Merkel: Niemcy zwiększą budżet obronny do 2% PKB? Poparcie dla NATO

Na wspólnej konferencji prasowej Merkel powiedziała, że NATO opiera się na dwóch filarach - "gotowości do obrony, inaczej mówiąc odstraszaniu, i dialogu". "Oba filary są ważne" - podkreśliła niemiecka kanclerz, przypominając, że "dialog z Rosją się toczy". "Niemcy widzą równocześnie konieczność wzmocnienia wschodniej części NATO" - zaznaczyła szefowa niemieckiego rządu. Jak podkreśliła, Berlin przejmie odpowiedzialność za ochronę Litwy. "Dlatego uczestniczyliśmy w ćwiczeniach Anakonda-16, na co zgodę wyraził cały rząd" - powiedziała Merkel. 

Merkel powiedziała, że jednym z tematów rozmów w Berlinie był zbliżający się szczyt NATO w Warszawie. "Wspólnie dobrze współpracujemy, by przygotować się (do szczytu)" - podkreśliła. Potwierdziła swoją deklarację, że Niemcy będą zwiększać wydatki na obronność do postulowanych przez NATO 2 proc. PKB, przy czym może to się odbyć raczej w długim okresie.

Obecnie Berlin wydaje 1,2 proc. PKB na obronność. Sprzeciw wobec zdecydowanego zwiększenia wydatków obronnych wyrazili już przedstawiciele koalicyjnej partii SPD, przeciwko wzmacnianiu zdolności obronnych w ramach NATO opowiada się też Alternatywa dla Niemiec, Lewica i co najmniej część Zielonych. W 2017 roku wydatki zostaną prawdopodobnie zwiększone w niewielkim stopniu, a w kolejnych latach będzie to zależeć od wyników przyszłorocznych wyborów parlamentarnych.

Należy podkreślić, że w celu znacznego zwiększenia zdolności obronnej Bundeswehry zgodnie z wymogami NATO konieczne jest istotne podwyższenie wydatków obronnych, włącznie z podniesieniem ich udziału w PKB. Biorąc pod uwagę skalę potrzeb i potencjał niemieckiej gospodarki może się okazać, że wydatkowanie 2% PKB nie będzie konieczne, ale i tak udział nakładów na obronę w produkcie krajowym brutto musi być znacznie większy niż obecnie. Oczywiście Niemcy mogliby też przeznaczać część budżetu obronnego na wsparcie innych, mniej zamożnych, za to najbardziej zagrożonych państw - np. krajów bałtyckich. 

Merkel zdystansowała się tym samym od ministra spraw zagranicznych Franka-Waltera Steinmeiera, który w wywiadzie dla "Bild am Sonntag" w niedzielę ostrzegał przed "wymachiwaniem szabelką" i "wojennymi okrzykami" pod adresem Rosji, zarzucając NATO zbytnie akcentowanie odstraszania kosztem dialogu z Moskwą.

"Dialog jest potrzebny, ale nie może polegać na ustępowaniu" - zastrzegła szefowa polskiego rządu. Jak dodała, w rozmowie z nią Merkel uznała ćwiczenia Anakonda 2016 za "ważne i potrzebne". Szydło wyraziła też satysfakcję z przedłużenia sankcji wobec Rosji.

Chciałabym podziękować pani kanclerz za tak zdecydowane i jasne poparcie starań Polski o wzmocnienie wschodniej flanki NATO, za to, że mamy wsparcie w tych działaniach, które chcemy, by NATO prowadziło na terenie Polski. Dzisiaj za wschodnią granicą Polski toczy się wojna.

Dobry sąsiad 

Merkel podkreśliła też, że polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe były dobrym dniem dla wzajemnych relacji. Pytana o Nord Stream 2, Merkel podtrzymała swoje stanowisko mówiąc, że jest to "projekt biznesowy".

"Rozumiem, że ze strony polskiej tutaj rodzą się pewne pytania, na ile to ogranicza dywersyfikację źródeł dostaw. Mamy wiele możliwości dywersyfikacji źródeł dostaw" – powiedziała Merkel. Dodała, że ważne jest, by Ukraina i Słowacja nie były odcięte od transportu gazu, który jest dla nich ważny ekonomicznie.

Z kolei premier Beata Szydło zaznaczyła, że stanowisko Polski w sprawie Nord Stream 2 jest jasne. "My oczywiście uważamy, że to jest inwestycja, która dzieli Europę" – powiedziała. Przypomniała, że Polska wraz z innymi państwami wysłała do Komisji Europejskiej list, w którym sprzeciwia się budowie gazociągu. "Stoimy na stanowisku, że muszą być tutaj jasno określone przede wszystkim warunki i zdecydowanie powiedziane – tak jak zrobiła to KE – że nie ma wsparcia rządowego dla tej inwestycji" – dodała Szydło. Zaznaczyła, że dla Polski najistotniejsze jest bezpieczeństwo energetyczne.

Sporne kwestie

Na spotkaniu z dziennikarzami Szydło i Merkel podkreślały to, co łączy oba kraje. "Stosunki między Polską a Niemcami nie zawsze były łatwe. Jest wiele tematów, które nas dzielą, ale jeszcze więcej takich, które nas łączą. Wydaje mi się, że wielką wartością jest to, że potrafimy wspólnie realizować ważne przedsięwzięcia (...), a tam, gdzie są różnice zdań, szukamy kompromisu i porozumienia" - mówiła Szydło.

Merkel, odpowiadając na pytanie o sporne kwestie między Berlinem a Warszawą, wskazała na mechanizm rozdziału uchodźców, zastrzegła jednak, że w wielu innych sprawach - ochrony granic zewnętrznych czy zwalczania przyczyn migracji - oba rządy zajmują identyczne stanowisko. "Polska była od początku częścią całościowego rozwiązania problemu (uchodźców)" - podkreśliła kanclerz.

Szefowe rządów skomentowały również sprawę zbliżającego się w Wielkiej Brytanii głosowania. Szydło i Merkel wyraziły nadzieję, że W. Brytania pozostanie w UE, zastrzegły jednak, że decyzja należy do Brytyjczyków, którzy wezmą udział w referendum.

W czwartek referendum w Wielkiej Brytanii, w imieniu obu stron można powiedzieć, że życzymy sobie, żeby obywatele - to jest oczywiście ich decyzja - zdecydowali się na pozostanie (Wielkiej Brytanii) w Unii Europejskiej.

W środę w Berlinie odbyły się XIV polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe. W rozmowach brali udział szefowie prawie wszystkich resortów. Konsultacje międzyrządowe wpisują się w obchody 25-lecia podpisania polsko-niemieckiego Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.