PGZ dostarczy Ukrainie amunicję za europejskie pieniądze?

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

W krótkim komunikacie w mediach społecznościowych PGZ poinformowała, że w Brukseli miało miejsce spotkanie „koalicji amunicyjnej", mające na celu przyspieszenie realizacji inicjatywy dostaw produkowanej w Europie amunicji, finansowanej ze wspólnych funduszy. Decyzja polityczna w sprawie przeznaczenia miliarda euro na amunicję została podjęta przez państwa UE w marcu bieżącego roku, a finalne porozumienie ogłoszono 5 maja.

Inicjatywa zakłada wspólny zakup amunicji artyleryjskiej 155 mm za kwotę miliarda euro w europejskich przedsiębiorstwach (w krajach członkowskich UE oraz Norwegii). Z puli tych funduszy mogą być też finansowane pociski rakietowe, jeśli zawnioskuje o nie Ukraina. Biorąc pod uwagę dużą pulę oraz krótki czas realizacji dostaw, w inicjatywie będą zapewne brać udział wszystkie najważniejsze europejskie przedsiębiorstwa z branży.

Będą wśród nich zapewne także zakłady Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Należący do PGZ Dezamet, zajmujący się produkcją amunicji 155 mm wizytował pod koniec marca komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton, który odwiedził również szereg innych zakładów produkcyjnych.

W obecnym spotkaniu ze strony PGZ brali udział przedstawiciele Grupy oraz trzech spółek z branży amunicyjnej: Dezametu, Mesko oraz Nitro-Chemu. Aby uzyskać finansowanie z European Peace Facility, proces kontraktowania będzie musiał zakończyć się do 30 września 2023 roku. Może on się odbywać albo w ramach istniejącego projektu Europejskiej Agencji Obrony albo poprzez wspólne zakupy państw członkowskich, w których jedno z nich obejmie rolę lidera.

Warto przypomnieć, że European Peace Facility to instrument będący poza budżetem UE, zasilany przez państwa członkowskie. Uruchomiono go w 2021 roku, początkowo miał na celu wsparcie innych działań, jednak został zaadaptowany do wspomagania Kijowa. Obecnie wsparcie w jego ramach dla Ukrainy opiewa na kwotę 5,6 mld euro. Jego „pozabudżetowy" charakter wynika z faktu, iż z budżetu UE nie można finansować zakupów uzbrojenia, bo nie pozwalają na to unijne przepisy. Łączna wartość pomocy wojskowej udzielonej Ukrainie przez państwa członkowskie, to około 15 mld euro.

Dla porównania, USA wydały na ten cel od pełnoskalowej inwazji Rosji około 36,9 mld USD, czyli ponad 33 mld euro. UE uruchomiła też niedawno program ASAP (Act in Support of Ammunition Production) w zakresie wsparcia zwiększenia zdolności produkcji w UE. Jego częścią jest wsparcie na kwotę 0,5 mld euro na wzmacnianie zdolności produkcyjnych. W odróżnieniu od samej amunicji, jest ono finansowane z budżetu UE, m.in. przez przekierowanie środków Europejskiego Funduszu Obronnego.