Drastyczne cięcia w budżecie MON? Resort zaprzecza

AKTUALIZACJA 10:36: W sprawie doniesień TV Republika bardzo stanowcze dementi wydał MON. „Ministerstwo Obrony Narodowej stanowczo zaprzecza informacjom podanym przez TV Republika, jakoby MON planowało cięcia wydatków na obronność w wysokości 57 miliardów PLN w latach 2025-2028. Twierdzenia te są całkowicie bezpodstawne i wprowadzają w błąd opinię publiczną. MON nie planuje żadnych cięć budżetowych w wysokości 57 miliardów PLN. W rzeczywistości, w przyszłym roku planujemy zwiększenie budżetu na armię o 10%, co jest elementem długoterminowej strategii bezpieczeństwa narodowego, mającej na celu wzmocnienie naszych sił zbrojnych w obliczu obecnych zagrożeń geopolitycznych (…) Ministerstwo Obrony Narodowej żąda natychmiastowego sprostowania fałszywych informacji przez TV Republika”.

Z dokumentów, jakie ujawniły TV Republika i redaktor Piotr Nisztor wynika, że zgodnie z nowymi wytycznymi do planowania makrofinansowego w resorcie obrony wydatki na Centralne Plany Rzeczowe mają zostać zmniejszone w stosunku do obecnie obowiązującej prognozy:

• o 4,7 mld zł (9,4 proc.) w 2025 roku
• o 6,5 mld zł (11,4 proc.) w 2026 roku
• o 18,04 mld zł (30,2 proc.) w 2027 roku
• o 28,02 mld zł (44,6 proc.) w 2028 roku

Z cytowanych dokumentów wynika, że Sztab Generalny odmówił uzgodnienia dokumentu. Widać wyraźnie, że zmniejszenie wielkości planowanych wydatków ma wręcz drastyczny charakter w latach 2027-2028. Zgodnie z treścią pisma, te redukcje mają wpłynąć na realizację kluczowych projektów modernizacyjnych w resorcie obrony narodowej, w tym programów operacyjnych, projektu Tarcza Wschód, ale też zabezpieczenia obecności sojuszniczej na terenie RP, usług remontowych, czy nawet podatku VAT od sprzętu pozyskiwanego za pośrednictwem Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, waloryzacji umów remontowych i modernizacyjnych oraz formowania nowych dywizji.

Sprawa wywołała komentarze polityków. Były szef MON Mariusz Błaszczak stwierdził, że oczekuje natychmiastowych wyjaśnień i jest to cios w nasze bezpieczeństwo. Z kolei obecny minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz stwierdził: „Szanowni Państwo, to o czym pisze dzisiaj poseł Mariusz Błaszczak to kłamstwo. Według naszych planów wydatki na obronność wzrosną o conajmniej 10% w porównaniu do tegorocznego budżetu. Proszę nie powtarzać kłamstw i nie opierać się na niejasnych źródłach. Nasi przeciwnicy, szczególnie na wschodzie, tylko na to czekają”.

Po publikacji artykułu TV Republika stanowcze dementi wydał resort obrony: „Ministerstwo Obrony Narodowej stanowczo zaprzecza informacjom podanym przez TV Republika, jakoby MON planowało cięcia wydatków na obronność w wysokości 57 miliardów PLN w latach 2025-2028. Twierdzenia te są całkowicie bezpodstawne i wprowadzają w błąd opinię publiczną. MON nie planuje żadnych cięć budżetowych w wysokości 57 miliardów PLN. W rzeczywistości, w przyszłym roku planujemy zwiększenie budżetu na armię o 10%, co jest elementem długoterminowej strategii bezpieczeństwa narodowego, mającej na celu wzmocnienie naszych sił zbrojnych w obliczu obecnych zagrożeń geopolitycznych.

Rozpowszechnianie niezweryfikowanych i fałszywych informacji przez media jest nieodpowiedzialne i szkodliwe. Apelujemy do wszystkich mediów o rzetelność i dokładne sprawdzanie faktów przed publikacją. Fałszywe informacje mogą wpłynąć na poczucie bezpieczeństwa publicznego i wprowadzać niepotrzebny chaos. Ministerstwo Obrony Narodowej żąda natychmiastowego sprostowania fałszywych informacji przez TV Republika. W przypadku braku sprostowania, rozważymy podjęcie odpowiednich kroków prawnych w celu ochrony dobrego imienia MON i zapobieżenia dalszemu szerzeniu dezinformacji. Ponadto, rodzą się pytania o możliwe inspiracje zagraniczne, w tym rosyjskie, które mogą stać za tymi działaniami. Chcemy wiedzieć, na czyje zlecenie działali autorzy tych nieprawdziwych doniesień i jakie były ich motywacje.”

KOMENTARZ:

Na razie nie wiadomo, co było przyczyną wprowadzenia postulowanych redukcji (o ile taka sytuacja miała miejsce). Jedna z możliwości jest taka, że nowe limity powstały na bazie zrewidowanych wytycznych makroekonomicznych, dotyczących wzrostu nominalnego PKB i inflacji w kolejnych latach. O ile budżet MON ustalony jest na poziomie minimum 3 proc. PKB, to zmniejszenie w planach skali wzrostu tych wskaźników powoduje redukcję minimalnego poziomu wydatków obronnych. I ta skala spadku w stosunku do pierwotnego planu jest coraz większa w kolejnych latach (zgodnie z zasadą procentu składanego). Z pisma, które ujawniła TV Republika wynika jednak że redukcja CPR nie ma uzasadnienia w wytycznych makroekonomicznych.

Dodajmy, że Centralne Plany Rzeczowe, bo to ich mają dotyczyć cięcia, obejmują inwestycje związane z utrzymaniem i zwiększaniem zdolności Sił Zbrojnych RP. To między innymi Plan Modernizacji Technicznej, Plan Zakupu Środków Materiałowych oraz Plan Inwestycji Budowlanych. Ewentualne cięcia w CPR będą oznaczać, że nawet jak liczebność armii będzie zwiększana i rosnąć będą wydatki osobowe, to będzie radykalnie mniej nowego sprzętu, infrastruktury czy nawet amunicji.

W tym roku wynoszą one 48,9 mld zł, skala wzrostu w stosunku do roku 2023 to 33,4 proc., w 2023 roku na CPR planowano wydać 36 mld zł. Może się więc okazać, że nowe wytyczne przewidują wzrost wydatków na obronę i nawet CPR, ale tylko nominalny (np. o kilka procent rocznie zamiast większej skali, zbliżonej do tej z lat 2023-2024). W takiej sytuacji jednak zdecydowanie nie będzie to wystarczać na zaspokojenie potrzeb Sił Zbrojnych RP, biorąc pod uwagę nawet tylko znane informacje o planach rozwoju.