracania dystansu do najbogatszych przez region "goniący czołówkę". - Decyzja o zakupie caracali nie tylko nie jest żadnym wsparciem dla regionu, lecz także istotnie podważa potencjał rozwojowy, który mamy - podkreśla.

Prof. nadzw. Zbigniew Pastuszak, dziekan Wydziału Ekonomicznego UMCS w Lublinie podkreśla, że autorzy raportu nie kwestionują woli Airbus do utworzenia miejsc pracy, ale wyniki badań wskazują iż straty dla gospodarki na Lubelszczyźnie oraz dla Doliny Lotniczej będą znacznie wyższe, niż korzyści powstałe w województwie łódzkim. 

Z kolei poseł Artur Soboń zauważa, że bezpieczeństwo żołnierzy może zapewnić tylko dostawca krajowy – "Każda (...) sytuacja, w której kto inny posiada kody źródłowe, a sprzęt jest importowany, nie daje państwu polskiemu gwarancji dostępu do tej technologii. Jest to potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju".

Jego zdaniem rezygnacja z oferty PZL-Świdnik na korzyść propozycji Airbus Helicopters byłaby decyzją zdecydowanie niekorzystną z punktu widzenia interesu państwa, ciosem dla gospodarki kraju i stratą dla Wojska Polskiego.

Pełna wersja raportu Fundacji UMCS zostanie przedstawiona 23 listopada w Lublinie podczas konferencji „Przemysł lotniczy szansą rozwoju Lubelszczyzny”.

Newseria