Borsuk na Dragonie-21 [FOTO]

Niewątpliwie prawdziwą gwiazdą tej prezentacji był, po raz pierwszy zaprezentowany szerszej publiczności w scenerii poligonowej (dotychczas HSW udostępniała tylko filmy i zdjęcia z testów poligonowych), prototyp Nowego Bojowego Pływającego Wozu Piechoty Borsuk, opracowanego w konsorcjum kierowanym przez Hutę Stalowa Wola S.A. Był on jedynym spośród prezentowanych wyrobów spółek PGZ, który został zaprezentowany także w pokazie dynamicznym. Z konieczności miał on charakter pokazu pozbawionego najbardziej spektakularnych elementów, czyli pokazów użycia uzbrojenia NBPWP.

Konieczność ta związana jest z faktem, iż Borsuk znajduje się obecnie w fazie badań wstępnych (zakładowych). Im wcześniej się one zakończą, tym wcześniej możliwe stanie się rozpoczęcie najważniejszej fazy badań, czyli badań kwalifikacyjnych, po pomyślnym zakończeniu których program wejdzie w fazę przygotowania do produkcji seryjnej i wdrożenia w SZ RP. Zależy na tym, z oczywistych względów, HSW i zależy wojsku, które musi otrzymać następcę przestarzałych i nieodpowiadających dzisiejszemu polu walki BWP-1. NBPWP jest programem obecnie priorytetowym dla MON i oczekiwanym dla przyszłości Wojsk Zmechanizowanych, trzonu Wojsk Lądowych.

Założony przez HSW harmonogram przewiduje, że badania wstępne Borsuka powinny zostać zakończone w 2021 r., a po nich wóz zostanie przekazany do drugiej fazy badań – wojskowej. Obecnie trudno powiedzieć z całkowitą pewnością, jak długo potrwają wojskowe badania kwalifikacyjne. Zależeć to będzie nie tylko od HSW, ale także od Gestora programu i jego determinacji w dążeniu do nie tylko możliwie najwcześniejszego pozyskania nowoczesnego następcy wysłużonych BWP-1, ale też do pozyskania sprzętu o jak najwyższych parametrach taktyczno-technicznych, niezawodności, dopracowanego pod względem ergonomii i bezpieczeństwa eksploatacji.

Program NBPWP Borsuk, warto przypomnieć, został zainaugurowany pod koniec 2014 r. umową pomiędzy NCBiR a konsorcjum kierowanym przez HSW, z licznym udziałem polskich przedsiębiorstw przemysłu obronnego i placówek naukowych. Prace nad projektem fizycznie rozpoczęły się w 2015 r., zaowocowały powstaniem projektu wstępnego oraz prezentacją już podczas MSPO 2017 modelu pojazdu. Określenie „model” jest nieco mylące, jako że był to pełnowymiarowy pojazd wykonany z metalu, zawierający wszystkie podzespoły i systemy pozwalające na prowadzenia prac badawczych i rozwojowych stanowiących ważny etap rozwoju konstrukcji.

Adekwatnym określeniem tej fazy prac nad Borsukiem wydaje się być określenie „preprototyp”, którym de facto był tzw. model. Szczególnie cenne były doświadczenia z jego badań związanych z konstrukcją odpornego na miny i IED (improwizowane ładunki wybuchowe) podwozia BWP, opracowaniem kształtu kadłuba i amfibijnego podwozia, jego badań hydrostatycznych, napędu wodnego itp.

Doświadczenia z tych prac były przenoszone na bieżąco na powstający w komputerach konstruktorów HSW „prawdziwy” projekt prototypu Borsuka, który był gotowy w 2019 r. Prototyp ten, z zaimplementowanym prototypem powstającej równolegle w ramach innej pracy rozwojowej bezzałogowej wieży bojowej ZSSW-30 (Zdalnie Sterowany System Wieżowy), przeszedł m.in. program badań pływalności, łącznie z testami na otwartym akwenie (Zalew Zegrzyński) oraz znaczny zakres badań trakcyjnych, pozwalających doskonalić rozwiązania nowoczesnej konstrukcji podwozia wykorzystującego zawieszenie hydropneumatyczne (opracowane w HSW, choć z wykorzystaniem doświadczeń z prac nad zawieszeniem tej klasy zastosowanym w sh 155 mm Krab). W badaniach wykorzystywano dwa typy gąsienic – stalowe oraz elastomerowe, które mogą być stosowane zamiennie.

Zbiór zgromadzonych do tej pory doświadczeń pozwolił na opracowanie ostatecznej wersji Borsuka, czyli prototypu nr 2, a faktycznie – trzeciego egzemplarza wozu. To jest ten pojazd, który obecnie przechodzi badania, i który zaprezentowano na poligonie Dęba. Egzemplarz poprzedni, właściwy prototyp nr 1, został wykorzystany, tak jak zakładano w momencie rozpoczynania pracy rozwojowej NBPWP, do przeprowadzenia rozstrzygających testów balistycznych oraz do przebadania wozu na poligonie w celu ostatecznego potwierdzenia jego ochrony przeciwminowej i odporności na IED. Kierownictwo HSW S.A. odmawia potwierdzenia konkretnych liczb, określających wyniki tych testów, opisując je bezpieczną formułką, że „zarówno potwierdzona testami odporność balistyczna, jak i odporność przeciwminowa odpowiadają wymaganiom, jakie zostały określone w niejawnej specyfikacji oraz ZTT (Założenia Taktyczno-Techniczne) NBPWP Borsuk”.

Niejawność większości szczegółów technicznych dotyczących poszczególnych parametrów Borsuka wyklucza m.in. zgodę na upublicznienie fotografii wnętrza wozu, szczegółów jego wyposażenia, systemu kierowania uzbrojeniem itp. Mieli okazję zapoznać się z nim m.in. uczestniczący we wtorkowych ćwiczeniach wysocy rangą oficerowie Wojska Polskiego, łącznie z Szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generałem Rajmundem T. Andrzejczakiem, dowództwem 18. Dywizji Zmechanizowanej, 21. Brygady Strzelców Podhalańskich. Ogólnie – Borsuk cieszył się ogromnym zainteresowaniem.

Oferta polskiego przemysłu, ponad wszelką wątpliwość zasługuje na miano bardzo wartościowej i obiecującej. Państwo polskie zainwestowało w ten program ponad 75 milionów złotych. Za tę kwotę w czasie zaledwie 4-5 lat od rozpoczęcia prac projektowych w Stalowej Woli udało się wykonać główne etapy pracy rozwojowej wraz z wykonaniem prototypu NBPWP składającego się z podwozia oraz zdalnie sterowanego systemu wieżowego (ZSSW-30).

Przyjęte wymagania, założony czas realizacji i relatywnie niskie nakłady finansowe świadczą, że realizowane zadanie podjęte przez HSW oraz konsorcjantów jest ambitne i o dużym stopniu złożoności. Warta podkreślenia jest aktywna współpraca i wsparcie struktur MON oraz przedstawicieli Sztabu Generalnego WP w realizacji programu. Dla porównania warto wspomnieć, że w krajach sojuszniczych NATO, o znacznie większym potencjale przemysłowym, podobne projekty bojowych wozów piechoty (choć zwykle bez wymogu pływania) realizuje się za znacznie większe kwoty. Jedną z głównych cech NBPWP Borsuk jest właśnie zdolność pływania, jaką wśród nowo opracowywanych w NATO konstrukcji obok niego dysponują jedynie wozy z Turcji. Poza Sojuszem Północnoatlantyckim pływające BWP są też budowane w Republice Korei, oraz oczywiście w Rosji i Chinach. Specyfika Borsuka powoduje, że w perspektywie może on być atrakcyjnym produktem eksportowym.

Od pewnego czasu nieoficjalnie mówi się o opracowywaniu przez HSW SA, w oparciu o Borsuka, jego ciężkiej, niepływającej odmiany o znacznie podwyższonej odporności przeciwminowej i balistycznej. Wpisywałaby się ona w filozofię modnych w większości armii NATO ciężkich BWP o bardzo wysokim poziomie ochrony balistycznej. Taka koncepcja BWP ma licznych zwolenników także w samych SZ RP. Poza nieoficjalnym potwierdzeniem przedstawicieli kierownictwa spółki, że prace takie są faktycznie prowadzone, w ramach prac własnych i za środki HSW SA, nie udało nam się uzyskać  szczegółowych informacji. Także o tym, czy istnieją szanse na to, że prace nad „ciężkim Borsukiem” zechce wesprzeć, także finansowo, wojsko.

Z programem NBPWP Borsuk wiąże się inny, realizowany także w obrębie konsorcjum z HSW SA w roli lidera, program o najwyższym poziomie innowacyjności. Jest to praca rozwojowa na Zdalnie Sterowany System Wieżowy z wyrzutnią ppk Spike (ZSSW-30) zintegrowany z KTO Rosomak. HSW SA jest integratorem i liderem konsorcjum z WB Electronics SA i Rosomak SA. ZSSW-30 przeznaczony jest do zwalczania, niszczenia lub obezwładniania w różnych warunkach klimatycznych, niezależnie od pory doby celów lekko i silnie opancerzonych oraz innych obiektów przeciwnika, w tym jego infrastruktury oraz do wsparcia ogniowego pododdziałów w czasie prowadzenia działań bojowych. Jego uzbrojenie podstawowe stanowi armata 30 mm Bushmaster Mk44S z podwójnym podajnikiem amunicji, pomocnicze to karabin maszynowy UKM 2000C 7,62mm, dodatkowo dysponuje on podwójną wyrzutnią przeciwpancernych pocisków kierowanych Spike oraz ośmioma wyrzutniami granatów dymnych granatów dymnych 8x.

System wieżowy, nad prace którym rozpoczęto w 2013 r., przeznaczony jest do zabudowy na NBPWP Borsuk oraz na KTO Rosomak. Obecnie trwa ostatni etap badań kwalifikacyjnych ZSSW-30 zintegrowany z KTO Rosomak, po zakończeniu których nastąpi opracowanie Dokumentacji Technicznej Wyrobu, zamknięte pracy rozwojowej i możliwość rozpoczęcie produkcji seryjnej. Kwestią otwartą jest, kiedy rozpocznie się postępowanie związane z zakupem ZSSW-30 na KTO Rosomak oraz kiedy wejdzie w fazę komercyjnych negocjacji z IU/MON, zakończonych podpisaniem umowy.

Ważna sprawą jest jeszcze, szczególnie z punktu widzenia przyszłego użytkownika ZSSW-30 na KTO Rosomak, aby nowo wprowadzany sprzęt na uzbrojenie jeszcze przed rozpoczęciem służby na pełną skalę przeszedł badania eksploatacyjno-wojskowe. Wiele armii świata z krajów zachodnich praktykuje taki model wdrażania, ponieważ nowy sprzęt wojskowy przechodzi różne choroby wieku dziecięcego. Oddanie ZSSW-30 na KTO Rosomak żołnierzom do testów użytkowych pozwoli na wykluczenie i uniknięcie w przyszłości wielu niedogodnień (np. ergonomii pracy) i pozwoli na wdrożenie do Sił Zbrojnych RP produktu dojrzałego w jak najkrótszym czasie. Wnioski z tych badań posłużą producentowi do wprowadzenia ostatecznych poprawek i zmian w dokumentacji technicznej, na podstawie której rozpocznie się pełną produkcję seryjną.

Intencją HSW jest wyprodukowanie wdrożeniowej partii odpowiadającej wyposażeniu plutonu piechoty zmotoryzowanej (zmechanizowanej), (4 KTO z ZSSW-30). HSW przewiduje, że dostawy pierwszej partii wdrożeniowej KTO z ZSSW-30 możliwe są w 2022, o ile stosowana umowa z IU/MON będzie zawarta w 2021. Miejmy nadzieję, że kontrakt będzie podpisany jeszcze w tym roku. Jak informowaliśmy niedawno, pierwsza transza dostaw wież tego typu liczyć będzie nie 208, jak wstępnie zakładano, ale ok. 340 egz.