Wielka porażka kanclerza Scholza. AfD drugą siłą w Niemczech [WYWIAD]

Wojciech Kozioł, Defence24: Frakcja CDU/CSU zwyciężyła we wczorajszych wyborach do Parlamentu Europejskiego, co jest raczej spodziewaną sprawą. Natomiast za chadekami uplasowała się Alternatywa dla Niemiec z wynikiem niemal na poziomie 16%. Czy nie powinien być to już poważny sygnał alarmowy dla Niemców?

Patrycja Tepper, Instytut Zachodni: Ten wynik wcale nie jest taki dobry, jak mogłoby się wydawać. AfD świętuje, dlatego że jest na drugiej pozycji. Moim zdaniem było to ważne pod względem psychologicznym dla partii, żeby zająć drugie miejsce. Świętują także, ponieważ Zielonym poszło w tych wyborach bardzo źle. Źle poszło też partiom koalicyjnym. Jednak przez pierwsze miesiące tego roku AfD cieszyła się poparciem nawet ponad dwudziestoprocentowym.

Inna kwestia jest taka, że biorąc pod uwagę, jakie skandale w ostatnim czasie odbywały się wokół głównych kandydatów AfD, to wynik mógł być dużo gorszy. Tutaj przypomnę tylko, że Maximilian Krah, który był jedynką na liście do Parlamentu Europejskiego, pracował z człowiekiem szpiegującym na rzecz Chin, który znajduje się obecnie w areszcie. Jest też Petr Bystron, który również ma powiązania z Rosją i najprawdopodobniej przyjmował od niej pieniądze. Oboje związani są ze skandalem wokół „Voice of Europe”, propagandowym medium animowanym przez Rosję.

Mimo że partia odcięła się od nich, to właśnie 16% było trochę poniżej oczekiwań. Jednak biorąc pod uwagę, co działo się w ostatnim czasie, to i tak dobry wynik. Alarmującym jest wynik Alternatywy dla Niemiec w landach wschodnich. Tam partia jest na pierwszym miejscu i w tych wyborach osiągnęła prawie 30% poparcia.

Jeśli spojrzeć na wyniki wyborów z perspektywy landów, to, nawiązując do klasyki, można powiedzieć, że „widać zabory”. Dawna NRD została w zasadzie zdominowana przez AfD oraz przez Sojusz Sahry Wagenknecht. BSW uzyskał około 6% poparcia, co można uznać za zdecydowany sukces jak na pierwsze wybory na taką skalę.

To jest duży sukces. Proszę zwrócić uwagę, że BSW powstała na początku roku i zdążyła zorganizować się do tego stopnia, że wystawiła kandydatów w tych wyborach, przeprowadziła kampanię wyborczą, zdążyła zebrać pieniądze na kampanię i dała radę nawet dobrze wytypować punkty programu, tak żeby skupić się na tych, które faktycznie dla Niemców były najważniejsze: pokój, zapewnienie bezpieczeństwa, pacyfizm. Na to partia postawiła i to faktycznie okazało się strzałem w dziesiątkę.

Dodatkowo postawiono na pokazywanie Sahry Wagenknecht. Także sama nazwa Sojuszu z jej imieniem i nazwiskiem to jest absolutne novum w Niemczech. Właśnie ten kult jednostki, gdzie Wagenknecht jest bardzo popularna i bardzo lubiana w Niemczech, sprawił, że 2/3 osób, które zagłosowały na Sojusz, potwierdziło, że faktycznie, gdyby nie Sahra Wagenknecht, to by tej partii nie wybrało. Czyli partia faktycznie świetnie się wstrzeliła w te potrzeby Niemców. I tak jak Pan wspomniał, w landach wschodnich wynik 13,9% jest bardzo dobry jak na debiut.

Kilka miesięcy temu, gdy rozmawialiśmy o formowaniu BSW, mówiliśmy, że wybory europejskie będą takim papierkiem lakmusowym. Gdy na to spojrzymy i zsumujemy wyniki AfD oraz BSW, to widzimy, że ugrupowania otwarcie głoszące hasła prorosyjskie i antynatowskie zdobyły około 22%. To mniej więcej tyle, ile przypadało dla AfD w sondażach jeszcze przed powstaniem Sojuszu Sahry Wagenknecht.

Tak, ale okazało się również, że wbrew oczekiwaniom Sojusz wcale nie odebrał aż tyle głosów AfD. O dziwo, najwięcej wyborców zdobył kosztem SPD – 550 tysięcy. Na drugim miejscu jest Die Linke, która wypadła bardzo słabo w tych wyborach i praktycznie walczy o przetrwanie. Okazuje się, że BSW właśnie im najbardziej zaszkodził.

Tych, którzy przerzucili głosy z AfD na BSW, jest 140 tysięcy. To tyle samo, co wyborców, którzy zmienili preferencje z Zielonych na BSW, a to partie o przeciwstawnych celach. A programy AfD i BSW są bardzo zbliżone. Ich akcenty są rozłożone tak, by nie szkodziły sobie nawzajem. Słabszy wynik AfD jest bardziej związany ze skandalami, tajnym spotkaniem na temat reemigracji czy też właśnie przez związki z Rosją i Chinami niż pojawieniem się BSW.

Przejdźmy teraz do tych najmniej zadowolonych z wyników. Chyba jest co do tego zgoda, że SPD jest największą przegraną. Wyniki potwierdziły tendencję spadkową z sondaży, spadek za AfD oraz słabą pozycję kanclerza. Chyba można całą kampanię i jej rezultat zaklasyfikować jako klęskę?

Absolutnie jest to klęska i partia nawet nie ukrywa, że jest bardzo rozczarowana tym wynikiem. Przede wszystkim SPD porównuje ten wynik do tego w wyborach do Bundestagu, gdzie mieli prawie 26% poparcia. Teraz otrzymali prawie 14% i trzecie miejsce w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Mimo że utracili tam właściwie tylko 2 mandaty, to odczuwalna porażka jest bardzo duża.

Jest ona tym bardziej dotkliwa, że SPD to partia, która rządzi w Niemczech w koalicji. To pokazanie przez Niemców sygnału ostrzegawczego rządowi. 70% Niemców jest niezadowolonych z pracy koalicji. A jeszcze SPD wybrało kanclerza jako figurę, którą prezentowano na plakatach i w trakcie kampanii. Dobitnie pokazało to, że kanclerz nie cieszy się popularnością w Niemczech i nie budzi zaufania. Woleli głosować na inne partie. Tak jak mówiłam, bardzo wielu wyborców SPD zdecydowało się zagłosować na Sojusz Sahry Wagenknecht, ale też sporo postanowiło w ogóle nie pójść do wyborów.

We Francji, tuż po ogłoszeniu wyników, nastąpiło trzęsienie ziemi. Frakcja prezydenta Macrona poniosła równie dużą klęskę i natychmiast pojawiła się informacja o rozwiązaniu Zgromadzenia Narodowego i rozpisaniu nowych wyborów. Czy podobny scenariusz miałby prawo zdarzyć się w RFN? Premier Bawarii już stwierdził, że jego zdaniem kanclerz Scholz zwyczajnie stracił mandat społeczny do kierowania państwem.

Fakt, Markus Söder dokonał takiego werbalnego puczu, ale jego słowa nie mają tutaj przełożenia na rzeczywistość. Jeszcze kilka minut temu czytałam, że rzecznik rządu zapytany, czy kanclerz Olaf Scholz będzie planował wyciągnąć jakieś konsekwencje, rozpisać nowe wybory, podobnie jak we Francji, rzecznik powiedział, że nawet przez jedną sekundę ten temat się nie pojawił podczas rozmów w koalicji. Nie ma w ogóle planów rozpisywania przedterminowych wyborów. Przypomnę, że wybory do Bundestagu zaplanowane są, według harmonogramu, na jesień 2025 roku. Do tego czasu naprawdę nie spodziewałabym się tutaj żadnych innych decyzji kanclerza ze względu na słabość partii koalicyjnych. One wszystkie razem łącznie cieszą się poparciem około 30%, tyle co CDU/CSU. Takiego scenariusza jak we Francji w Niemczech nie będzie.

Dziękuję za rozmowę