Reklama

Siły zbrojne

Cichociemny patronem zachodniopomorskich „terytorialsów”

Pierwsza przysięga zachodniopomorskich terytorialsów / Fot. terytorialsi.wp.mil.pl
Pierwsza przysięga zachodniopomorskich terytorialsów / Fot. terytorialsi.wp.mil.pl

Ppłk Stanisław Jerzy Sędziak ps. „Warta” - Cichociemny i oficer Armii Krajowej - został patronem 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. 4 września, w rocznicę jego zrzutu na teren okupowanej Polski, wyznaczono święto jednostki. Taką decyzję podjął Minister Obrony Narodowej 28 lutego 2020 r. z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

14 ZBOT niemal od momentu utworzenia starała się o patrona, wnioskując do resortu Obrony Narodowej właśnie o nadanie imienia ppłk Stanisława Sędziaka. 

Patron jednostki wojskowej i święto jednostki nadają jej tradycji i świadczą o jej charakterze. Żołnierzom stawiamy teraz postać, która staje się dla nich wzorem do naśladowania - jako bohatera, patrioty, żołnierza, Polaka. A Cichociemni to byli prawdziwi bohaterowie gotowi do najtrudniejszych zadań, byli także ochotnikami tak, jak nasi żołnierze. Nasza formacja WOT kultywuje tradycje bohaterskich żołnierzy Armii Krajowej, a ppłk Stanisław Sędziak po zrzuceniu na teren kraju wstąpił w jej szeregi i dowodził oddziałami AK. Stąd nasz wybór

Płk Grzegorz Kaliciak, dowódca 14 ZBOT

Jak przypominają służby prasowe 14 ZBOT, urodzony 7 września 1913 roku, Stanisław Jerzy Sędziak w czasie kampanii wrześniowej był dowódcą 8 kompanii 95 pułku piechoty. Był uczestnikiem walk pod Puławami i Kazimierzem Dolnym oraz w drugiej bitwie tomaszowskiej. Po klęsce wrześniowej przedostał się najpierw do Francji a następnie do Wielkiej Brytanii, gdzie w strukturach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie dowodzi plutonem 7 kompanii 3 batalionu 1 Brygady Strzelców. Po ukończeniu kursu Wyższej Szkoły Wojennej, został mianowany oficerem dyplomowanym a następnie awansowany na stopień porucznika. W grudniu 1941 zgłosił się do służby w okupowanym Kraju. Został przeszkolony w dywersji, w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza zaprzysiężony na rotę Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej i awansowany na stopień kapitana. 

Wytrzymałość fizyczna i nerwowa bardzo duża. Odważny. Szlachetny. Duża ambicja pracy i czynu (…) Duży poziom wiedzy ogólnej i wojskowej. Lojalny i zdyscyplinowany. Duże zdolności dowódcze i wychowawcze. Bardzo lubiany przez ludzi. Po kursie Wyższej Szkoły Wojennej pracował bardzo dużo nad sobą. Jest to typ dobrego oficera bojowego” - taką opinię o Sędziaku wydał

ppłk Michał Protasewicz, szef Oddziału Sztabu Naczelnego Wodza.o S. Sędziaku

Wraz z innymi Cichociemnymi, kpt. Sędziak zostaje zrzucony do Polski w nocy z 3 na 4 września 1942 w ramach operacji „Rheumatism”. Wraz z nim przedostają się do kraju Cichociemni: mjr. dypl. Jan Lech (ps. "Granit"), mjr. dypl. Wincenty Ściegienny (ps. "Las") kpt. Zygmunt Policiewicz (ps. "Świerk"), oraz kurierzy: por. Adam Cużytek (ps. "Roman") i bomb. Stanisław Stach (ps. "Marian"). Kpt Sędziak po odbyciu w Warszawie aklimatyzacji do warunków życia w okupowanym kraju, został mianowany szefem sztabu Okręgu Nowogródek AK, dowodzonego przez mjr Janusza Szlaskiego ps. "Prawdzic" a następnie dowódcą tego Okręgu. W czasie wojny dowodzone przez niego oddziały Armii Krajowej przeprowadziły setki akcji bojowych przeciwko Niemcom oraz Sowietom. Nie stawił się na organizowaną przez Rosjan 17 lipca 1944 w Boguszach „odprawę” dla oficerów AK z okręgów Wilno i Nowogródek, dzięki czemu uniknął aresztowania przez NKWD.

image
Płk. Stanisław Sędziak, ps. "Warta"/Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe, Sygnatura: 37-1136-1/Wikimedia Public

Po wojnie kontynuował walkę z sowietami. Był szefem sztabu okręgu białostockiego AK, a później dowódcą tego okręgu. Wówczas został awansowany na stopień podpułkownika. Został aresztowany 4 stycznia 1947 roku, osadzony w więzieniu na Mokotowie i skazany na śmierć, który to wyrok na mocy amnestii z 22 lutego 1947 r. zamieniono na dożywocie. Wyrok odbywał w więzieniach we Wronkach, Rawiczu i Strzelcach Opolskich. Zwolniony 29 kwietnia 1957 r. zamieszkał w Chełmży a potem w Toruniu, gdzie pracował w Zjednoczonych Zakładach Gospodarczych INCO. Zmarł w Toruniu 2 sierpnia 1978 roku. „W ostatnim słowie, jako oskarżony podczas procesu Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Polski Podziemnej „Stocznia” Stanisław Sędziak powiedział: Nie chciałbym, abym kiedyś musiał rzec słowo, że walka, którą toczyłem była bezcelowa, a poniesione ofiary bezskuteczne." W czasie służby wojskowej został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

14. Zachodniopomorska Brygada Obrony Terytorialnej im. ppłk. dypl. Stanisława Jerzego Sędziaka ps. „Warta” funkcjonuje od 27 września 2019 roku. Powstała w ostatnim, czwartym etapie tworzenia struktur Wojsk Obrony Terytorialnej w kraju. Jej kolejne bataliony powstawać będą w Trzebiatowie i Wałczu. Dziś, po zaledwie kilku miesiącach od powstania, 14 ZBOT liczy ponad 200 żołnierzy - ochotników. Przeszkoleni terytorialsi będą służyć pomocą w utrzymaniu bezpieczeństwa na terenie województwa zachodniopomorskiego. Będą gotowi do wykorzystywania np. w akcjach usuwania skutków klęsk żywiołowych czy poszukiwania osób zaginionych. W razie konfliktu zbrojnego wojska obrony terytorialnej będą służyły w swoim rejonie odpowiedzialności, w obronie własnych miejscowości i domów. 4 września, w rocznicę zrzutu Cichociemnych w trakcie którego do okupowanej Polski trafił kpt. Sędziak, 14 Zachodniopomorska Brygada Obrony Terytorialnej będzie odtąd obchodziła swoje święto.

Reklama

Komentarze

    Reklama