Siły zbrojne
Pakistańskie fregaty rakietowe typu F-22P (Zulfiquar)
Śmigłowiec Ka-52 ma być wyposażony w radar o zasięgu 120 km. Fot. www.mil.ru 
Fot. Fuzzy Gerdes / Flickr / zdjęcie ilustracyjne 
Fot. Axel Hindemith / Domena publiczna Commons Wikimedia 
Fot. bor.gov.pl.
Pakistan jest znaczącym odbiorcą chińskiego uzbrojenia. Dotyczy to również marynarki wojennej. Największymi zaś jednostkami powstałymi w wyniku tej współpracy są fregaty typu Zulfiquar.
Dzieje pakistańskiej marynarki wojennej rozpoczęły się 14 sierpnia 1947 roku wraz z proklamowaniem niepodległości przez to państwo. W ramach podziału Royal Indian Navy uzyskała ona po dwa sloopy, fregaty i traulery oraz po cztery trałowce i motorówki. Dzięki udziałowi w antykomunistycznych paktach militarnych SEATO i CENTO zostały wzmocnione poprzez przejęcie eks- brytyjskich i amerykańskich okrętów. Pakistan Navy aktywnie uczestniczyła w dwóch z trzech wojen pakistańsko-indyjskich w roku 1968 i 1971. Zresztą indyjska flota była od samego początku jej podstawowym przeciwnikiem i stan ten utrzymuje się do dnia dzisiejszego. Nie jest to jednak przeciwnik równorzędny. Od początku przewaga Indian Navy była znacząca, a z biegiem czasu jest ona coraz bardziej widoczna. Indyjska flota podlega permanentnej modernizacji i wprowadza do służby, w dużej mierze w oparciu o własny przemysł stoczniowy, kolejne generacje okrętów zarówno nawodnych, jak i podwodnych. Niestety, że względu na o wiele mniejszy potencjał gospodarczy i słabość rodzimych stoczni Pakistan nie jest zdolny do unowocześnienia swojej floty w takim stopniu, w jakim byłoby to konieczne ze względu na jej obecny stan. Ponadto ze względu na niestabilną sytuację polityczną w tym kraju i w całym regionie najważniejszy sojusznik, czyli Stany Zjednoczone nie kwapią się do pomocy w tym zakresie, nie chcą ponadto drażnić Indii zwłaszcza w związku z ostatnim ociepleniem stosunków na linii Waszyngton-Delhi.
Generalnie stan pakistańskiej floty jest zły, z wyjątkiem sił podwodnych, nie przedstawia ona większej wartości bojowej. Aktualnie Pakistan posiada pięć okrętów podwodnych francuskiej proweniencji. Dwa z nich należą do typu Agosta 70 (pakistański typ Hashmat), które weszły do służby na przełomie lat 70. i 80. Pierwotnie budowane one były na zamówienie RPA, jednak z powodu sankcji ONZ nie mogły być przez te państwo odebrane. Kolejne trzy jednostki należą do typu Agosta 90B (typ Khalid) i wchodzą do służby od końca lat 90. Pierwszy z nich zbudowano we Francji zaś dwa pozostałe dzięki transferowi technologii w stoczni marynarki wojennej w Karachi. Ostatni z nich Hamza od początku wyposażony jest w niezależny od powietrza pomocniczy system napędowy MESMA wyprodukowany przez francuski koncern DCNS. Pozostałe dwa okręty tego typu otrzymają go w ramach remontów. Ponadto Pakistan Navy dysponuje trzema miniaturowymi okrętami podwodnymi typu MG 110 zbudowanymi w rodzimej stoczni marynarki wojennej na podstawie projektu włoskiej firmy Cosmos.
Zdecydowanie gorzej przedstawia się sytuacja w siłach nawodnych. Najliczniejszą grupę dużych okrętów bojowych stanowi szóstka fregat typu Tariq, które są eks-brytyjskimi jednostkami typu 21 (Amazon) przejętymi w latach 1993-94, w celu zastąpienia zwróconych w 1991 roku Stanom Zjednoczonych fregat typu Brooke i Garcia. W Pakistanie klasyfikowane są na wyrost, jako niszczyciele. Już na miejscu wzmocniono ich uzbrojenie instalując na dachu hangaru system obrony bezpośredniej Vulcan-Phalanx Mk 15, zaś przed mostkiem wyrzutnie rakiet przeciwokrętowych Harpoon lub chińskie wyrzutnie rakiet przeciwlotniczych LY-60N będące kopią włoskich rakiet typu Aspide. Fregaty te miały być zastąpione przez tą samą liczbę amerykańskich fregat typu Oliver Hazard Perry. Ostatecznie jak dotąd udało się pozyskać w 2010 roku tylko jedną jednostkę tego typu Alamgir. Niewiele lepiej sytuacja przedstawia się, jeżeli chodzi o lekkie siły uderzeniowe. Jedyną realną siłę bojową przedstawiają cztery ścigacze rakietowe typu Jalalat budowane od końca lat 90. przez stocznię marynarki wojennej w Karachi przy udziale chińskich specjalistów. Ich podstawowym uzbrojeniem są cztery wyrzutnie chińskich rakiet przeciwokrętowych YJ-82 (C-802). Nieco lepiej przedstawia się sytuacja, jeżeli chodzi o siły przeciwminowe, w pakistańskiej flocie reprezentowane są one przez trzy zbudowane we Francji w latach 90. niszczyciele min uznanego na świecie typu Tripartite (typ Munsif).
Reasumując stan pakistańskiej floty należy określić, co najmniej, jako nie najlepszy, a na pewno dalece niewystarczający w stosunku do potrzeb państwa znajdującego się w stanie uśpionej wojny ze swym wielkim wschodnim sąsiadem. Na początku obecnego wieku zostało to dostrzeżone przez decydentów, czego pierwszym efektem było zamówienie w Chinach czterech lekkich fregat typu F-22P będących bohaterami niniejszego artykułu. Jednostki te zajmą miejsce wycofanych już ze służby dwóch eks-brytyjskich fregat typu 12 (Leander).
Długoterminowe plany są jednak o wiele ambitniejsze. Według programu rozwoju pakistańskich sił zbrojnych do roku 2019 pod koniec obecnego dziesięciolecia flota tego państwa powinna składać się z czterech nowych fregat (w grę wchodzą jednostki typu MEKO A-200 lub chińskiego typu 054), co najmniej czterech nowych korwet (Milgem, Gowind lub MEKO A-100) oraz czterech fregat F-22P. Siły podwodne powinny obejmować trzy okręty podwodne Agosta 90B (AIP,) plus trzy lub cztery nowe jednostki, tu wybór może odbyć się między okrętami typu U 214 lub Scorpene. Lekkie siły uderzeniowe składać mają się z czterech ścigaczy rakietowych typu Jalalat i ośmiu MRTP-33. Te ostatnie budowane są w stoczni w Karachi według projektu tureckiej stoczni Yonca-Onuk. Program ten przewiduje też posiadanie pięciu okrętów przeciwminowych oraz dwóch lub trzech okrętów zaopatrzeniowych. Program ten ambitny ma jednak małe szanse na realizację, zwłaszcza że jak dotąd nie ma informacji nawet o przetargach na nowe okręty podwodne, fregaty czy korwety. Jedynymi nowymi okrętami bojowymi, które wzmocnią w najbliższym czasie pakistańską flotę są dwa ścigacze rakietowe typu Azmat, z których pierwszy zbudowany został w Chinach a drugi powstaje w stoczni w Karaczi.
Współpraca wojskowa między ChRLD, a Pakistanem datuje się od początku lat 60. ubiegłego wieku. U jej podstaw leży wspólny wróg, jakim są Indie, z którymi oba państw prowadziły już wojny. Dzięki chińskiej pomocy finansowej i specjalistycznej możliwe była znaczna rozbudowa infrastruktury przemysłowej szczególnie, jeżeli chodzi o fabryki broni pancernej i lotnicze. Morski aspekt tej współpracy datuje się od początku lat 80. i dotyczył przede wszystkim lekkich sił uderzeniowych, czego objawem było kupno zbudowanych w Chinach trzech kutrów rakietowych typu 21 (Huangfeng) będących kopią popularnych Os (proj. 205), a następnie budowa w rodzimej stoczni przy udziale chińskich specjalistów ścigaczy rakietowych typu Jalalat. Zakupiono też zbiornikowiec floty Nasr chińskiego typu Fuqing.
Budowa czterech nowych fregat typu F-22P, do którego obie strony przykładają wielką wagę jest jednak o wiele większym przedsięwzięciem. List intencyjny w sprawie budowy jednostek został podpisany już w 2001 roku. Według tego porozumienia po dwie fregaty miały powstać w Szanghaju i Karachi. Zaś ówczesne plany Pakistan Navy zakładały budowę kolejnych czterech okrętów tego typu, łącznie miało ich powstać osiem. Te ambitne plany rozbiły się o brak funduszy i z całego projektu trzeba było chwilowo zrezygnować. Na szczęście trudności te udało się przezwyciężyć dzięki udzieleniu przez stronę chińską kredytu na ich budowę. 6 kwietnia 2005 roku podczas wizyty chińskiego premiera Wen Jiabao w Islamabadzie została podpisana między chińskim koncernem stoczniowym China State Shipbuilding Corporation (CSSC), a pakistańskim Ministerstwem Obrony umowa na budowę czterech fregat rakietowych. Trzy pierwsze powstały w stoczni Hudong-Zhonghua z Szanghaju, a ostatni budowany jest w Karachi Shipyard & Engineering Works (KSEW). Opiewający na sumę 750 mln USD kontrakt obejmuje oprócz projektowania, budowę i próby gotowych jednostek, szkolenie ich załóg, dostawę części zapasowych i amunicji oraz sześciu śmigłowców pokładowych Harbin Z-9EC. Stępkę po prototypową fregatę Zulfiquar (251) położono 12 października 2006 roku, zwodowaną ją 5 kwietnia 2008 roku, banderę podniesiono na niej 30 lipca 2009 roku, zaś do służby weszła ona 19 września tego samego roku. Położenie stępki pod drugą jednostkę Shamsheer (252) miało miejsce 13 lipca 2007 roku, zwodowano ją 31 października 2008 roku, banderę podniesiono na niej 19 grudnia 2009 roku a do służby weszła ona 8 lutego 2010 roku. Uroczystość położenia stępki trzeciego okrętu którym był Saif (253) odbyła się 4 listopada 2008 roku, wodowanie 28 maja 2009 roku, zaś podniesienie bandery 15 września 2010 roku, a do służby wszedł on 11 listopada 2010 r. Stępka pod ostatnia fregatę Aslat (254) została położona 10 grudnia 2009 roku w Karachi, zwodowano ją 16 czerwca 2011 roku, do służby ma ona wejść z końcem 2013 roku.
Wejście tych jednostek do służby na pewno zwiększy potencjał floty pakistańskiej, nie pozwoli jednak na zmniejszenie dysproporcji w stosunku do marynarki indyjskiej. Warte jest odnotowania, że będą to pierwsze duże okręty nawodne zbudowane na zamówienie tej floty. Nie są to co prawda jednostki bardzo nowoczesne, bowiem odpowiadają poziomem technologicznym zachodnioeuropejskim fregatom z lat 70. i 80. ubiegłego wieku. Co ciekawe ich uzbrojenie oraz wyposażenie elektroniczne, mimo że produkowane w Chinach prawie bez wyjątku wywodzi się od produktów europejskich firm zbrojeniowych i elektronicznych. Trzeba też przyznać, że chińskim konstruktorom udało się zaprojektować udane uniwersalne jednostki eskortowe przede wszystkim charakteryzujące się dużymi możliwościami zwalczania okrętów podwodnych głównie za sprawą zaokrętowania śmigłowca. Natomiast możliwości w zakresie zwalczania celów powietrznych ograniczają się właściwie do samoobrony.
Według doniesień prasowych pakistańska flota zadowolona jest z tych fregat i zainteresowana jest zamówieniem kolejnych czterech okrętów już we własnych stoczniach.
| Nazwa | Numer burtowy | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Podniesienie bandery | Wejście do służby |
| Zulfiquar | 251 | Hudong-Zhonghua, Szanghaj | 12.10.2006 r. | 05.04.2008 r. | 30.06.2009 r. | 16.09.2009 r. |
| Shamsheer | 252 | Hudong-Zhonghua, Szanghaj | 13.07.2007 r. | 31.10.2008 r. | 19.12.2009 r. | 08.02.2010 r. |
| Saif | 253 | Hudong-Zhonghua, Szanghaj | 04.11.2008 r. | 28.05.2009 r. | 15.09.2010 r. | 11.11.2010 r. |
| Aslat | 254 | Karachi Shipyard & Engineering Works, Karachi | 10.12.2009 r. | 16.06.2011 r. | 04.2013 r. (plan) | 12.2013 r. (plan) |
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność – 2 500 t std/3 144 t pełna;
Wymiary – (dł. x szer. x zan.) 123,20 x 13,80 x 3,76 (5,10 z gruszką dziobową) m;
Napęd – system CODAD, 2 silniki wysokoprężne SEMT-Pielstick 18E390VA łącznej mocy 17,6 MW (14 000 KM), 2 silniki wysokoprężne MTU 12V1163 TB83 o łącznej mocy 6,5 MW (8 840 KM);
Osiągi – prędkość maksymalna 29 w., zasięg 6 000 Mm/18 w.;
Uzbrojenie – 2 x IV wyrzutnie pokpr YJ-82 (C-802), 1 x VIII wyrzutnia rakiet plot. HQ-7A (FM-90), 1 armata AK-176M kal. 76,2 mm, 2 zestawy plot./prak. typ 730, 2 x III wyrzutnie torped zop Yu-7 kal. 324 mm ET-52C, 2 x VI wyrzutnie rbg typ 87 (RDC-32) kal. 240 mm, 1 śmigłowiec zop Harbin Z-9EC;
Wyposażenie przeciwdziałania – urządzenie rozpoznania elektronicznego RWD-8, urządzenie przeciwdziałania radioelektronicznego NJ81-3, 2 x VI wyrzutnie celów pozornych;
Wyposażenie radiolokacyjne – 2 radary nawigacyjne Kelvin Hughes 2007, radar dozoru ogólnego typ 360S (SR-60), radar dozoru powietrznego typ 517H-1, radar dozoru nawodnego i wskazywania celów dla pokpr typ 364 (SR-64), optroniczny system kierowania ogniem rakiet plot. i armaty średniego kalibru typ 345 (MR-35), 2 optroniczne systemy kierowania ogniem zestawów plot./prak. typ 347G (EFR-1);
Wyposażenie hydrolokacyjne – kadłubowa stacja hydrolokacyjna Echo typ 5;
Systemy dowodzenia – ZKJ-3C;
Załoga – 188 ludzi (w tym 14 oficerów).
Andrzej Nitka
