Kongsberg: jesteśmy gotowi budować okręty Vanguard w Polsce [WYWIAD]

Jakub Palowski: Kongsberg oferuje okręty typu Vanguard Polsce. To relatywnie nowy typ jednostki nawodnej. Jakie są jego główne cechy?

Arild Skoge: Vanguard stanowi odzwierciedlenie nowego sposobu myślenia o Operacjach Morskich. Elastyczność i niezawodność w połączeniu z modułowością i orientacji na określone zadania zapewnia zasięg i zdolności nieosiągalne do tej pory w Marynarce Wojennej.

Okręt ma 90 metrów długości, a na pokładzie może zostać zaokrętowany średni śmigłowiec bądź Bezzałogowy System Powietrzny. W zakresie uzbrojenia, system zbudowano na okręcie bazowym Vanguard, wraz z pokładowymi, załogowymi i bezzałogowymi pojazdami - w domenach podwodnej, nawodnej i obrony powietrznej. Niektóre z kluczowych zdolności obejmuję pociski NSM, system obrony powietrznej NASAMS z szeroką gamą różnych efektorów, uzbrojenie artyleryjskie, zdalnie-sterowane moduły uzbrojenia, a także szeroki zakres sensorów m.in. podwodnych, śledzących sytuację nawodną, czy obserwujących przestrzeń powietrzną. Wszystkie te elementy zintegrowane zostały w jeden, nowoczesny system walki.

Projekt Vanguard połączył najlepsze ze sprawdzonych komercyjnych i wojskowych technologii w celu zwiększenia zdolności bojowych. Projekt korzysta z nowoczesnych technologii i rozwoju w dziedzinie operacji morskich, aby zwiększyć liczbę dostępnych okrętów, zmniejszając jednocześnie zapotrzebowanie na personel.

System Vanguard zapewnia zwiększone zdolności bojowe i najnowocześniejsze technologie, gotowe do tego by stać się częścią Marynarki Wojennej RP na najbliższe 40 lat. Nowoczesny Okrętowy System Walki stanowi zdolność nowej generacji dla platform morskich. Vanguard umożliwia bezpośrednią integrację z platformami powietrznymi takimi jak F-35, P-8 i nowy NATO AGS Global Hawk dla zwiększonej świadomości sytuacyjnej oraz ze środkami naziemnymi, takimi jak Patriot, Nadbrzeżny Dywizjon Rakietowy oraz NASAMS w systemie Narew w celu prowadzenia połączonego ognia. Wszystko to uczyni Polską Marynarkę Wojenną bardzo istotną w NATO jako flotę o najwyższych zdolnościach na Bałtyku, zaprojektowaną z myślą o dalszym wzmocnieniu z wykorzystaniem rozwoju technologii w przyszłości.

Koncepcja okrętów Vanguard jest oparta o wcześniejsze projekty cywilne. W jaki sposób jednostka tego typu jest w stanie sprostać wysokim wymogom Marynarki Wojennej, w tym w zakresie operowania w warunkach silnego zagrożenia?

Modułowa koncepcja okrętu Vanguard wspiera zdolności NATO, od działań polegających na dozorze morskim i ochronie sił własnych, po operacje o wyższym poziomie ryzyka, jak zwalczanie okrętów podwodnych (ZOP) czy działania obrony dostępu. Obejmuje to też nadzór nad przestrzenią powietrzną, obronę powietrzną, zdolność do wykonywania połączonych uderzeń precyzyjnych, czy też wsparcie operacji amfibijnych. Jednostkę z łatwością będzie można zintegrować w połączonych Okrętowych Grupach Zadaniowych na Bałtyku, czy na jakimkolwiek innym teatrze działań, na którym zdecyduje się ją rozmieścić Polska.

Vanguard spełnia komercyjne standardy w zakresie działań w najtrudniejszych warunkach klimatycznych, w połączeniu z koncepcją wykorzystania w działaniach wojskowych. Dodatkowo korzysta z bogatego doświadczenia w zakresie najlepszych praktyk w obszarze całego cyklu życia i konserwacji okrętu. Dzięki temu Vanguard pozwala na jak najlepsze wykorzystanie środków budżetowych na zaawansowane systemy sensorów i uzbrojenia, dając jednocześnie możliwie największą siłę ognia flocie na Morzu Bałtyckim.

Vanguard zapewnia też o 30 proc. dłuższy czas operacyjnego wykorzystania systemu w stosunku do tradycyjnych okrętów. Jest to możliwe dzięki dobrze rozplanowanej konserwacji zapobiegawczej (ang. preventive maintenance), prowadzonej w oparciu o stan platformy i jej systemów, oraz ciągłej aktualizacji i ulepszania systemu walki. Celem jest utrzymanie okrętu jak najdłużej w morzu, tak by jednostka spędzała w porcie jak najmniej czasu.

W jakim stopniu okręty Vanguard wdrożono już we flotach na całym świecie?

Ponad 60 jednostek, podobnych do okrętów Vanguard, jest obecnie wykorzystywanych w działaniach morskich na całym świecie. Kongsberg dysponuje ponad 5 dekadami doświadczenia w domenie morskiej jako projektant okrętów nawodnych oraz jako integrator systemów dla okrętów podwodnych. Dostarczyliśmy już sprzęt dla ponad 40 tysięcy jednostek na całym świecie, z czego ponad 10 tysięcy to okręty wojskowe. Uzbrojenie dostarczane przez Kongsberg jest eksploatowane i używane operacyjnie w USA, a także wielu innych krajach.  

W jaki sposób okręty Vanguard mogą wesprzeć obronę powietrzną prowadzoną na morzu? W jakim stopniu wyposażenie wykorzystywane na okrętach jest zbliżone do tego, używanego w systemie NASAMS?

Vanguard to jednostka wyposażona w radar AESA wewnątrz masztu, zapewniający obserwację sytuacji w powietrzu. System obrony powietrznej na okrętach Vanguard korzysta z tego samego efektora co F-35 i NASAMS.  Kongsberg jest producentem systemu NASAMS, wybranego do tej pory przez 12 państw z całego świata. Dla jednostek Vanguard oferujemy system oparty o NASAMS, dostosowany jednak do platformy morskiej. NASAMS wykazał już zdolność integracji z szerokim zakresem sensorów i efektorów, na przykład pocisków naprowadzanych radarowo, na podczerwień, czy CLOS, z których wszystkie są dostępne dla okrętów Vanguard.

Jeśli Polska wybierze system NASAMS w programie Narew, pojawi się szereg unikalnych możliwości prowadzenia operacji połączonych, z wykorzystaniem platform w domenach morskiej, lądowej i powietrznej.

Co z okrętowym systemem walki? Jaka będzie jego konfiguracja i jak można w tym obszarze wykorzystać doświadczenie koncernu Kongsberg?

System zarządzania walką - Kongsberg Combat Management System (CMS) to doskonalone od dekad rozwiązanie modułowe. Okręt Vanguard, zostanie wyposażony w wojskowe Bojowe Centrum Informacji (CIC), wraz ze stanowiskiem planowania opartym na dużym ekranem ściennym wraz ze stanowiskami operatorskimi. Interfejs dla operatorów będzie można łatwo dostosować do wykonywanych zadań, zaś system będzie wspierał działanie wszystkich modułów zadaniowych wybranych przez użytkownika.

Kongsberg przez lata zintegrował ze swoim rozwiązaniem więcej sensorów i systemów uzbrojenia dostarczanych przez firmy trzecie, niż większość dostawców z większych państw. Integracja systemów to nasza specjalność. Korzystamy z metod i narzędzi sprawdzonych w ramach dostawy wielu systemów, dzięki czemu możliwe jest zintegrowanie wyposażenia preferowanego przez klienta wyposażenie. Dostawa  dostawy odbywają się na czas, w 3 lata po podpisaniu umowy, i co obejmuje w pełni zintegrowany Okrętowy System Walki, w tym sensory i uzbrojenie.

Na czym polega oferta przemysłowa Kongsberga? W jakim stopniu polskie stocznie będą zaangażowane w produkcję okrętu?

Kluczową zaletą naszej propozycji jest fakt, że okręt Vanguard w całości zostanie zbudowany w Polsce, przez polski przemysł. Program z założenia obejmuje szerokie wykorzystanie produktów polskiego przemysłu zbrojeniowego oraz transfer technologii. Konserwacja w ciągu 40 lat cyklu życia okrętu będzie się odbywać w polskich stoczniach. To zapewni miejsca pracy dla kolejnego, dziś dorastającego, pokolenia. Myślę, że Kongsberg pokazał jak poważnie traktuje zobowiązania z zakresu offsetu i transfer technologii wobec Polski w ramach kontraktu pozyskania systemu NSM.

Kolejną znaczącą zaletą, w stosunku do innych ofert, jest fakt, że możemy dostarczyć przynajmniej sześć w pełni wyposażonych jednostek Vanguard w ramach budżetu, z czego pierwsza zostałaby przekazana już trzy lata po podpisaniu kontraktu.

Wyjdźmy nieco poza same okręty Miecznik. W jakich obszarach mogłaby zostać poszerzona współpraca z Polską, także z myślą o rynkach trzecich, jeśli Warszawa wybierze projekt Vanguard?

Kongsberg dokonuje w Polsce znaczących zakupów w ramach naszego globalnego łańcucha dostaw, szeroko współpracujemy również z polskimi uczelniami wyższymi, motywując młodych ludzi do wybierania kierunków ścisłych i edukując kolejne pokolenie inżynierów. Bliska współpraca norweskich i polskich stoczni sprawia, że budowa okrętów w Polsce to dla nas część codziennej działalności.

Otwarta sieciocentryczna struktura systemu, elastyczność i modułowa budowa tworzą środowisko sprzyjające integracji rozwiązań narodowych proponowanych przez polski przemysł obronny, jak na przykład morskie radary obserwacyjne czy radary dozoru przestrzeni powietrznej. W Norwegii cały czas prowadzone są badania w zakresie nowych zdolności nawodnych. Nowe okręty dla Norwegii stworzą również dodatkowe miejsca pracy w Polsce, a także pozwolą na zacieśnienie współpracy między naszymi państwami.

Chciałbym również zapytać o pociski NSM. Są już wykorzystywane w Polsce, Norwegia natomiast informowała o podjęciu współpracy z Niemcami nad nowym wariantem. W jakim zakresie przewidywany jest rozwój pocisków NSM, również w kontekście wymagań polskiej Marynarki Wojennej?

Norwegia i Niemcy podpisały umowę Program Arrangement (PA) w zakresie wspólnego pozyskania pocisków NSM BL1A dla marynarek wojennych obu państw w listopadzie 2017 roku. NSM BL1A to zmodernizowany wariant NSM, przede wszystkim o zwiększonym zasięgu. NSM BL1A pozyskała także US Navy. Dostawy trwają, a pociski zostały już zamontowane na jednostkach LCS. NSM BL1A na okrętach Vanguard stanowi uzbrojenie precyzyjne dalekiego zasięgu, zapewniając zdolności uderzeniowe.

Podsumowując, system Vanguard może stać się atrakcyjnym rozwiązaniem dla MW RP i dla programu Miecznik, zwiększając także obszar działania i sprawność operacyjną bez jakichkolwiek kompromisów w ramach zdolności. Wraz z polską stocznią jesteśmy gotowi budować jednostki Vanguard w Polsce, w ramach naszej codziennej działalności. Modułowa budowa systemu Vanguard zapewni Marynarce Wojennej RP elastyczność i umożliwi sprostanie wyzwaniom obecnym, jak i tym, które mają się dopiero pojawić. Dostarczymy więcej takich, najnowocześniejszych technologicznie, jednostek.

Dziękuję za rozmowę.