Pierwsza rocznica śmierci płk Tarnawskiego "Upłaza"

W związku z przypadająca w sobotę pierwszą rocznicę śmierci płk Tarnawskiego, na antenie TVP Dokument wyemitowany zostanie o godz. 19:05 dokument poświęcony Upłazowi pt. "Ostatni" w reżyserii Sebastiana Czecha i Krzysztofa Kudelskiego.

Aleksander Jan Michał Tarnawski, ps. Upłaz urodził się 8 stycznia 1921 roku w Słocinie w powiecie rzeszowskim. Szkołę powszechną i gimnazjum ukończył w Chorzowie. Studiował na Wydziale Chemicznym we Lwowie. Wybuch wojny zaskoczył do w Rabce.

Po wybuchu wojny wyjechał na wschód do Drohobycza. Tam został zatrzymany przez sowiecką policję. Po zwolnieniu przekroczył granicę węgierską i trafił do obozu dla uchodźców. Dzięki pomocy polskiego konsulatu w Budapeszcie, przez Jugosławię i Włochy dotarł do Francji. Został przydzielony do 1 Pułku Piechoty (1 batalionu) 1 Dywizji Grenadierów. W kwietniu 1940 roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty. Po klęsce Francji na węglowcu norweskim dostał się do Wielkiej Brytanii. 1 lipca 1940 roku przeszedł pod dowództwo brytyjskie i otrzymał przydział do Szkoły Podchorążych Broni Pancernej w Crawford. Po jej ukończeniu został mianowany kapralem podchorążym. Do maja 1943 roku służył w 1 Pułku Pancernym 1 Dywizji Pancernej. Zgłosił się do służby w kraju. Przeszedł szkolenie w dywersji. Cztery miesiące później został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza w Chicheley. Skierowano go na staż w oddziałach brytyjskich. Potem trafił do Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza. 1 marca 1944 roku został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem.

Skok do Polski wykonał z 16 na 17 kwietnia 1944 roku w ramach operacji „Weller 12", koło wsi Baniocha. Przystosowanie do warunków życia w okupowanej Polsce przeszedł w Warszawie przy ul. Mokotowskiej i w Świdrze (obecnie północna część miasta Otwocka). W maju przydzielony został do Podokręgu AK Nowogródek. Przydział otrzymał do 3 kompanii VII batalionu 77 Pułku Piechoty AK por. „Lwa" (Jana Wasiewicza). Pełnił tam funkcję oficera 3 kompanii. Po agresji Sowietów i operacji „Ostra Brama" przebywał w grupie ppłk. Janusza Szlaskiego, przedostał się do Grodna, a potem przez Białystok i Lublin dotarł do Otwocka, pozostając w dyspozycji ppłk. Szlaskiego. Został czterokrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Po wojnie ukończył Politechnikę w Gliwicach - Wydział Chemii. Przez wiele lat był pracownikiem naukowym Politechniki Śląskiej, pracował również w Instytucie Tworzyw Sztucznych i Farb. Napisał dziesiątki artykułów na temat chemii nieorganicznej, jest autorem wielu książek z dziedziny chemii. Prócz skromnego Srebrnego Krzyża za zasługi w pracy zawodowej i społecznej otrzymywał jedynie odznaczenia resortowe. W czasie wojny odznaczał się wielką odwagą oraz hartem ducha, w czasie pokoju poświęcił się nauce oraz nauczaniu młodych pokoleń. Był bezpartyjny, nigdy nie należał do  ZBOWiD-u. Mieszkał w Gliwicach.

Pan płk Aleksander Tarnawski był Honorowym Prezesem Fundacji im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Był również honorowym patronem biegu cichociemnych w Sochaczewie.

7 września 2014 roku w Książenicach koło Grodziska Mazowieckiego płk Aleksander Tarnawski po 70. latach od swojego skoku do Polski, ponownie skoczył ze spadochronem, tym razem z byłymi i obecnymi żołnierzami GROM-u - „spadkobiercami" Cichociemnych. Miał wówczas prawie 94 lata. Dla żołnierzy Jednostki Wojskowej GROM był nie tylko przyjacielem ale również wzorem siły i odwagi, wciąż wzbudzającym szacunek oraz podziw pod każdym względem.

Warto też przypomnieć, że konferencja SOFEAST w 2021 r., organizowana przy okazji Defence24 Day, dedykowana była Panu płk Aleksandrowi Tarnawskiemu w 100-lecie jego urodzin oraz wszystkim Cichociemnym. Płk Aleksander Tarnawski również objął honorowym patronatem konferencję naukową SOFEAST.

Przypomnijmy też, że pułkownik Aleksander Tarnawski ps. „Upłaz" został wybrany, głosami mi.in. czytelników portalu Defence24.pl, partonem drugiej „Ławeczki znanych gliwiczan" przy alei Przyjaźni w Gliwicach. Uroczystość odsłonięcia ławeczki odbyła się w niedzielę 4 grudnia br.