Pierwszy etap konkursu na śmigłowce przyszłości dla US Army

Program JMR ma na celu wybór platformy, lub platform latających, które posłużą dla dalszego rozwoju koncepcji Future Vertical Lift (FVL). Obecnie śmigłowce wykorzystywane przez amerykańskie siły zbrojne stanowią w znacznej większość modyfikacje i rozwinięcia maszyn wprowadzonych do służby 20 i więcej lat temu.

Program FVL ma na celu opracowanie nowych wiropłatów, wykorzystujących najnowsze technologie, materiały i koncepcje aerodynamiczne. Wszystko to, aby zapewnić znacznie niższe koszty, wyższe osiągi i większą niezawodność niż maszyny wykorzystywane obecnie.

Joint Multi-Role (JMR) to pierwsza faza tego program, mająca doprowadzić do stworzenia zdolnych do badań, latających prototypów w 2017 roku. Posłużą one za punkt wyjścia dla 4 programów, mających na celu stworzenie następujących maszyn:

• JMR-Light: Lekka maszyna rozpoznawcza, która od 2030 roku ma zastąpić śmigłowce OH-58 Kiowa.

• JMR-Medium: Średni śmigłowiec uniwersalny, który ma wypełniać, zależnie od konfiguracji, rolę obecnych AH-64 Apache lub UH-60 Black Hawk. Horyzont czasowy to 2027-2028 rok.

• JMR-Heavy: Ciężki transportowiec, mający zastąpić CH-47 Chinook do 2035 roku.

• JMR-Ultra: Całkiem nowy typ maszyny pionowego startu, o możliwościach transportowych samolotu transportowego klasy C-130 Hercules czy A400M Atlas. Ten typ ma powstać najwcześniej, bo już w 2025 roku.

Uczestnicy Konkursu, czyli dwie koncepcje

Do realizacji programu JMR zakwalifikowały się 4 firmy, reprezentujące dwie odmienne koncepcje. Jedna z nich to warianty obracanych śmigłowirników, jakie zastosowano w V-22 Osprey. Druga para propozycji bazuje na współosiowych wirnikach nośnych i śmigłach zwiększających prędkość w locie poziomym, jak w eksperymentalnej maszynie Sikorsky X-2 czy Eurocopter X-3.

Sikorsky we współpracy z Boeingiem pracuje nad śmigłowcem S-97 Ranger, którego prototyp jest już w fazie montażu. Jest to maszyna ze współosiowymi wirnikami i pchającym śmigłem na końcu ogona.

Propozycją AVX Aircraft jest zbliżony wiropłat, napędzany współosiowymi wirnikami nośnymi i dwoma otunelowanymi śmigłami pchającymi. Maszyny w tym układzie mogą okazać się lepsze w pierwszych dwóch kategoriach JMR.

Bell Helicopters proponuje zmiennopłat V-280 Valor, który posiada usterzenie motylkowe i skrzydła zakończone gondolami napędu. Są one podzielone na nieruchomą część z silnikiem i obracaną przekładnię wraz ze śmigłowirnikiem. Maszyna ta jest reklamowana jako następca UH-60.

W podobnej konfiguracji, lecz z gondolami silników obracanymi wraz z częścią płatu nośnego, będą zbudowane maszyny firmy Karem Aircraft. Ten producent koncentruje się na walce o najcięższe kategorie programu JMR. Karem pracuje już nad projektem TR75 Joint Heavy Lift, czyli zmiennopłatu o udźwigu co najmniej 20 ton.

Jak widać każdy z producentów skoncentrował się na optymalnej dla siebie koncepcji i „klasie wagowej”. Jednak ostra walka może odbyć się w najliczniejszej klasie JMR-Medium, której zapotrzebowanie szacuje się na co najmniej 4 tysiące maszyn. W tej klasie obie główne koncepcje mają swoje wady i zalety, mogą więc zadecydować inne niż tylko techniczne kwestie.