Zastępcze systemy stają się docelowymi – decyzja Danii

Duńczycy w pierwszej połowie czerwca tego roku zapowiedzieli pozyskanie aż trzech różnych systemów obrony powietrznej krótkiego zasięgu, co było dość nieoczekiwanym posunięciem. Zadeklarowane zostało wypożyczenie jednostki ogniowej systemu NASAMS od Norwegów oraz zakup niemieckiego IRIS-T SLM i francuskiego VL MICA (wszystkie systemy po jednej jednostce ogniowej).

Złap je wszystkie - wersja przeciwlotnicza

Zakładano wybór docelowego rozwiązania do końca tego roku, zaś dostawy i osiągnięcie wstępnej gotowości wszystkich wymienionych systemów miało nastąpić do końca 2026 roku (chociaż w przypadku IRIS-T SLM ma to być rok następny). Taki sposób odzyskania utraconych przed laty zdolności będzie kosztowny, ale miał pozwolić na porównanie zdolności wszystkich trzech rozwiązań i wyboru tego najlepszego (lub też czegoś całkowicie nowego).

Jaki zatem system postanowili wybrać Duńczycy jako docelowy w segmencie krótkiego zasięgu? Wszystkie powyższe (sic!), decydując się na zamówienie lub dokupienie ich do poziomu dwóch baterii każdego z nich. Decyzja ta zapadła w pierwszej połowie listopada. Niedługo później podpisano umowę o wartości około 500 mln euro (nieoficjalnie) na norweskiego NASAMS-a. Leasingowany system wróci zapewne w 2027 roku do Oslo.

Kilka dni temu Departament Stanu USA wyraził zgodę na sprzedaż Danii 200 pocisków przeciwlotniczych średniego zasięgu AIM-120C-8 (AMRAAM) wraz ze sprzętem towarzyszącym oraz pakietami usług za maksymalnie 730 mln USD. Tego typu środki rażenia mogą zostać wykorzystane we wspomnianym systemie NASAMS, ale także trafić na uzbrojenie tamtejszych samolotów F-35A.

Rozwiązanie pomostowe stało się docelowym

Kontrakt na dodatkowe jednostki ogniowe niemieckiego IRIS-T SLM został zawarty na początku grudnia. Nie została podana jego wartość, co dokładnie wchodzi w jego ramy oraz kiedy nastąpią dostawy dodatkowych elementów. Zakup ten realizowany jest podobnie jak wcześniej w ramach programu European Sky Shield Initiative (ESSI), co ma pozwolić na przyspieszenie realizacji całego procesu. Prawdopodobnie dotychczas zakupiona bateria zostanie rozbudowana o zakupione teraz elementy.

Również na początku grudnia podpisano umowę na zakup francuskiej VL MICA z koncernem MBDA. Tym samym Duńczycy w sposób bardzo „oryginalny” dopięli temat budowania obrony przeciwlotniczej krótkiego zasięgu.

IRIS-T SLM to niemiecki system przeciwlotniczy krótkiego zasięgu opracowany przez przedsiębiorstwo Diehl Defence. Można za jego pomocą zwalczać szeroką gamę celów powietrznych, takich jak m.in. pociski manewrujące, samoloty, śmigłowce oraz bezzałogowce na dystansie do 40 km i pułapie do 20 000 metrów. Sam pocisk naprowadzany jest na podczerwień i dysponuje łączem danych umożliwiającym przesyłanie informacji pomiędzy nim a wyrzutnią. W ramach systemu możliwa jest integracja kilku typów radarów obrony powietrznej, w tym Hensoldt TRML-4D, Thales Ground Master 200 MM/C, CEA CEAFAR czy Saab Giraffe 4A.

W ramach jednej baterii/systemu IRIS-T SLM wchodzą 3-4 pojazdy-wyrzutnie z 8 gotowymi do odpalenia pociskami, centrum dowodzenia i łączności oraz jednostki wsparcia logistycznego. Wszystkie elementy systemu są umieszczone na pojazdach ciężarowych wysokiej mobilności MAN. Obecnie tego typu rozwiązanie zostało zamówione bądź znajduje się na wyposażeniu takich krajów jak np. Ukraina, Egipt, Niemcy, Szwajcaria, Łotwa, Estonia, Litwa, Szwecja, Austria, Bułgaria czy Dania.

NASAMS to rakietowy system przeciwlotniczy średniego zasięgu, opracowany przez amerykańską firmę Raytheon oraz norweski koncern Kongsberg. System ten umożliwia neutralizowanie celów powietrznych znajdujących się w odległości do około 25 km przy użyciu pocisków AIM-120 AMRAAM, lub ponad 40 km przy zastosowaniu wariantu AMRAAM-ER (w jego najnowszej wersji zasięg rażenia został zwiększony do nawet 80 km). Oba typy pocisków wyposażone są w aktywną głowicę radiolokacyjną. NASAMS jest także zintegrowany z pociskami krótkiego zasięgu naprowadzanymi termicznie, takimi jak AIM-9X Sidewinder.

System występuje w dwóch wersjach: stacjonarnej oraz mobilnej, montowanej na wielozadaniowych, opancerzonych pojazdach Humvee (w Australii na pojeździe Thales Hawkei. Jest on obecnie wykorzystywany przez takie kraje jak m.in. Norwegia, Litwa, Ukraina, Hiszpania, Australia, Finlandia, Węgry czy Holandia.

VL MICA to naziemny system przeciwlotniczy krótkiego zasięgu opracowany przez koncern MBDA z wykorzystaniem pocisków powietrze-powietrze rodziny MICA. Można za jego pomocą zwalczać szeroką gamę celów powietrznych, takich jak m.in. pociski manewrujące, samoloty, śmigłowce oraz bezzałogowce na dystansie do 20 km i pułapie do 9 000 metrów. Naprowadzanie pocisku na cel może odbywać się na podczerwień (pocisk MICA IR) lub radiolokacyjnie (pocisk MICA RF).

W ramach jednej jednostki ogniowej funkcjonuje Stanowisko Dowodzenia Plutonu, jedna stacja radiolokacyjna oraz od trzech do sześciu wyrzutni pocisków przeciwlotniczych rodziny MICA. Dotychczas na zakup tego systemu zdecydowała się Francja, Maroko, Tajlandia, Oman, Arabia Saudyjska oraz Dania.