Siły zbrojne
Big E powraca do domu, po raz ostatni
4 listopada br. do bazy amerykańskiej marynarki wojennej w Norfolk przybył lotniskowiec USS Enterprise (CVN-65). Okręt zakończył ostatni rejs operacyjny, który trwał 7 i pół miesięcy.
USS Enterprise, nazywany także jako Big E, jest pierwszym lotniskowcem o napędzie atomowym, obecnie rozpocznie się przygotowywanie do jego wycofania ze służby - co ma nastąpić 1 grudnia 2012 roku. Okręt wszedł do służby 25 listopada 1961 roku. W 2015 roku zostanie zastąpiony przez budowany obecnie lotniskowiec USS Gerald Ford (CVN-78).
W ciągu 51 lat służby lotniskowiec uczestniczył w wielu wydarzeniach globalnych - debiutem operacyjnym był Kryzys Kubański, później Enterprise brał udział w konflikcie wietnamskim, akcji humanitarnej na Mauritiusie, ewakuacji Amerykanów z Wietnamu, amerykańskiego ataku na Libię (Operacja Kanion Eldorado), eskorcie tankowców na wodach Zatoki Perskiej, międzynarodowej interwencji w Bośni, uderzeniu na Irak (Operacja Pustynny Lis), ataku na Afganistan (jako pierwszy lotniskowiec znalazł się w rejonie wybrzeża Pakistanu po wydarzeniach z 11 września 2001 roku), ataku na Irak (Operacja Iracka Wolność), działaniach antypirackich w rejonie Somalii.
Pomimo swojego wojskowego charakteru, Enterprise stał się także symbolem kultury - "grał" w takich kasowych przebojach filmowych jak "Top Gun" oraz "Polowanie na Czerwony Październik". Największym wkładem w rozwój filmografii oraz kultury masowej jest jednak udostępnienie nazwy dla prototypowego promu kosmicznego NASA oraz fikcyjnego USS Enterprise znanego z kultowej serii filmowej "Star Trek". Ta ostatnia kwestia, przy dużym ruchu fanów serii w Stanach Zjednoczonych, stanowi element kampanii mającej zakończyć się nadaniem nazwy Enterprise dla planowanego lotniskowca CVN-80, który miałby zasilić szeregi floty w 2025 roku.
Pierwszy lotniskowiec o napędzie atomowym zbudowała stocznia Newport News Shipbuilding and Drydock Company. Stępka pod niego została położona 4 lutego 1958 roku, do służby wszedł 25 listopada 1961 roku, a w pierwszy rejs operacyjny wyruszył 12 stycznia 1962 roku. Jak przystało na okręt tej klasy, przez wiele lat uznawany był za największy okręt wojenny - wypierał 94800 ton, kadłub charakteryzuje się wymiarami 342x78,4x12 metrów. Moc zapewnia osiem reaktorów atomowych Westinghouse A2W (adaptowanych z okrętów podwodnych) - dzięki nim okręt może rozpędzić się do prędkości 33,6 węzłów i utrzymać ją przez dłuższy okres czasu. Jego załoga składa się z około 5800 osób. Uderzeniowym elementem uzbrojenia lotniskowca było jego lotnictwo - maksymalnie można było zabrać na pokład do 90 samolotów i śmigłowców, jednak standardowo było to około 70 maszyn różnych typów (w ciągu tych 60 lat przez pokład "przewinęło się" kilka generacji statków powietrznych).
Łukasz Pacholski
