Kryzys na Zaporożu. Rosja przełamuje obronę Ukrainy

Podczas gdy uwaga skupiona jest na obronie ostatnich północnych rubieży Pokrowska oraz Myrnohradu, pod Hulajpolem gwałtownie pogłębia się kryzys na prawym skrzydle miasta, bronionym głównie przez 102. Brygadę Obrony Terytorialnej oraz 110. Brygadę Zmechanizowaną.

Aby prześledzić rosyjskie postępy, cofnijmy się do początku bieżącego roku. 26 stycznia 2025 r. w efekcie oblężenia Rosjanie zdobyli Wełyką Nowosiłka. W kolejnych miesiącach Rosjanie ruszyli z natarciem na północ, osiągając granicę obwodów donieckiego a następnie formując wschodnie skrzydło dla atakowanego obecnie miasteczka Wełykomychajliwka. Agresorzy jednocześnie posuwali się też na zachód, osiągając w sierpniu 2025 r. trójstyk obwodów donieckiego, dniepropietrowskiego oraz donieckiego w rejonie Temyriwki.

Od tego momentu natarcie rosyjskiego wojska na zachód wyraźnie przyśpieszyło. W pierwszej połowie października doszło do katastrofalnej dla Ukraińców bitwy na wschodnim wybrzeżu rzeki Janczur. Pomiędzy miejscowościami Olhiwśke oraz Połtawka zdziesiątkowany został 218. Batalion Obrony Terytorialnej. W efekcie walk zginęło 70-80% personelu, co daje ok. 300-400 poległych żołnierzy. Jednostka utraciła większość pojazdów, amunicji i dronów.

W konsekwencji tej klęski Rosjanie przekroczyli rzekę Janczur i zajęli w dniach 17-18 października Połtawkę. W kolejnych dniach na północ od linii Małyniwka – Połtawka rosyjska grupa „Wostok” oparła się o rzekę Janczur, rozpoczynając około 20 października atak na Pawliwkę. Broniąca tego odcinka (linii Połtawka – Werbowe) ukraińska 110. Brygada Zmechanizowana, zaczęła chaotycznie wycofywać się na zachód, co umożliwiło Rosjanom szybkie posunięcia. Najpierw dotarli do Prywiliji (również 20 października), a następnie opanowali cały wschodni brzeg rzeki Janczur na linii Połtawka – Pawliwka – Krasnohirśke – Prywillija.

Z początkiem listopada zgrupowania rosyjskie rozpoczęły przenikanie na drugi brzeg rzeki Janczur, wkraczając na teren Uspeniwki. Po kilku dniach ciężkich walk miejscowość padła 6 listopada. Jej utrata doprowadziła do gwałtownego załamania linii obrony 102. Brygady Obrony Terytorialnej, której żołnierze znaleźli się w kotle pomiędzy Uspeniwką a Połtawką. Wykorzystując tę sytuację, nacierające rosyjskie oddziały zajęły 9 listopada rejon między Sołodkim a Nowouspeniwką, wraz z tymi miejscowościami. Okrążeni ukraińscy żołnierze byli w tym czasie zaopatrywani zrzutami z dronów, jednak poważnym problemem okazał się brak paliwa do generatorów prądotwórczych.

Próba wydostania się z okrążonych pozycji nastąpiła w nocy z 10 na 11 listopada. Nie jest jasne, jakie straty ponieśli Ukraińcy, choć możliwe, że operacja zakończyła się powodzeniem — Rosjanie do dziś nie opublikowali materiałów przedstawiających pojmanych obrońców. Mimo to już wieczorem 11 listopada Ukraińcy utracili sąsiednią Riwnopilliję, a dzień później – Jabłukowe, wycofując się w stronę rzeki Hajczur oraz drogi T-04-01, stanowiącej główną trasę zaopatrzenia dla Hulajpola od północy. Odwrót ten zapowiada dalsze szybkie postępy sił wroga.

W rezultacie powyżej opisanych walk Rosjanie zbliżyli się do Hulajpola jedynie na 6 km. Wiele wskazuje, że Hulajpole może zostać odcięte od północy, co miałoby zapobiec konieczności frontalnego ataku w pierwszej fazie bezpośrednich walk o Hulajpole. W szerszej perspektywie ofensywa ze wschodu ma na celu obejście zaporoskich linii umocnień wzdłuż ustabilizowanego frontu między Orichowem a Hulajpolem – odcinka zamrożonego po nieudanej ukraińskiej kontrofensywie z 2023 roku.