Powrót Lend Lease. USA wyprodukuje sobie potężnych sojuszników? [KOMENTARZ]

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Lend Lease to nazwa potoczna oznaczające umowę pożyczki-dzierżawy. Na tej podstawie w czasach drugiej wojny światowej Amerykanie zaopatrywali Wielką Brytanię, ZSRS, Polskę, Francję i innych sojuszników w broń i inne materiały wojenne, paliwo i żywność. W zamian otrzymywali pomoc w postaci udostępniania ich siłom strategicznych baz. Ustawa wprowadzona jeszcze przed wejściem Waszyngtonu do drugiej wojny światowej, umożliwiła rozwinięcie produkcji amerykańskiego przemysłu zbrojeniowego i była ostatecznym krokiem, który wyprowadził USA z polityki izolacjonizmu. W ciągu pięciu lat do sojuszników przekazane zostały towary o łącznej wartości ponad 50 miliardów ówczesnych dolarów, co odpowiada 690 mld USD z roku 2020, a zatem mniej więcej jednemu rocznemu budżetowi obronnemu całych Stanów Zjednoczonych.

Później podobna polityka była także stosowana (choć w bardziej ograniczony sposób) na podstawie ustawy Foreign Assistance Act podpisanej przez prezydenta Johna Kennedy'ego w 1961 roku.

Powrót do znacznie szerszej ustawy Lend Lease jest obecnie wydarzeniem bez precedensu. Nowe wcielenie ustawy pozwala prezydentowi USA na swobodne nawiązywanie porozumień z rządem Ukrainy jeżeli chodzi o dzierżawę bądź wypożyczanie sprzętu wojskowego i innych artykułów pomocnych „ochronie cywilnej populacji na Ukrainie przed rosyjską inwazją militarną a także w innych celach".

Ustawa znosi zwyczajowe prawa stosowane przy pożyczkach i dzierżawie, takie jak: wymaganie aby spłata zadłużenia rozpisana była na maksymalnie pięć lat; możliwość wycofania przez USA wydanego uzbrojenia o dowolnej porze; wymaganie aby leasingujący (Ukraina) zgodził się opłacić wszystkie koszty związane z leasingiem i co chyba najważniejsze – usunięte zostało tez prawo Kongresu do zabronienia wybranych transferów artykułów obronnych.

Wznowiona ustawa ma przestać obowiązywać po spełnieniu dwóch warunków. Po pierwsze zakończyć musi się konflikt rozpoczęty w 2014 roku aneksją Krymu, po drugie zaś siły rosyjskie wokół Ukrainy muszą zostać zredukowane do stanu sprzed marca 2021 roku, co swoją drogą pokazuje kiedy rozpoczęła się rozbudowa sił Federacji Rosyjskiej w regionie.

Powrót Lend Lease wydaje się wydarzeniem doniosłym. Po pierwsze, ustawę tą wprowadzono w celu pokonania państw faszystowskich co w samo w sobie ma duże znaczenie symboliczne. Po drugie procedura wprowadzenie jej oznacza możliwość zbrojenia Ukrainy na wielką skalę i to potencjalnie nawet w ciągu wielu kolejnych lat. Redukcja sił rosyjskich w regionie i zakończenie wojny rozpoczętej zajęciem Krymu oznaczać może bowiem (choć nie musi) prowadzenie wsparcia aż do czasu oddania półwyspu Ukrainie.

Biorąc pod uwagę, że pomoc Lend Lease w czasach drugiej wojny światowej była praktycznie bezzwrotna (zwroty powojenne dotyczyły przede wszystkim statków i okrętów) wydaje się, że Ukraina będzie dozbrajana bez względu na jej bardzo słabą kondycję gospodarczą. Co ciekawe, komentatorzy sugerują, że procedura mogłaby zostać rozszerzona z czasem na inne państwa w regionie, w tym Polskę i Rumunię i na świecie w tym Australię i Tajwan. Państwa te mają potencjał do zaabsorbowania tego rodzaju pomocy tak aby stać się (podobnie jak potencjalnie Ukraina) znaczącymi pod względem militarnym sojusznikami Stanów Zjednoczonych. W ten sposób nastąpiłaby więc swego rodzaju rozbudowa liczby potężnych sojuszników USA, co byłoby korzystne zarówno dla nich jak i dla zabezpieczającego w ten sposób swoją pozycję Waszyngtonu. Formalnie bowiem celem Lend Lease Act noszącej formalnie nazwę  "An Act to Promote the Defense of the United States" ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa USA poprzez wzmacnianie grona sojuszników tego mocarstwa.