Anna Ścieszko-Osińska: WUZETEM ma szeroką ofertę dla branży zbrojeniowej i lotniczej [WYWIAD]

Jędrzej Graf: Warszawskie Zakłady Mechaniczne dotychczas kojarzyły się z branżą motoryzacyjną i budową elementów silników diesla, w tym rozpylaczy i wtryskiwaczy paliwa. Jakie znaczenie dla WUZETEM ma wejście do sektora zbrojeniowego i pozyskanie koncesji na dostawy do produkcji specjalnej?

Anna Ścieszko-Osińska, prezes zarządu Warszawskich Zakładów Mechanicznych WUZETEM S.A.: Zacznę od tego, że nowy zarząd jest na czele WUZETEM od dwóch lat. W momencie, gdy obejmowaliśmy kierownictwo Spółki, znajdowała się ona w trudnej sytuacji finansowej i produkcyjnej. Po audycie zrealizowano całkowitą restrukturyzację spółki, zarówno na poziomie zarządczym, planistycznym, jak i produkcyjnym.

Przez ten okres podwoiliśmy produkcję. W tej chwili Spółka dostarcza około 60 tys. elementów miesięcznie, dwa lata temu było to 30 do 35 tysięcy. Po pierwszym kwartale od objęcia WUZETEM przez nowy zarząd Spółka osiągnęła zysk na poziomie 240 tysięcy złotych. W 2021 roku było to już 3,5 mln zł za cały rok, natomiast za obecny rok szacujemy, iż zysk również będzie z tendencją wzrostową. Jestem przekonana, że to bardzo dobry wynik w tak krótkim czasie.

Uzyskanie przez nas koncesji na wytwarzanie, przechowywanie i obrót bronią oraz amunicją o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym to krok w kierunku rozszerzenia działalności firmy i wejścia do kolejnego sektora. Podkreślam, że często firmy działające w sektorze obronnym, zarówno najwięksi giganci tacy jak Raytheon czy Boeing, jak i mniejsze spółki, często mają swoją działalność zarówno w sektorze cywilnym, jak i obronnym. Chcemy się na nich wzorować, a przeprowadzona w ciągu ostatnich dwóch lat restrukturyzacja dała nam nowe możliwości wejścia do sektora specjalnego.

Co udało się zrobić za ten okres?

Po pierwsze, poprawiliśmy jakość produktów i wdrożyliśmy nowe technologie. Obecnie mamy możliwość wykonywania produktów pokrytych powłokami DLC (diamond-like carbon) z diamentopodobnego węgla, wytwarzanymi metodą PECVD (Plasma Enhanced Chemical Vapour Deposition, czyli wspomagane plazmowo chemiczne osadzanie z fazy gazowej). Powłoki DLC w zdecydowany sposób zwiększają trwałość, wytrzymałość i funkcjonalność wyrobów. Produkty pokryte powłokami DLC i technologie PECVD są powszechnie stosowane w sektorze motoryzacyjnym, lotniczym i zbrojeniowym. Uruchomienie tej technologii pozwoliło nam znacznie poprawić płynność produkcji i ograniczyć koszty ponoszone na kooperację.

Zakupiliśmy nowoczesne maszyny do obróbki, jedna z nich jest przygotowana na specjalne zamówienie WUZETEM i unikatowa w Europie Środkowo-Wschodniej. Łączna wartość inwestycji ostatnich lat to już kilkadziesiąt milionów złotych. Po ośmiu miesiącach bieżącego roku osiągnęliśmy 41 mln zł przychodów, to zdecydowanie więcej niż w poprzednich latach. Dodam, że w ramach restrukturyzacji wprowadziliśmy system motywacyjny dla pracowników, obejmujący między innymi szkolenia oraz premie kwartalne.

Nawet podczas kryzysu spowodowanego pandemią koronawirusa utrzymaliśmy produkcję na wysokim poziomie, zbieżnym z założeniami planu rzeczowo-finansowego. Z kolei obecnie, od około dziewięciu miesięcy przygotowujemy wyroby do produkcji specjalnej. Cały czas analizujemy sytuację międzynarodową w zakresie bezpieczeństwa. Mechanika precyzyjna, jaką z powodzeniem dostarcza WUZETEM, jest nieodłącznym elementem zarówno pojazdów wojskowych, jak i amunicji oraz pocisków rakietowych. A tego rodzaju wyposażenie w coraz większych ilościach pozyskują zarówno Polska, jak i sojusznicy w regionie.

Obecnie procesy modernizacji Sił Zbrojnych RP zdecydowanie nabrały dynamiki po otwartej agresji Rosji na Ukrainę. Większe zaangażowanie WUZETEM w sektorze specjalnym wiąże się z przyspieszeniem zakupów na rzecz Wojska Polskiego?

W ostatnim czasie, w związku z bardzo szerokimi zakupami sprzętu wojskowego, dokonywanymi przez Ministerstwo Obrony Narodowej w ramach modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP, otrzymujemy szereg zapytań dotyczących wykorzystania naszych zdolności produkcyjnych. Działania, jakie podejmujemy w celu rozwoju produkcji specjalnej w WUZETEM są odpowiedzią na to zapotrzebowanie.

Dodam, że wspomniane przeze mnie wcześniej inwestycje w zdecydowany sposób zwiększyły nasze zdolności produkcyjne, jeśli chodzi o elementy precyzyjne, spełniające najwyższe standardy jakościowe. Zmieniliśmy również zasady planowania produkcji i sprzedaży, wprowadzając standardy obowiązujące w Europie i na świecie, co zwiększyło efektywność i elastyczność naszej produkcji, dzięki czemu możemy lepiej wykorzystywać nasze moce produkcyjne. Są one także wykorzystywane w nieco mniejszym stopniu także w wyniku embarga na dostawy pewnych elementów silników na Białoruś i do Rosji. Wszystkie te czynniki powodują, że jesteśmy w stanie w szybkim tempie zwiększyć produkcję na rzecz polskiego sektora obronnego.

Jakie konkretnie części może dostarczyć WUZETEM? Spółka specjalizuje się w produkcji wtryskiwaczy i rozpylaczy do silników Diesla różnych typów.

Stosowanie powłok DLC powoduje, że wtryskiwacze są bardzo odporne na czynniki, jakie mogą oddziaływać na nie w czasie pracy, nawet w trudnych warunkach: tarcie, wysokie oraz niskie temperatury, korozję. Elementy cechuje też duża trwałość. Już dziś wykonujemy pełne wtryskiwacze paliwa do czołgów T-72 i PT-91 oraz bojowych wozów piechoty BWP-1, które są dziś wykorzystywane w Siłach Zbrojnych RP.

Jednakże, jesteśmy również w stanie, z wykorzystaniem podobnych technologii, wykonywać elementy dla dużo nowocześniejszych silników, w tym tych wykorzystywanych w pojazdach nowej generacji na bazie dokumentacji przekazanej przez klienta. Dodam, że podobne produkty wykonujemy na rzecz światowych potentatów w produkcji silników do samochodów i maszyn rolniczych, takich jak chociażby Caterpillar, Cummins czy Navistar. Naszym klientem są także słynne amerykańskie linie kolejowe AMTRAK. Ponad połowa przychodów WUZETEM pochodzi z eksportu do USA i Unii Europejskiej.

Możemy również regenerować wtryskiwacze i rozpylacze, które zostały zużyte. Zastosowanie odpowiednich technologii pozwala na przywrócenie pierwotnych parametrów danego elementu znacznie niższym kosztem, niż w przypadku produkcji nowego wtryskiwacza od podstaw. Zmniejsza też oddziaływanie na środowisko, co dziś jest nie bez znaczenia.

Czy poza wtryskiwaczami i rozpylaczami WUZETEM jest zdolny do produkowania innych elementów dla sektora obronnego?

Posiadane przez nas kompetencje pozwalają nam na przeprowadzenie kompletnego procesu produkcji, w zasadzie dowolnych elementów o średnicy do około 50 mm z zachowaniem bardzo wysokich parametrów wytrzymałościowych i z dokładnością do mikrometrów. Wykonujemy toczenie na automatach 6-wrzecionowych, frezowanie w 5 osiach oraz szlifowanie kłowe i bezkłowe. Przeprowadzamy kompletny proces obróbki skrawaniem, poprzez obróbkę cieplną (hartowanie, azotowanie, nawęglanie realizowane w nowoczesnych piecach próżniowych, bez oddziaływania na środowisko) oraz elektrodrążenie z dokładnością do 1 mikrona. Mamy też możliwość nakładania powłok DLC metodą PECVD. Możemy dostarczać komponenty, produkowane z zastosowaniem tych technologii i zachowaniem najwyższych standardów do dowolnych systemów uzbrojenia i sprzętu wojskowego.

Jeszcze innym obszarem, w którym możemy wspierać sektor obronny, jest tak zwana inżynieria wsteczna (odwrotna). Możemy odtwarzać komponenty, które nie są już produkowane i dla których nie ma dokumentacji technicznej. Nasi inżynierowie są zdolni przeprowadzić pełen cykl projektowania i wdrożyć produkcję, włącznie z przygotowaniem własnej dokumentacji. Elementy przygotowane w ten sposób spełniają wszystkie parametry eksploatacyjne.

Dodam, że jesteśmy już zaangażowani w projekty dla przemysłu obronnego, ale na razie są one we wstępnej fazie. Podkreślam, że uznajemy to za perspektywiczny obszar rozwoju działalności Spółki, prowadzimy negocjacje handlowe.

A co z sektorem lotniczym?

Dla branży lotniczej oferujemy i wykonujemy elementy aparatury paliwowej samolotów i śmigłowców. Z naszych komponentów korzysta firma Airbus, dostarczamy też elementy do śmigłowców typu Mi-17.

Możemy więc, podobnie jak w wypadku wozów bojowych, wykonywać komponenty zarówno do nowoczesnego sprzętu zachodniego, jak i do starszych systemów. Dodam, że zdolności WUZETEM, obejmujące tworzenie niewielkich, bardzo precyzyjnych elementów z różnych materiałów (także tytanu) można by też wykorzystać przy produkcji Bezzałogowych Systemów Powietrznych. Jesteśmy też w stanie wykonywać elementy mechaniki precyzyjnej do kierowanych pocisków rakietowych, w tym do ich specjalistycznych systemów.

WUZETEM niedawno podpisał porozumienie o współpracy z Wojskową Akademią Techniczną. Jaki jest jego zakres?

Współpracujemy z uczelniami, między innymi z Politechniką Warszawską i właśnie z Wojskową Akademią Techniczną. Politechnika Warszawska wykonywała dla nas badania powłok DLC, co pozwoliło nam w odpowiedni sposób wdrożyć tę technologię, wspólnie opracowujemy metodę nanostrukturyzacji, którą wykorzystamy przy produkcji naszych produktów. Współpraca z WAT dotyczy natomiast wprowadzania ulepszeń do produktów, jakie będziemy dostarczać dla sektora obronnego.

Zatrudniamy też studentów i absolwentów obu uczelni jako technologów i operatorów maszyn, przyjmujemy również studentów na praktyki. Z naszego punktu widzenia taka współpraca jest bardzo korzystna. Z jednej strony pozwala przekazać wiedzę i doświadczenie naszych pracowników oraz zachować ciągłość pokoleniową. Z drugiej strony, studenci i absolwenci często wnoszą świeże spojrzenie i wiedzę o najnowszych rozwiązaniach technologicznych, także w zakresie programowania czy symulacji.

WUZETEM jest obecny w branży od ponad 70 lat, a jednocześnie cały czas rozwija swoją ofertę w odpowiedzi na ewolucję technologii. Dlatego łączenie kompetencji doświadczonych pracowników oraz młodych, zdolnych inżynierów to dobra odpowiedź na wyzwania, które przed nami stoją.

Podstawowy obszar działalności WUZETEM to produkcja elementów do silników Diesla. Chciałbym zapytać, jak rozwija się ta technologia i czy z Państwa punktu widzenia ma ona dalsze perspektywy, biorąc pod uwagę choćby coraz szersze zastosowanie napędów elektrycznych?

Silniki Diesla mają przed sobą długą perspektywę rozwojową. Systemy elektryczne mają swoje ograniczenia, jeśli chodzi o dostępność i magazynowanie energii, zwłaszcza dla pojazdów użytkowych. Jednocześnie silniki Diesla cały czas są rozwijane. Jako WUZETEM co kwartał prowadzimy analizy rynku i dostosowujemy swoją ofertę do potrzeb, co wiąże się też z inwestycjami, czy zmianami w organizacji produkcji oraz ciągłym doskonaleniem kadr.

Rocznie wprowadzamy około 25 nowych produktów, dostarczanych w seriach liczących średnio 1700 sztuk. I oczywiście otwieramy się na nowe obszary. Najlepszym tego przykładem jest właśnie zwiększenie zaangażowania w sektorze lotniczym i obronnym. Jako firma posiadamy kompetencje produkcyjne i rozwojowe, mogące wspierać tworzenie nowoczesnych, polskich łańcuchów dostaw w tych branżach.

Dziękuję za rozmowę.