Przemysł Zbrojeniowy
Farnborough 2018: Tempest - brytyjski myśliwiec następnej generacji
Podczas tegorocznej edycji targów Farnborough brytyjskie ministerstwo obrony pokazało, po raz pierwszy, projekt nowego samolotu myśliwskiego kolejnej generacji. Nosi on roboczą nazwę Tempest. Ujawniony projekt załogowego myśliwca następnej generacji wpisuje się w ogłoszoną właśnie nową, narodową strategiczną koncepcję sił powietrznych.
Makieta nowego myśliwca została odsłonięta przez ministra obrony rządu Wielkiej Brytanii Gavina Williamsona, który omawiał założenia programu, akcentując chęć nawiązania współpracy międzynarodowej. Świadczą o tym, między innymi, słowa Williamsona skierowane do licznie zgromadzonych przedstawicieli przemysłu: "co możecie zaoferować nam w ramach współpracy, co my w jej ramach możemy zaoferować wam?".
Głos po nim zabrał przedstawiciel jednej z brytyjskich firm prowadzących prace nad samolotem - BAE Systems. Zapowiedział on, że do roku 2025 w powietrze wzbije się przynajmniej jeden demonstrator nowego typu. Nowy myśliwiec, dysponujący również możliwością lotu bezzałogowego, miałby wejść do służby w roku 2035, co pozwoliłoby na płynną wymianę samolotów Eurofighter Typhoon, których służba przewidziana jest do roku 2040.
Partnerami brytyjskiego ministerstwa obrony narodowej we wspólnie finansowanym programie, mającym do roku 2035 dostarczyć siłom powietrznym Wielkiej Brytanii sprzęt lotniczy nowej generacji, są koncerny BAE Systems, Leonardo, MBDA i Rolls-Royce. Opracowanie nowego samolotu myśliwskiego jest częścią tego programu. Rząd planuje przeznaczyć na niego kwotę 2 mld funtów, pozostała część funduszy zostanie wyłożona przez partnerów przemysłowych projektu.
Wśród państw zainteresowanych potencjalną współpracą wymieniana jest Szwecja, Japonia, Korea Południowa i Turcja. Do ich grona dołączyć też mogą niektóre państwa arabskie, jak na przykład Arabia Saudyjska.
kubuskow
A jak Panowie definiują VI generację? Czy mają to być autonomiczne samoloty, czy samoloty wyposażone w broń energetyczną (lasery)?
Gruzin
Zdalnie sterowane Podejmujące szybciej od operatów decyzję ataku
KOSA
Jak na moje myślenie 6-generacja myśliwca to 1pilot i 2 skrzydłowych drony ze sztuczną inteligencją .
Wichura
Ładny.
Davien
DSA, bardzo prawdopodobne jako że obecnie planuje sie włąsnie ze F/A-XX zastapi SH w USN po 2035r, choc jak na razie ma byc to wersja załogowa.
DSA
@Gts nie sądzisz bo zapewne uważasz, że samoloty 6 gen zastąpią te 5. Wg mnie właśnie ewolucyjność powoduje, że w pierwszym etapie samoloty te będą działać w zespołach z samolotami 5 gen. Czyli będzie np: F-35 a do tego 2-4 bezzałogowe samoloty. I będzie to tańsze i lepsze rozwiązanie niż wypuszczenie takiej samej liczby F-35.
Gts
DSA, nie sadze zeby szli w bezzalogowe. Owszem moze w specjslistyczne jak te wizualizacje SR-72, ale nie sa jeszcze do konca przekonani czy bezzalogowce beda lepsze czy lepsze bedzie rozwiniecie technologii i hybrydy F-22 i F-35. Braki w samolotsch generacji 5, starzejaca sie szybko generacja 4 moze zmusic ich do ewolucji a nie rewolucji. Samoloty te beda potrzebne szybciej niz im sie zdawalo wiec moze nie byc czasu na dlugie opracowywanie mysliwskich wersji UAV. Dowiemy sie jak Amerykanie cos oglosza albo pokaza. Jak pisalem stawiam na UAV w takich projetkach jak SR-72 i ewolucje typu sensory i awionika z F-35 i platowiec na wzor F-22/YF-23 wykonany w dzisiejszej technologii. Oczywiscie nalezy zapomniec o programie typu JSF, nikt juz takiego bledu nie popelni. Co wiecej uwazam ze tozsadne byloby wybrac 2 roznych dostawcow zarowno dla maszyn pokladowych jak i klasycznych, aby uniknac monopolu i nie tylko.
Gts
F-35 to jest zlozony program 3 roznycb wersji. Niektore juz lataja bez problemow inne nie bo potrzebuja no nowy soft czy komputer. Program tyle trwa bo nalezalo pogodzic skrajne wymagania dotyczace mysliwca. Program mysliwca 6 generacji mozliwe ze bedzie trwal krocej ze wzgledu na posiadane juz doswiadczenia czy model sensorow i awionike. To musialby byc rewoluvyjny samolot typy UAV ale chyba nikt sie na to nie zdecyduje bo po prostu brakuje dzis samolotow na te chwile. Niedobory maszyn typu F-22 sprawiaja ze projekt mysliwca 6 gen bedzie powaznym rozwinieciem tej konstrukcji a nie rewolucja budowana 25 lat. Wydaje sie ze nikt nie moze sobie na to pozwolic, a samoloty gen 6 pojawia sie jeszcze przed 2030r przynajmniej jesli chodzi o latajace prototypy. To moje prywatne zdanie choc wiadomo ze czas pokaze jak bedzie. W niektorych krajach czy formacjach w USA problem braku nastepcy samolotow zaprojektowanych w latach 70 jest palacy i nie bedzie mozna sobie pozwolic na czekanie do 2040r.
DSA
od czasu programu JSF wiele się zmieniło - zamiast kooperacji i jednego programu kraje w nim uczestniczące ruszają z samodzielnymi projektami.
Davien
Panie kubuskow stwierdziłęs że po prawie 40 latach F-35 ciagle ma problemy, wiec stwierdziłęm ze nie masz racji. I to wszystko Od początku programu JSF mineło 27 lat, F-22 poleciał po 25 wiec jest to jak widsac typowy okres dla zaawansowanych technicznie projektów, podobnie Boeing zaczął prace nad 6 gen ładne parę lat temu a planują pierwsze loty maszyn seryjnych w latach 2035-40. Jakby F-35 nie powstawał naraz w trzech róznych wersjach to juz dawno byłby w słuzbie. Wątpie by ten bład popełnili przy 6 gen.
bender
@kubuskow: Davien słusznie Ci wytknął, że mieszasz program ATF (z którego powstał F-22) i JSF (F-35). Priorytety obu programów były inne i zaowocowały innym rodzajem samolotu. W przypadku F-35 postanowiono pogodzić rozbieżne potrzeby lotnictwa, marines i marynarki w jednym kadłubie, stąd Twoje nie całkiem prawidłowe wrażenie, że tak się to długo wlecze. Samoloty wersji A i B są już od kilku lat w slużbie i nie są to prototypy jak w przypadku Su-57. Wrzucając ATF i JSF do wspólnego wora nabierasz fałszywego obrazu ogromnie długiej perspektywy czasowej i w konsekwencji używasz fałszywego wnioskowania na udowodnienie swojej tezy. Moim skromnym zdaniem gdyby niespodziewanie dziś ogłoszono program na myśliwiec 6 generacji, to przy obecnej definicji co jest tą 6. generacją postęp prac nie byłby super szybki, ale też nie dramatycznie wolny. Składowe technologie już w ten lub inny sposób istnieją, przy stabilnym i wystarczającycm finansowaniu można by mieć pierwsze wersje w 10 może 15 lat. Możliwym jest także, że dzisiejsza definicja 6. generacji nie przetrwa próby czasu i prawdziwa 6. generacja będzie definiowana inaczej. Trend jest taki, że wspólcześni ‘rycerze przestworzy’ ustąpią miejsca automomicznie latającym maszynom i to wydarzy się raczej wczesniej niż później.
De Retour
@ Admin.---- Projekt SCAF ma być ITAR free i jest to jasno i oficjalnie powiedziane. Francja nie chciała się emancypowac, tylko zachować niezależność strategiczną i to osiągnęli. We Francji wszyscy uznają przewagę technologiczną ( i nie tylko) USA. Walczą wyłącznie o miejsce na podium.i minimum niezależności . Technologicznie Dassault, Thales, Safran, Airbus, plus ONERA i inne centra naukowe wydają się być zdolne i gotowe do realizacji samolotu ITAR free nowej generacji.
kubuskow
Davien, poco wycieczki osobiste \"więc znowu nie masz racji\"? . .......................................................................................................... .................. F-22 jest pierwszym myśliwcem V generacji i podałem datę początków tworzenia \"technologi\" myśliwców V generacji. Jednocześnie do tej pory nie jest to technologia powszechna i w pełni opanowana o czym świadczą problemy z f-35. Mają powyższe na uwadze, oraz ogromne ograniczenie budżetu względem lat \'80 z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić że myśliwce VI generacji pojawią się nieprędko, a raczej że są odległą wizją.
Admin
@ De Retour A to rodzi pytanie, czy możliwe jest dzisiaj opracowanie na zachodzie sprzętu, który nie będzie podlegał restrykcjom Waszyngtonu? Bo coś mi się widzi, że nie bardzo. Nawet Francuzi (którzy chyba jako jedyni mocno stawiali na pełną emancypację) obecnie nie będą w stanie i ten ich wspólny projekt z Niemcami będzie musiał uwzględniać jakiś wsad US, nawet na poziomie integracji.
dropik
2 mld $ to UK włożyła w rozwój F35 i była to zaledwie kropla w morzu wydatków jakie poniesiono w rozwój tej maszyny. razem było to 55 mld do 2015. Tak więc za te 2 mld funtów to sobie mogą poprawioną makietę zbudować ;)
Extern
@xiom. A co Ci się w mieczniku nie podoba? Że nie lata? Czy fobia na punkcie PO dała o sobie znać?
DSA
samoloty 6 gen wejdą do użytku wcześniej niż się wszystkim wydaje. W USA idą na to coraz większe środki więc program przyspiesza. I wiele wskazuje, że będą to maszyny bezzałogowe - dużo tańsze zarówno w zakupie jaki i eksploatacji.
PiotrEl
Tekturowy model. Faktycznie wyprzedzili Rosję... nie ma nitów...
De Retour
@ Gts. ---- Tempest nie będzie z oczywistych względów ITAR free, więc WB będzie musiała za każdym razem uzyskać zgodę USA na eksport. Czyli szanse by stał się konkurentem samolotów z USA są zerowe.
De Retour
@ xiom --- \"Samo BAE jest większe niż cały Airbus, \"------ Przychód roczny Airbusa to około 66 mld €, BAE to 23mld €. Amen.
Davien
Kubuskow w 1981r to zaczeto program ATF czyli opracowanie F-22 który od 12 lat jest juz przyjety do uzbrojenia i ma się dobrze więc znowu nie masz racji Prograj JSF wystartował w 1992r i juz obecnie prerwsze F-35 uzyskały gotowość bojową -Izraelskie F-35I więc jakie 40 lat??
xiom
W odróżnieniu od PL01 (lansowanego przez PO razem z innymi świetlanymi wizjami typu czapla, miecznik, \"lekki\" czołg do samolotu, itd), za tą brytyjską makietą stoją poważni gracze przemysłowi. Samo BAE jest większe niż cały Airbus, a gdy Brytyjczycy za coś się biorą, to zazwyczaj aż skończą, więc to raczej nie jest tylko puste hasło. Tu jest inne poważne ryzyko - że można w tym projekcie - jak w każdym złożonym wojskowym - utopić górę pieniędzy i nigdy nie odzyskać. Więc słusznie trzymamy się z dala, bo niewiele mamy do zaoferowania, poza ciężko zarobionymi pieniędzmi.
Targowiczanin
Pół europy kupuje F-35. Francja i Niemcy budują swój samolot, tak jak brytyjczycy. A polska?
Gts
Klocicie sie jak dzieci. Wyglad to nie wszystko. To ze samoloty sa podobne do aiebie zdeterminowane jest aerodynamika i wlasnoscia stealth. Rozny balans wymagan od kalduba sprawia ze roznia sie od siebie mniej luba bardziej. Najwazniejsze jest to co w srodku, a to moze byc budowane na wiele sposobow w oaprciu o roznych poddostawcow. Nie tylko LM ma do tego zdolnosci. To czy powstanie to nie jest kwestia zbytnio skomplikowana, po prostu musza znalezc sie partnerzy i zainteresowani kupcy. Wydaje sie ze powrot Wielkiej Brytanii do budowy sprzetu wojskowego jest mozliwy i zdecydowanie bardziej prawdopodobny niz Polski. BAE nie jest PGZetem, a chwtnych ktorzy maja cos do zaoferowania, a nie uczestnicza w innych programach (tak jakby chcieli) zawsze znajda. Rynek samolotow nastepnej generacji jest potencjalnie wielki, dlatego ze nikt nie posiada aktualnie takiej konstrukcji oprocz LM, jesli chodzi o maszyny jednosilnilowe. Nikt nie posiada za to zdolnosci produkcyjnych samolotu dwusilnikowego. Zanim Amerykanie zbuduja swoj na rynku moga znalezc sie konkurencyjne konstrukcje. Co wiecej jest duze prawodpodobienstwo ze beda kupowane bo Amerykanie znow moga sobie zastrzec pewne technologie i produkcje u siebie... dodatkowo ich niezdecydowanie moze sprawic ze pojawia sie na rynku 5-10 lat po konkurencji i zostanie im produkcja dla USAF i US Navy.
kubuskow
Jeżeli szukać różnic pomiędzy V i VI generacją to ma to być broń energetyczna (https://www.defence24.pl/bron-przyszlosci-amerykanskie-mysliwce-szostej-generacji - ostatni bold) a taka jeszcze nie istnieje w wersji bojowej na żadnej platformie. Zanim zmieszczą to coś do samolotu wielkości myśliwca i zapewnią temu właściwości stealth (sygnatura cieplna) to miną dekady, a zanim wprowadzą do produkcji seryjnej to może i półwiecza zabraknąć. Myśliwce V generacji zaczęli opracowywać w 1981 (zimna wojna i duży budżet), a po blisko 40 latach f-35 ma wiele poważnych niedoróbek związanych z byciem V generacją.
OSA
I to jest przemyślane podejście do tematu, pod każdym względem. Nowy projekt, który pod niektórymi względami będzie jeszcze dopracowywany, rozwijany, zmieniany. Mają podstawy i zasoby projektowe, produkcyjne, koncepcyjne, sztabowe... A nie tylko chęć i fantazję. Brawo GB.
Pierwsze było USA
A i tak wszystkie te konstrukcje wymyśla USA, potem jest tylko wyścig na komentarze który sprzęt jest lepszy. Ruscy kopiują f-22, F-35, Wozy wsparcia a nawet pionierską konstrukcję Apache, cały świat buduje smigłowce które się do niego upodabniają.