Japonia wprowadza "kompaktowy" niszczyciel AEGIS

Niszczyciel JS „Asahi” został wprowadzony do służby w czasie uroczystości zorganizowanej 7 marca 2018 r. w stoczni Mitsubishi Heavy Industries Nagasaki Shipyard w Nagasaki. Następnie okręt, który otrzymał numer burtowy 119 przepłynął do swojego macierzystego portu Sasebo.

Wydarzenie to jest o tyle interesujące, że JS „Asahi” jest pierwszym z serii czterech najmniejszych w świecie niszczycieli klasy AEGIS. Ma bowiem długość 151 m i wyporność około 5100 ton. Podobnie zbudowane amerykańskie niszczyciele typu Arleigh Burke mają długość 155 m i wyporność około 9800 ton, japońskie niszczyciele typu Kongo: 161 m i około 9500 ton, japońskie niszczyciele typu Atago: 165 m i około 10000 ton, japońskie niszczyciele typu Akizuki: 150,5 m i około 6800 ton, południowokoreańskie niszczyciele typu Sejong the Great: 165 m i około 11000 ton oraz australijskie niszczyciele typu Hobart: 147,2 m i około 7700 ton.

Dodatkowo wszystkie te jednostki są budowane i przekazywane do służby w bardzo krótkim czasie (w 17 miesięcy po wodowaniu). Prototypowy niszczyciel JS „Asahi” została bowiem zwodowana w październiku 2016 r., a już w lipcu 2017 r. rozpoczęto na nim próby morskie. W podobnym tempie zostanie wprowadzony do służby drugi niszczyciel typu Asahi – JS „Shiranui” (DD-120), który zwodowano w październiku 2017 r., a ma być wprowadzony do linii już w marcu 2019 r.

Niszczyciele eskortowe

Okręty typu Asahi (25DD) zalicza się do klasy tzw. niszczycieli eskortowych, dlatego zostały one w pierwszej kolejności przydzielone do 2. Flotylli eskortowej stacjonującej w bazie morskiej Sasebo. Mają one zastąpić jeszcze pozostające w służbie dwie (z dwunastu) fregaty typu Hatsuyuki - wprowadzone do linii w 1986 i 1987 roku.

W celu ograniczenia kosztów, nowe jednostki opracowano na bazie okrętów tej samej klasy – typu Akizuki (19DD). W odróżnieniu od swojego pierwowzoru niszczyciele typu Asahi specjalizują się jednak nie w obronie przeciwlotniczej, ale w zwalczaniu okrętów podwodnych (ZOP). Między innymi dlatego po raz pierwszy w japońskich, morskich siłach samoobrony zastosowano napęd kombinowany COGLAG (combined gas turbine electric and gas turbine): z dwiema turbinami gazowymi General Electric LM2500 (przy poruszaniu się z dużą prędkością – maksymalnie do 30 w) i dwoma silnikami elektrycznymi (wykorzystywanymi podczas operacji ZOP).

Podstawowym źródłem informacji o sytuacji powietrznej jest produkowany w Japonii kompleks radarowy, który podobnie jak znany z okrętów AEGIS radar AN/SPY-1 wykorzystuje cztery nieruchome anteny ścianowe rozmieszczone w taki sposób na burtach, by zapewnić obserwację dookólną bez systemów obrotowych. Japońska stacja radiolokacyjna nie wykorzystuje jednak na każdej z czterech boków nadbudówek jednego szyku antenowego, ale dwa - umieszczone obok siebie: większy radaru OPY-1 (na pasmo C) - służącego do wykrywania i śledzeniu obiektów powietrznych i nawodnych oraz mniejszy - radaru FCS-3A (na pasmo X) służącego do kierowania uzbrojeniem. Podobnie zbudowany kompleks radarowy wykorzystają również niszczyciele typu Akizuki, ale co ciekawe, małe i duże anteny są tam zamienione miejscami (mała jest od zewnętrznej strony).

Dodatkowo niszczyciele typu Asahi są pierwszymi japońskimi okrętami i drugimi na świecie po niemieckich fregatach F125 (z radarem TRS-4D), które wykorzystują aktywne anteny ścianowe (AESA) zbudowane w najnowszej technologii azotku galu (GaN). Pozwala ona przy tym samym systemie chłodzenia pracować na większej mocy, a więc uzyskiwać większy zasięg i odporność na zakłócenia. Taka technologia ma być również wykorzystywana w radarach zakupionych przez Polskę w ramach programu Wisła.

Okręty typu Asahi mają trzy źródła informacji o sytuacji podwodnej. Hydroakustyczny kompleks okrętowy składa się z sonaru podkilowego OQQ-24 oraz sonaru holowanego OQR-4 o zmiennej głębokości zanurzania. Dodatkowym źródłem danych może być pokładowy śmigłowiec ZOP Mitsubishi SH-60J/K Seahawk wyposażony w sonar opuszczany oraz pławy hydroakustyczne.

Uzbrojenie rakietowe niszczycieli typu Asahi jest rozmieszczone głównie w czterech ośmiostanowiskowych wyrzutniach pionowego startu typu Mk 41. Jak na razie mają być z nich wystrzeliwane rakiety przeciwlotnicze RIM-162 ESSM, ale również rakietotorpedy RUM-139 VL-ASROC. Oznacza to, że rozmiary wyrzutni (długość) dają możliwość stosowania innych pocisków „woda-powietrze” - np. SM-3 i SM-6 (a więc wykorzystywania tych okrętów w systemie obrony antyrakietowej) jak również opracowywanych w Japonii rakiet manewrujących. Obronę bezpośrednią okrętu zapewniają dwa, autonomiczne zestawy artyleryjskie Phalanx kalibru 20 mm.

Japończycy oceniają, że już teraz, tylko z rakietami ESSM, nowe niszczyciele będą przydatne do eskortowania innych jednostek pływających przed atakiem nowoczesnych rakiet przeciwokrętowych i manewrujących. I nie chodzi tu tylko o takie okręty, jak lekko uzbrojone śmgłowcowce typu Izumo, ale nawet niszczyciele typu Kongo, działające w ramach tarczy antyrakietowej.

Na dziobie niszczycieli typu Asahi zamontowana jest jedna armata kalibru 127 mm a na śródokręciu dwie poczwórne wyrzutnie rakiet przeciwokrętowych SSM-1B (opracowanych w Japonii na bazie amerykańskich rakiet Harpoon). Do zwalczania okrętów podwodnych poza rakietotorpedami ASROC wykorzystywane są dwie potrójne wyrzutnie torpedowe HOS-303 kalibru 324 mm (dla torped ZOP Type 69 Mod 3 a w przyszłości dla lekkich torped Type 12 opracowywanych w ramach projektu G-RX 5) oraz budowany na licencji przez zakłady lotnicze Mitsubishi śmigłowiec pokładowy zwalczania okrętów podwodnych - SH-60J/K Seahawk. Jest on na stałe przydzielony do niszczyciela oraz posiada mechaniczny system wspomagania lądowania i holowania do własnego, obszernego hangaru.

Japończycy uważają projekty 19DD (Akizuki) i 25DD (Asahi) za tak udane, że zamierzają kontynuować ich rozwój tworząc na ich bazie nowej generacji nieco „cięższe” niszczyciele typu 33DD. Mają być one budowane w stoczni Kawasaki Heavy Industries już od 2021 roku, a pierwsza jednostka ma być zwodowana trzy lata później – w 2024 r. Najbardziej widoczną zmianą w odróżnieniu od typu 33DD ma być zastosowanie jednego, zintegrowanego masztu oraz materiałów CFRP (kompozyty na bazie wzmocnionego włókna węglowego – Carbon Fiber Reinforced Plastics) przy budowie kadłuba.