Rosyjski samolot powraca. Jaką rolę odegra na wojnie?

Koncepcja M-55 Geofizika narodziła się jeszcze w latach 60. ubiegłego wieku. Początkowo miał to być bardzo szczególny myśliwiec przechwytujący, wówczas znany pod nazwą Czajka (Obiekt 34). Jego zadaniem było niszczenie amerykańskich balonów szpiegowskich przelatujących na dużych wysokościach nad terytorium ZSRR. Samolot do zwalczania tego rodzaju celów miał być wyspecjalizowany przede wszystkim pod względem zdolności do osiągania dużego pułapu oraz stosunkowo dużego zasięgu. Jednocześnie miała to być maszyna poddźwiękowa, z uzbrojeniem złożonym z zaledwie dwóch pocisków klasy powietrze-powietrze oraz dwóch 23 mm działek lotniczych z dużym zapasem amunicji. Założenia te wkrótce stały się nieaktualne, ponieważ USA zaczęły wykorzystywać szerzej satelity rozpoznawcze i samoloty SR-71 Blackbird, a zatem cele wymagające zupełnie innych środków zaradczych. Jednak do tego czasu prace znalazły się na takim poziomie zaawansowania, że projekt postanowiono kontynuować, chociaż w innym celu.

Po zbudowaniu pojedynczego prototypu Czajki na bazie jego rozwiązań rozpoczęto program jednosilnikowego samolotu rozpoznawczego M-17 Stratosfera, który miał służyć do rozpoznania i korygowania ognia pocisków ziemia-ziemia. Zbudowano dwie takie maszyny. Wreszcie na ich podstawie powstało pięć bardzo podobnych, lecz dwusilnikowych M-55 Geofizika. Te ostatnie nie znalazły zastosowania militarnego. Wykorzystywano je do 2017 r. w charakterze cywilnego latającego laboratorium. Następnie zostały zakonserwowane, ponieważ brakowało już klientów na tego rodzaju usługi.

Maszyny te cechują się prędkością maksymalną 750 km/h. Optymalny pułap operacyjny wynosi 20 km, zaś maksymalny – 21,5 km. Zasięg w porównaniu do poprzednich projektów bojowych wydłużono do 5 tys. km, długotrwałość lotu to 6,5 godziny. Geofizika jest więc tak naprawdę odpowiednikiem służących w Stanach Zjednoczonych wielkich bezzałogowców rozpoznawczych, przy czym M-55 cechuje się mniejszą długotrwałością lotu i posiada jednoosobową załogę. Samolot posiada też zdolność do przenoszenia dużego ładunku użytecznego.

Obecnie wydaje się, że przynajmniej jeden M-55 mógł zostać rozkonserwowany i wznowił loty. Maszyny te mogą powracać w charakterze platform przenoszących zasobniki walki radioelektronicznej, choćby takich jak te przenoszone przez bombowce Su-34, albo jako maszyny prowadzące rozpoznanie. Tak czy inaczej, nieliczna flota „geofizyków” z pewnością będzie operowała bezpiecznie po własnej stronie granicy. Wobec tego warto zadać pytanie, jaka jest przyczyna odgrzania starej konstrukcji w dobie trwającej wojny. Przypuszczalnie to może być próba odciążenia zużywającej się floty samolotów bojowych rodziny Su-27 (Su-30, Su-34, Su-35) od przynajmniej części obowiązków.