Obchody 74. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego

Uroczystości związane z rocznicą wybuchu powstania zaczęły się już pod koniec lipca i będą trwały przez kilka kolejnych dni. W tym czasie żołnierze Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego wystawili lub wystawią wojskową asystę honorową na kilkadziesiąt najważniejszych przedsięwzięć.

Kulminacja obchodów jak co roku przypadła o godz. 17, wyznaczonej w 1944 r. na rozpoczęcie walk z niemieckim, hitlerowskim okupantem. W całej stolicy zawyły syreny i zatrzymany został ruch uliczny.

Najważniejsza ceremonia odbyła się przed pomnikiem Gloria Victis na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Hołd powstańcom oddali przedstawiciele władz na czele z prezydentem Andrzejem Dudą i premierem Mateuszem Morawieckim oraz weterani i mieszkańcy Warszawy.

Wcześniej, podczas uroczystości w Muzeum Powstania Warszawskiego premier Morawiecki poinformował o decyzji, żeby dwukrotnie fundusz na wsparcie losowe dla żyjących powstańców, żyjących żołnierzy wyklętych, żołnierzy Armii Krajowej, żołnierzy walk o niepodległość.

Taki fundusz znajduje się obecnie w gestii Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Jego budżet to obecnie ok. 15 mln zł. W przyszłym roku ma to być 30 mln zł.

Morawiecki powiedział też, że została podjęta decyzja, aby to państwo odpowiadało za utrzymanie zidentyfikowanych grobów powstańców, grobów żołnierzy Armii Krajowej, które nie mają obecnie swoich opiekunów.

Już w poniedziałek szef rządu poinformował, że we współpracy ze Światowym Związkiem Żołnierzy AK wprowadzone zostaną zmiany prawa, które pozwolą stworzyć spis grobów powstańców warszawskich oraz żołnierzy podziemia niepodległościowego i objąć je specjalną ochroną państwa.

Związek Powstańców Warszawskich i Fundacja Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego złożyły w ubiegłym tygodniu w Sejmie petycję o wystąpienie z inicjatywą ustawodawczą w celu zapewnienia godnej pamięci i należytej ochrony miejscom pochówku bohaterów powstania warszawskiego i innych bohaterów narodowych.

Natomiast prezydent Duda w rocznicowym wywiadzie dla Radia dla Ciebie (to rozgłośnia regionalna Polskiego Radia w Warszawie) nawiązał do przynależności Polski do NATO. – Cieszę się, że żyjemy w wolnym – jestem przekonany – bezpiecznym kraju. Że budujemy to bezpieczeństwo, by było coraz mocniejsze, coraz większe. Że jesteśmy członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego – największego porozumienia militarnego na świecie. Że są dzisiaj w naszym kraju – w wyniku postanowień szczytu NATO w Warszawie z 2016 roku – oddziały państw sojuszniczych, przede wszystkim armii USA. Zresztą Stany Zjednoczone są u nas państwem ramowym, czyli jakby odpowiadają za tę obecność. Że mamy silnych sojuszników, którzy cały czas deklarują, że są gotowi nas wesprzeć – nie tylko deklarują, ale są u nas obecni. I to ma fundamentalne znaczenie – właśnie ta obecność – ocenił Duda.

Podczas uroczystości Ministerstwo Obrony Narodowej reprezentował wiceminister Marek Łapiński.

Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 r. do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni trwało ponad dwa miesiące - do 2 października. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie spalone i zburzone.

RAL/PAP