Niecodzienna wizyta w gdyńskim Porcie Wojennym

Jako pierwszy 1 czerwca br. do Gdyni zawitał Alliance, dla którego jest to w ogóle pierwsza wizyta w Polsce. Natomiast francuski okręt rozpoznawczy przebywał na Oksywiu od 2 czerwca br. Dla niego jest to druga wizyta w Gdyni. Pierwsza trwała od 26 października do 2 listopada 2016 r., z tym, że wtedy cumował on w porcie handlowym, nomen omen przy nabrzeżu Francuskim.

Francuski „szpieg"

Dupuy de Lôme przeznaczony jest do realizacji zadań wywiadu elektronicznego – SIGINT (Signal Intelligence) czyli odbioru i analizy sygnałów w szerokim zakresie pasm elektromagnetycznego, w tym pochodzących z systemów łączności. Pomimo, że okręt ten znajduje się w składzie francuskiej marynarki wojennej (Marine nationale), to jednak podlega Dyrekcji Wywiadu Wojskowego (Direction du Renseignement Militaire - DRM), czyli agencji ministerstwo obrony pracującej na rzecz wszystkich rodzajów francuskich sił zbrojnych.

Okręt ten został specjalnie zaprojektowany do swoich funkcji w ramach projektu MINREM (Moyen Interarmées Naval de Recherche ElectroMagnétique, który zainicjowano 29 października 2001 r. Był to pierwszy taki przypadek w Marine nationale, ponieważ wcześniej do tych zadań wykorzystywane były jednostki adaptowane, takie jak jego poprzednik, czyli transportowiec desantowy-dok Bougainville (L 9077) przerobiony na jednostkę rozpoznawczą w 1998 r.

Dupuy de Lôme nosi imię słynnego XIX-wiecznego francuskiego konstruktora inżyniera Henri Dupuy de Lôme, twórcy pierwszego okrętu pancernego Gloire. Został on zaprojektowany i zbudowany według norm cywilnych przez holenderską stocznię Koninklijke Niestern Sander B.V. z Farmsum, na zamówienie Compagnie Nationale de Navigation. Natomiast całość wyposażenia specjalistycznego służącego do namierzania, odbioru i analizy sygnałów łączności COMINT (COMmunication INTelligence), jak również emisji urządzeń radiolokacyjnych ELINT (ELectronic INTelligence) wyprodukował francuski oddział koncern Thales.

Dzięki temu koszt budowy oraz pięcioletniego wsparcia logistycznego (zapewniającego jej działalność operacyjną) wynosił tylko około 120 milionów euro. Odpowiedni kontrakt z Thales Naval France oraz Compagnie Nationale de Navigation został zawarty 14 stycznia 2002 r. Położenie stępki tej jednostki nastąpiło 1 grudnia 2002 r., jej kadłub zwodowano 27 marca 2004 r. i przekazano odbiorcy 27 grudnia 2004 r. Następnie trwał okres wyposażania, prób i szkolenia załogi poprzedzający wejście okrętu do służby, który nastąpiło 23 czerwca 2006 r. Portem macierzystym tej jednostki, podobnie jak w przypadku Bougainville, jest Brest.

Dupuy de Lôme został tak zaprojektowany, że może przez większość czasu przebywać poza bazą. Założono, że ma on być dostępny operacyjnie przez 350 dni w roku, z czego 240 dni może spędzić na morzu. Jest to możliwe, ponieważ jednostka posiada dwie stałe załogi liczące po 66 osób (33 marynarzy i 33 specjalistów rozpoznania). Liczbę specjalistów można dodatkowo zwiększyć o 38 operatorów systemów SIGINT w zależności od misji.

Wyporność francuskiego okrętu wynosi 3 100 t, pełna 3 600 t. Jego kadłub ma długość 101,75, szerokość 15,85 i zanurzenie 4,90 m. Siłownia składa się z dwóch silników wysokoprężnych MaK 9 M 25 o łącznej mocy 6000 KM. Do napędu służą dwie śruby zaś manewrowość zwiększa para dziobowych sterów strumieniowych. Maksymalna prędkość to 16 węzłów, zasięg 3 400 Mm przy prędkości ekonomicznej 14 węzłów, zaś autonomiczność 30 dni.

Natowski okręt badawczy

Alliance to wielozadaniowa jednostka badawcza wykorzystywana do działań prowadzonych przez Centrum Badań i Eksperymentów Morskich (Centre for Maritime Research and Experimentation – CMRE), instytucji mające swoją siedzibę we włoskiej La Specji. Centrum to podlega z kolei natowskiej Organizacji ds. Nauki i Technologii (NATO Science and Technology Organization).

Zadaniem okrętu jest prowadzenie szerokiego zakresu zadań związanych z badaniami akustycznymi, oceanograficznymi i technologiami podwodnymi na rzecz NATO i Marina Militare na wodach światowego oceanu. Projekt jednostki zakładał stworzenie wszechstronnej platformy badawczej, dostosowanej do potrzeb tego ośrodka badawczego, charakteryzującej się maksymalną redukcją emisji dźwięków własnych w celu zminimalizowania zakłóceń podczas prowadzenia prac badawczych.

Obecność tego okrętu w Gdyni związana jest z realizacją misji Northern Passage. W jej trakcie na Morzu Bałtyckim Alliance wraz z nowo utworzona natowską TASK FORCE X (odpowiedzialną za pojazdy bezzałogowe) testować będzie nowe technologie mające minimalizować zagrożenia dla krytycznej infrastruktury podwodnej ( w tym systemy wczesnego ostrzegania oparte na sztucznej inteligencji, czujniki podwodne oraz MAINSAIL – natowskie narzędzie do śledzenia krytycznej infrastruktury podwodnej w czasie rzeczywistym, opracowane przez CMRE i będące w użyciu operacyjnym od grudnia 2024 r).

Natomiast w dalszej części tej misji Alliance uda się do Arktyki w celi zbadania implikacji jakie zmiany klimatyczne niosą dla obronności sojuszu. Wraz z ocieplaniem się mórz i oceanów zmieniają się warunki działania w środowisku podwodnym na tych akwenach. Dlatego naukowcy z CMRE będą aktualizować dane dotyczące środowiska naturalnego i testować nowe technologie detekcji przeznaczone do wykrywania okrętów podwodnych.

Alliance został zbudowany dla SACLANT Undersea Research Centre, czyli poprzednika CMRE w należącej do włoskiego koncernu Fincantieri stoczni w Muggiano. Jego kadłub został zwodowany 9 lipca 1986 r., zaś do służby wszedł on 6 maja 1988 r. Przez pierwsze lata służby jednostka pływała pod banderą niemieckiej marynarki wojennej nosząc numer taktyczny A 1456. Przez ten czas obsługiwany był przez mieszany brytyjsko-niemiecko-włoski personel. Ten stan rzeczy zmienił się w wyniku zawartego 22 grudnia 2015 r. porozumienia pomiędzy NATO a włoskim ministerstwem obrony.

W jego wyniku okręt wszedł w skład Marina Militare i jest obsadzony przez włoskich marynarzy. Nadal jednak CMRE pokrywa wszystkie koszty operowania jednostki z wyjątkiem wydatków osobowych związanych z jego załogą. Niemiecka banderę opuszczono na nim 31 grudnia 2015 r. Następnie przeszedł on w La Specji remont dokowy połączony z modernizacją, który trwał od 18 stycznia do 17 marca 2016 r. Formalnie Alliance wchodzi w skład Marina Militare od 9 kwietnia 2016 r. i nosi oznaczenie A 5345, zaś swoją działalność operacyjną wznowił 30 maja tego samego roku.

Natowski okręt badawczy wypiera 2466 t (przy pełnym obciążeniu 3180 t) oraz posiada kadłub o wymiarach 93,0x15,2x5,2 m. Napęd zapewnia siłownia spalinowo-elektryczna o łącznej mocy wynoszącej 24 090 KW (32 305,22 KM), wprawiająca w ruch dwie śruby napędowe oraz dziobowy ster strumieniowy. Jednostka osiąga prędkość maksymalną wynoszącą 16 w. oraz zasięg wynoszący 7200 Mm/11 w. Załoga stała liczy 44 oficerów i marynarzy zaś personel naukowy do 25 ludzi.

Alliance oferuje 6100 m² powierzchni roboczej na dziobie i rufie oraz 400 m² laboratoriów. Jest on wyposażony w nowoczesne systemy nawigacyjne i komunikacyjne, a także dźwigi, kabestany umożliwiające załadunek i wyładunek materiałów, a także opuszczanie i podnoszenie sprzętu podwodnego.