Kongres zablokuje dostawę broni dla Saudyjczyków?

Sprawa wstrzymania dostaw uzbrojenia dla Saudyjczyków staje się ponadpartyjna i ma coraz więcej zwolenników zarówno w amerykańskim rządzie, jak i poza nim. Sam Lieu motywuje swoją inicjatywę oskarżeniami o zbrodnie wojenne w Jemenie, w związku z nalotami lotnictwa saudyjskiego. Kongresmen miał się przy tym opierać przede wszystkim na raportach ONZ i organizacji pozarządowych takich jak Oxfam, Amnesty International czy Human Rights Watch.

Organizacja Narodów Zjednoczonych informowała m.in. w sierpniu br., że w konflikcie zginęło już ponad 10 000 Jemeńczyków. Z tego 3800 stanowiły ofiary cywilne. Do tego należy jeszcze doliczyć ponad 6000 cywilów, którzy zostali ranni. Inne oceny wskazują, że jedna trzecia nalotów saudyjskiego lotnictwa miała mieć za cel obiekty cywilne.

To z tego właśnie powodu organizacje pokojowe zwróciły się do władz amerykańskich i także innych państw (w tym Wielkiej Brytanii i Francji), by zablokowały dostawy broni dla Arabii Saudyjskiej. W podobnym tonie był list do prezydenta Obamy wysłany na początku września br., w którym 60 kongresmenów apelowało o zastopowanie sprzedaży uzbrojenia do tego kraju.

Sprawa jest poważna, ponieważ chodzi obecnie o eksport broni o łącznej wartości 1,15 miliarda dolarów. W rzeczywistości ta suma może być nawet 100 razy większa. Amerykański przemysł zaproponował bowiem saudyjskim siłom zbrojnym zakup uzbrojenia za w sumie ponad 115 miliardów dolarów w perspektywie wieloletniej. Te kontrakty gwarantowałyby bezpieczeństwo niektórym zakładom zbrojeniowym w Stanach Zjednoczonych na kilkanaście lat.

Amerykanie bardzo dobrze pamiętają jednak przypadek Egiptu, gdy wstrzymanie dostaw uzbrojenia (z powodu podejrzenia o naruszanie praw człowieka), spowodowało że władze w Kairze zwróciły się w tej sprawie do Rosji i do Francji. Teraz to samo może dotyczyć Arabii Saudyjskiej. Władze Stanów Zjednoczonych mogą w tym przypadku dodatkowo stracić wiarygodność udowadniając, że zakup amerykańskiej broni nakłada automatycznie kontrolę władz w Waszyngtonie nad sposobem jej wykorzystania.

Ponadto, kongresmeni pomijają w tym sporze istotne okoliczności. Wojna w Jemenie – czyli w kraju graniczącym z Arabią Saudyjską może wpłynąć na bezpieczeństwo w całym regionie Bliskiego Wschodu. Saudyjczycy doskonale wiedzą, że utrata kontroli nad tym państwem może zablokować trasy morskie, którymi płyną z Zatoki Perskiej na Morze Czerwone tankowce z ropą i gazem.

Dodatkowo wojna domowa z uwagi na charakter musi być związana ze stratami wśród ludności cywilnej. Nie ma bowiem przeciwnika umundurowanego, ale osoby, które specjalnie starają się ukryć, że są bojownikami. W wielu przypadkach działania saudyjskie są więc uzasadnione i mogą doprowadzić do uspokojenia sytuacji i zakończenia wojny.