W Sejmie o OT. Wspólnota narodowa podstawą nowego systemu obrony?

Konferencję otworzył wicepremier Jarosław Gowin, który jasno wskazał, iż obywatelskie inicjatywy proobronne powinny spotkać się ze wsparciem struktur państwa. Skala zagrożeń na świecie wymaga nie tylko rozbudowy potencjału „zawodowych” sił zbrojnych, ale także komponentu obywatelskiego ujętego w zorganizowany system obrony terytorialnej. Lider Polski Razem zwracał szczególną uwagę na cenny potencjał oddolnych inicjatyw, a „będziemy mogli czuć się bezpiecznie wtedy, kiedy odwołamy się do wspólnoty narodowej i do gotowości poświęcenia dla ojczyzny, ze strony tych, którzy już dzisiaj tworzą rozmaite ruchy i organizacje paramilitarne”. Konferencja miała miejsce w sobotę, 5 marca br.

Zdaniem wicepremiera koncepcja przywrócenia zawieszonego obowiązkowego poboru do wojska jest w dzisiejszych realiach mało skuteczna, a powinniśmy wykorzystać wolę tysięcy kobiet i mężczyzn, który chcą się zaangażować w budowę obrony terytorialnej, a potrzebują tylko stworzenia ram prawnych dla takiej działalności i wsparcia materialnego.

Jako drugi głos zabrał poseł do Parlamentu Europejskiego i lider Prawicy RP Marek Jurek, który zwrócił słuchaczom uwagę, iż w świetle wydarzeń toczących się na świecie nikt już nie pamięta i poważnie nie traktuje teorii pokroju tez Francisca Fukuyamy o „końcu historii”, kładącym kres konfliktom i waśniom na naszym globie.

Zdaniem eurodeputowanego sytuacja geopolityczna, w której „postsowiecka Rosja dąży do odbudowy wpływów na obszarze bloku wschodniego” wymaga odwołania się do jedności i odpowiedzialności narodowej jako jedynej realnej siły zdolnej przeciwstawić się możliwym zagrożeniom. Zdaniem polityka najlepszym dowodem na potwierdzenie tej tezy jest przykład narodu ukraińskiego, który przy całym rozkładzie aparatu państwowego potrafił oddolnie postawić zorganizowanych opór najeźdźcy. Także u nas zdaniem europosła „wojna na Ukrainie zbudziła tę odpowiedzialność, która manifestuje się przez masowy ruch zaangażowania w różnego rodzaju szkolenia, masowy ruch obronny. To jest wielki znak rosnącej odpowiedzialności za obronę narodową”.

Pierwszy referat konferencyjny wygłosił dr hab. prof. AON Romuald Szeremietiew, inicjator całego spotkania i jeden z głównych orędowników utworzenia systemu powszechnej obrony terytorialnej. W swoim wystąpieniu zestawił sytuację współczesną naszego kraju z sytuacją II RP z perspektywy strategicznej. Zwrócił uwagę audytorium na bardzo podobne elementy polityki bezpieczeństwa II RP i jej współczesnej następczyni w prostej analizie „Co wiedzieliśmy – co wiemy?”. Na jej podstawie były wiceminister obrony narodowej wysnuł wnioski:

- Siły zbrojne nie będą w stanie obronić granic państwa

- Nie wiemy kiedy otrzymamy pomoc sojuszników

- Zakładamy, iż część terytorium znajdzie się pod okupacją

Wystąpienie pod tytułem „Problemat bezpieczeństwa militarnego Polski” to próba odpowiedzi na zasadnicze pytanie: „Jak uniknąć wojny?”. Szeremietiew odniósł się do klasycznej tezy Carla von Clausewitza, dla którego „Obrona jest skuteczniejszą formą walki zbrojnej”, gdzie to naród jest podmiotem obrony. Należy koniecznie wdrożyć niezbędne środki obrony, które wspominał autor klasycznej dzieła „O wojnie” tj. wojska operacyjne; atut własnego terytorium; przygotowanie obronne terenu; masowe wojskami obrony terytorialnej; wsparcie ze strony własnej ludności; masowe działania nieregularne; uruchomienie pomocy zewnętrznej - jeżeli zaatakowane państwo było uczestnikiem sojuszu militarnego.

Jako główny cel były szef resortu obrony wskazuje „odstraszenie agresora”, a wszelkie działania związane z rozwojem systemu obronnego kraju służą zwiększeniu skali trudności dla nieprzyjaciela, który od samego początku będzie chciał „obezwładnić atakowane państwo”.

Były minister obrony narodowej wyznaczył nową hierarchię zadań, które pozwolą określić dalszy rozwój systemu bezpieczeństwa militarnego RP:

- Stworzenie nowej strategii obronnej RP

- przeprowadzenie audytu SZ RP i przemysłu obronnego (lotniczego)

- ogłoszenie planu odbudowy SZ RP  i przemysłu obronnego (lotniczego)

- zaprezentowanie nowego modelu SZ RP (nowa OT)

- realizacja programów szczegółowych

Drugi referat pt. „Morale – męstwo żołnierza, waleczność obywatela” wygłosił dr Marek Albiniak, który omówił znaczenie pojęcia owego „morale”, związanego ze świadomością wspólnoty narodowej. Dr Albiniak przedstawił etymologię tego pojęcia, sens jego zrozumienia na przestrzeni dziejów. „O potrzebie moralnej rewolucji w Wojsku Polskim” wnioskował w trzecim wystąpieniu Paweł Bromski. 

Ostatnim, czwartym wystąpieniem przed przerwą na konferencję prasową było wystąpienie płk. rez. prof. dr hab. Ryszarda Jakubczaka z Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. Profesor Jakubczak w referacie „Wojska Obrony Terytorialnej w Polsce – uwarunkowania” omówił sytuację geostrategiczną w jakiej znalazł się nasz kraj i porównał skalę przedsięwzięć wojskowych dwóch rywalizujących w obecnej nowej formie „zimnej wojny” bloków: Sojuszu Północnoatlantyckiego i Związku Białorusi i Rosji. Krytycznie odniósł się do działań krajów NATO Zdaniem wykładowcy – za Donaldem Rumsfeldem należy podkreślić, iż „słabość prowokuje”, a my sami stwarzamy warunki do agresji.

Podstawowe pytanie, które stawia autor referatu brzmi: „Gdzie jest koncepcja budowy OT? Pułkownik Jakubczak zaprezentował własny pogląd na charakter polskiej obrony terytorialnej – odnosząc się krytycznie do doniesień o planowanym uzbrajaniu brygad OT w ciężki sprzęt pancerny.” Jego zdaniem także przemysł obronny nie zna oczekiwań co do potrzeb produkcji na rzecz obrony terytorialnej – a jak wskazują jego wyliczenia koszt powołania Obrony Terytorialnej i jej odpowiedniego wyposażenia wynosi zaledwie 10-12% budżetu przeznaczonego na program modernizacji technicznej SZ RP.

Odnosząc się do doświadczeń innych krajów, z których możemy czerpać wiedzę i cenne doświadczenia na rzecz budowy systemy obrony powszechnej wskazał Finlandię, Szwajcarię i państwa bałtyckie jako adekwatne wzory do naśladowania w naszych warunkach geostrategicznych. Jako zasadniczy błąd pojęciowy traktuje próby wzorowania się na amerykańskiej Gwardii Narodowej, czy brytyjskiej Territorial Army jako, iż w sensie stricte są to wojska wewnętrzne, a nie siły powszechnej obrony terytorialnej.

Pierwsze wystąpienie po krótkiej przerwie dotyczyło projektu systemu edukacji obronnej młodzieży szkolnej i akademickiej „Kadry dla Obrony Terytorialnej” wygłosił Jarosław Kiepura. Zdaniem referenta konsekwencją budowy Obrony Terytorialnej powinno być odtworzenie powszechnego szkolenia wojskowego w formach i zakresie wynikających z potrzeb tej formacji i możliwości systemu państwowego. W opinii Jarosława Kiepury dysponujemy sporym doświadczeniem historycznym i współczesnym różnego rodzaju inicjatyw i programów na rzecz edukacji proobronnej – teraz nadszedł czas na kompleksowe rozwiązania w skali całego kraju.

Ostatnie wystąpienie poświęcone „Zbrojnemu ruchowi oporu i Obronie Terytorialnej w prawie międzynarodowym i wewnętrznym RP” wygłosił Marek Gąska. Wystąpienie pozwoliło zebranym zapoznać się z aktualnymi uwarunkowaniami prawnymi walki zbrojnej, szczególnie z uwzględnieniem specyfiki działań nieregularnych oraz statusem prawnym działań organizacji wpisujących się w rozwój terytorialnej obrony narodowej. Marek Gąska konkretne obszary wymagające nowelizacji prawa krajowego, który umożliwi realizację idei obrony powszechnej.

Frekwencja pozytywnie zaskoczyła samych organizatorów, który zapowiedzieli, że sobotnie spotkanie to pierwsza z cyklu konferencji na temat systemu obronności kraju organizowana przez prawicowe i centroprawicowe środowiska polityczne.