KA-BAR - noże wojskowe, noże myśliwskie, noże dla każdego

Artykuł przygotowany przez firmę SpecShop

Zacznijmy jednak od roku 1898, w którym to firma Tidioute Cutlery Company rozpoczyna produkcję pierwszych noży oraz brzytew własnego projektu. W kolejnych latach rozwoju firma kilkukrotnie będzie zmieniać nazwę przy okazji podziałów lub zmiany charakterystyki pracy - Union Razor Company of Tidioute, przekształci się następnie w Union Cutlery Company, które w przyszłości wyewoluuje w legendarną firmę KA-BAR. Nie uprzedzając jednak faktów, zmiana nazewnictwa z “Razor” na “Cutlery” miała zakomunikować potencjalnym odbiorcą zmianę specjalizacji. Już nie brzytwa, lecz nóż myśliwski będzie od teraz flagowym wyrobem marki.

Ostateczną nazwę marki wykształciło jednak wydarzenie, które aktualnie możemy nazwać swoistym folklorem nożowego światka. Do Union Cutlery trafił list opisujący niezwykłą sytuację, która spotkała jednego z klientów - myśliwego z alaski. Autor listu relacjonuje jedną ze swoich wypraw traperskich, podczas której zaatakował go postrzelony niedźwiedź kodiacki (warto tu zaznaczyć, że ten podgatunek niedźwiedzia brunatnego jest największym współczesnym drapieżnikiem lądowym). Traperowi udało się ujść z życiem, dzięki wsparciu noża produkcji Union Cutlery, którym zabił rzeczonego grizzly. W dowód uznania obdarował właściciela firmy skórą z upolowanego, lub raczej w tym przypadku pokonanego zwierza.

Nóż myśliwski KA-BAR - narodziny legendy

Z północnoamerykańskiego sposobu wymowy bear jako bar zrodziła się zatem nazwa noża tak wyróżniającego się solidnością, że można nim powalić nawet najbardziej niebezpiecznego drapieżnika. Strategia marketingowa okazała się na tyle skuteczna, że firma przetrwała Wielki Kryzys lat 1929-1933, docierając w końcu do czasów Drugiej Wojny Światowej.

Wówczas to już syn założyciela firmy, Danforth Brown we współpracy z kapitanem Howardem America, oraz pułkownikiem Johnem Davisem z Amerykańskiego Korpusu Piechoty Morskiej tworzy nóż wojskowy, który zagwarantuje później KA-BARowi status legendy. Mowa oczywiście o modelu KA-BAR Fighting / Utility Knife, który jak sama nazwa wskazuje, miał pełnić dwojaką funkcję bojowo-użytkową. Warto tu zaznaczyć jednak, że funkcja użytkowa nie przewidywała użycie go jako noża bushcraftowego, ale raczej jako narzędzia codziennego użytku pozwalającego, chociażby otwierać wszechobecne wówczas puszki - czy to z racjami żywnościowymi, czy z amunicją. Można zatem śmiało użyć wobec niego bardziej współczesnego określenia - nóż taktyczny.

 Nóż wojskowy KA-BAR sprawdził sie lepiej niż dobrze, o czym świadczy fakt, że do dnia dzisiejszego przetrwał w niemal niezmienionej formie, nadal odnosząc sukcesy komercyjne. Jego materiałowo dostosowane do współczesnych potrzeb wersje rozwojowe natomiast nadal dzielnie służą amerykańskim Marines. W obecnej ofercie znajdziemy zarówno model KA-BAR Legend, oznaczony kodem 1217, jak i całą gamę nowoczesnych noży, od bezpośrednich pochodnych, po całkowicie nowe projekty.

Nóż wojskowy KA-BAR Legend - ikona ze skórzaną rękojeścią

Przyjrzyjmy się zatem gamie noży myśliwskich, wojskowych i codziennego użytku oferowanych przez tego legendarnego, amerykańskiego producenta. Flagowym modelem jest oczywiście wspomniany przed chwilą Legend, który ze swoją głownią clip point i skórzaną rękojeścią stanowi symbol nie tylko firmy KA-BAR, ale również klasycznego noża wojskowego. Aby dostosować jednak ikoniczną formę do współczesnych potrzeb, firma stworzyła kilka unowocześnionych wariantów. Przede wszystkim w oczy rzucają się egzemplarze, w których stosowane jest tworzywo Kraton. Nóż z rękojeścią skórzaną prezentuje się oczywiście elegancko i klasycznie, natomiast w warunkach współczesnego pola walki sztuczne tworzywo na rękojeści będzie zapewniało zdecydowanie lepsze trzymanie, higienę i trwałość.

Kolejną istotną zmianą w nowocześniejszych wersjach Legendy jest materiał i forma pochewki. Podobnie jak w przypadku rękojeści, klasyczny wygląd skóry jest niewątpliwą zaletą jeśli chodzi o estetykę, natomiast w warunkach bojowych zdecydowanie lepiej sprawdzi się tworzywo sztuczne. W przypadku noży KA-BAR do naszej dyspozycji mamy modele wykonane z tworzywa GFN, dostępne zarówno w zestawach z nożem jak i indywidualnie. Co ważne, mimo że sama pochewka jest sztywna, jej montaż został osadzony na miękkiej taśmie. Pozwala to na komfortową zmianę pozycji w przypadku noszenia noża na pasie taktycznym.

KA-BAR Big Brother, Tanto, Short - potomkowie legendy

Kolejnymi modyfikacjami, które spotkać możemy w nożach taktycznych KA-BAR, są zmiany w kształcie głowni lub wymiarach całego noża. Spotkamy tu zatem zarówno pomniejszone wersje modeli, które w wielu przypadkach są bardziej komfortowe w cywilnym użytkowaniu, jak i modele powiększone - KA-BAR Big Brother - przeznaczone do stosowania jako bushcraftowy nóż obozowy. Różnice w głowniach są równie ważne dla przeznaczenia noża. W ofercie spotkamy modele o profilu tanto, również w ciekawej wersji modified, które doskonale sprawdzą się w typowo taktycznych zastosowaniach. Znajdziemy tu też w końcu nóż KA-BAR Fighter o głowni clip point, jednakże przeprojektowanej pod kątem przekierowania charakterystyki oryginalnego “Fighting / Utility Knife” w tę pierwszą stronę.

Oprócz swojego ikonicznego produktu, KA-BAR oferuje całą gamę noży myśliwskich, wojskowych oraz bushcraftowych, zarówno projektowanych wewnętrznie jak i w kolaboracji z knifemakerami oraz osobami specjalizującymi się w praktycznym zastosowaniu noży. Wśród projektantów znajdziemy między innymi Ethana Beckera, odpowiedzialnego za bushcraftową linię do najcięższych warunków - Becker Knives and Tool. Kolejnym knifemakerem, z którym KA-BAR podjął współpracę, jest Jesse Jarosz, którego projekty dla tej firmy opierają się stylistyką na jego ręcznie robionych modelach. Nie można zapomnieć również o linii TDI, tworzonej przy współpracy z Johnem Bennerem - specjalistą od walki wręcz, prowadzącym Tactical Defence Institute w Ohio. Każda z linii charakteryzuje się unikalną stylistyką oraz charakterem, który jest ściśle powiązany z dziedziną, w której specjalizuje się projektant.

Nóż bushcraftowy KA-BAR Becker - BK2, BK9, BK16

Zacznijmy zatem od Ethana Beckera i jego linii Becker Knives and Tool, poświęconej modelom o typowo bushcraftowej charakterystyce. Wśród modeli pochodzących z tej linii znajdziemy zarówno kompaktowe neck knife jak i masywne kukri. Wszystkie noże z BK&T łączy genialna ergonomia chwytu, niewiarygodna solidność oraz całkowicie czarny kolor. Modele Beckera wykonane są bowiem ze stali narzędziowej 1095 Cro-Van dla zachowania wysokiej udarności i odporności na stępienie. Charakterystyczna jednak dla tej stali jest ograniczona odporność na rdzewienie. Z tego powodu wszystkie noże KA-BAR BK otrzymują gruboziarnistą powłokę o wysokiej odporności na ścieranie, która uniemożliwia korozyjnym czynnikom bezpośredni dostęp do stali.

Największą popularnością z całej serii cieszy się model Campanion, znany również jako KA-BAR BK2. Nie bez powodu - model ten jest bardzo charakterystyczny ze względu na swoją masywną formę i poniekąd stanowi kwintesencję całej serii. Powszechnie stosowana w ramach lini głownia o profilu drop point jest bodajże najbardziej uniwersalną, która może zostać zastosowana w nożach outdoorowych. Głownię BK2 wyróżnia jednak grubość - rzadko który nóż tworzony jest z 6 mm stali. Po pierwsze zapewnia ona ekstremalną wytrzymałość konstrukcji, a z drugiej jest pomocna na przykład przy batonowaniu. BK 2 jest również na tyle krótki, aby wygodnie manipulować nim przy wszelkich obozowych czynnościach. Jednym słowem - idealny nóż do lasu.

KA-BAR BK2 Becker Campanion - wszystko czego potrzebujesz w nożu do lasu

Przy okazji omawiania modelu Campanion warto zwrócić uwagę na dostarczaną z nożem pochewkę. KA-BAR BK2 występuje bowiem również w innej wersji, różniącej się nie formą, lecz wyposażeniem. Wariant BK2 posiada w zestawie pochwę ze sztywnego kompozytu - nylonu zbrojonego włóknem szklanym. Mimo faktu, że w sposób rozsądny została ona zamocowana nie na sztywnej szlufce, lecz na nylonowej taśmie, pochewka nie utrudnia zmieniania pozycji podczas pracy. Dla osób, które preferowałyby bardziej klasyczne, typowo outdoorowe rozwiązania stworzono wersję BK22, wykonaną w całości z poliestru. Pozwala ona na umocowanie do uda przy noszeniu na pasie, jak i montaż na plecakach czy kamizelkach z taśmami systemu MOLLE.

Jeśli jednak KA-BAR BK2 mimo swoich gabarytów będzie dla nas niewystarczający, możemy zastanowić się za największym tworem Beckera - modelem Becker / Reinhart Kukri. Jak sama nazwa wskazuje, forma noża nawiązuje do narzędzi wykorzystywanych przez nepalskich Ghurków. Kukri to z reguły noże o bardzo dużych gabarytach i nie inaczej jest w przypadku modelu od KA-BARa. 34-centymetrowa głownia w połączeniu z masą rzędu 640 gramów sprawia, że Kukri doskonale sprawdzi się do karczowania lub nawet rąbania drewna na ognisko.

Model posiada charakterystyczny dla dużych noży Beckera profil rękojeści, o niezwykłej ergonomii. Chwyt wykonany został z tworzywa Ultramid, wykazującego się doskonałą odpornością chemiczną i mechaniczną. Jednakże konstrukcja to nie wszystko, co ciekawego oferuje nam Kukri od KA-BARa. Samo narzędzie zostało stworzone również ku uczczeniu pamięci zmarłego w 2007 roku Hanka Reinharta, będącego światowej sławy specjalistą od broni białej oraz knifemakerem. Becker zawarł zatem w nożu charakterystyczne dla siebie elementy, natomiast na głowni możemy znaleźć kopię podpisu Reinharta.

Kephart Knife - współczesna odsłona prawdziwego noża bushcraftowego

Kolejnym niezwykle interesującym nożem z kolekcji jest BK 62 - Becker / Kephart Knife. Historia wiążąca się z tym modelem sięga początków współczesnego bushcraftu i jednego z jego ojców - Horace'a Kepharta. Kephart był podróżnikiem, autorem jednego z pierwszych podręczników działań w terenie - “Camping and Woodcraft” - oraz jak się okazuje uzdolnionym knifemakerem. Model noża, który stworzył dla własnych potrzeb, okazał się niezwykle wydajnym i uniwersalnym narzędziem bushcraftowym.

KA-BAR Becker / Kephart Knife to klasyczna konstrukcja ojca bushcraftu, zaadaptowana przez Ethana Beckera przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii. Nóż nie różni się od swojego pierwowzoru w żadnym założeniu - nadal jest to minimalistyczna, typowo utylitarna konstrukcja. Współczesna technologia pozwoliła jednak na podniesienie walorów użytkowych narzędzia. W konstrukcji zastosowano wytrzymałą stal 1095, wykończoną estetycznym stonewashem zapobiegającym rdzewieniu, a jednocześnie utrzymującym klasyczny klimat noża. Zmianie uległ również sposób mocowania okładzin - zamiast zaklepanych na stałe nitów znajdziemy tu wygodne w demontażu śruby. Poza tymi niuansami jest to jednak ten sam ikoniczny nóż do lasu, którego używał jeden z pierwszych współczesnych specjalistów w temacie bushcraftu.

KA-BAR Dozier Folding Hunter - dyskretny nóż składany

Seria Becker jest niezwykle ciekawa i warta uwagi, warto jednak zwrócić uwagę również na modele nieco bardziej niepozorne. Takie jak na przykład nóż składany KA-BAR Dozier Folding Hunter - bestseller firmy jeśli chodzi o modele przeznaczone do EDC. Ultralekka, kompaktowa forma noża jest idealnym wyborem jeśli szukamy dyskretnego narzędzia do codziennego noszenia. Brak stalowego szkieletu skompensowany jest zastosowaniem blokady typu backlock, przenoszącej większość obciążeń, którym poddawana jest głownia. Gwarantuje to trwałość i bezpieczeństwo podczas obsługi noża.

 Sama głownia to klasyczny drop point o wyraźnym brzuchu ostrza, która idealnie sprawdzi się do codziennych zastosowań. Zastosowana w głowni stal AUS 8A, wykazuje się doskonałą nierdzewnością, oraz bardzo łatwym i szybkim ostrzeniem, dzięki czemu jej konserwacja nie będzie w żaden sposób uciążliwa. Model występuje w szerokiej gamie kolorów, poczynając od klasycznej czerni, przez jaskrawe kolory po taktyczne coyote czy olive. Zastosowane materiały przekładają się na jeszcze jeden istotny walor - niską cenę. KA-BAR Dozier to zatem idealny model z tak zwanego entry-level lub po prostu dla osób poszukujących prostych, wydajnych narzędzi pozbawionych niepotrzebnych udziwnień.

Nóż taktyczny KA-BAR TDI - noże stworzone dla oficerów SWAT

I na koniec przyjrzyjmy się najbardziej taktycznej serii w ofercie noży KA-BAR - modelom pochodzącym ze współpracy z Tactical Defence Institute. Jak już wcześniej wspominaliśmy, seria powstała przy udziale Johna Bennera - specialisty od walki wręcz, wieloletniego funkcjonariusza oddziału SWAT oraz instruktora i założyciela TDI. W ramach linii opracowane zostały noże, których głównym przeznaczeniem jest obrona - kompaktowe, dyskretne modele o charakterystycznej ergonomii. Najciekawszą cechą większości modeli TDI jest zakrzywiona pod dużym kątem rękojeść, sprawiająca, że głownia wysuwa się przed zaciśniętą pięść użytkownika. Ma to na celu zwiększenie skuteczności przy naturalnym ułożeniu dłoni podczas wyprowadzania ciosu.

Najbardziej charakterystycznym nożem zaprojektowanym przez Bennera jest TDI Law Enforcement Knife. Początkowo powstał on w wersji o wymiarze kompaktowym, następnie jednak pojawiła się wersja powiększona a na sam koniec Investigator, będąca kompaktem ze skróconą rękojeścią. Wszystkie modele cechuje jednak identyczne zakrzywienie chwytu, oraz taka sama ergonomia. Jako że model w założeniu ma służyć do samoobrony, a nie jako codzienny nóż użytkowy, głownia modelu została wykonana z nierdzewnej stali AUS 8A. Wysoce nierdzewna, łatwa w konserwacji jest idealnie dostosowana do stawianych przed nią zadań. Dołączona do zestawu pochewka z twardego polimeru doskonale wpasuje się zarówno w pas taktyczny jak i codzienny pasek do spodni.

Lady Finger - miniaturowy nóż taktyczny KA-BAR

W drodze rozwoju koncepcji noża Law Enforcement Knife powstała jego miniaturka, przeznaczona do dyskretnego przenoszenia. Nóż KA-BAR Lady Finger to maksymalnie pomniejszony nóż do samoobrony, posiadający z racji na swoje wymiary chwyt o innym profilu, lecz również sporej krzywiźnie. Lady Finger ze swoją łukowatą rękojeścią pozwala na zbudowanie pewnego chwytu trzema palcami, natomiast znikomy jej rozmiar umożliwia kompletne rozmycie pod ubraniem. Warta uwagi jest tutaj przede wszystkim pochewka. Wykonana z tworzywa GFN, umożliwa umieszczenie w niej noża od obu stron - tak aby chwyt wystawał nad lub pod paskiem. Pozwoli to idealnie dobrać konfigurację do preferencji użytkownika.

Oferta KA-BAR jest oczywiście o wiele szersza i jak widać, znajdzie się w niej zarówno klasyczny nóż wojskowy, elegancki nóż myśliwski jak i nowoczesne modele dedykowane  zastosowaniom taktycznym. Historia producenta jest ściśle powiązana z historią rozwoju bushcraftu i wojskowości, warto zatem przyjrzeć się modelom KA-BARa i kroczącej wraz z nimi legendzie.

Artykuł przygotowany przez firmę SpecShop