Chiny budują lotniskowce... i stocznie [KOMENTARZ]

Na temat nowych chińskich okrętów lotniczych pojawia się obecnie wiele sprzecznych ze sobą informacji. Różna jest nawet metodyka oznaczania ich kolejnych typów. Według jednej Liaoning jest klasyfikowany jako Type 001, a podobny do niego lecz wyprodukowany w całości w Chinach i ulepszony względem oryginału Szantung – to Type 001A. Kolejne dwa produkowane obecnie lotniskowce o wyporności około 85 tys. ton miałyby zgodnie z tą klasyfikacją nosić oznaczenie Type 002, a jeszcze większy, wypierający 100-110 tys. ton kolejny okręt – Type 003. Według innej klasyfikacji jednak Szantung to nie Type 001A, lecz Type 002. Zgodnie z tym dwie kolejne jednostki to Type 003, a planowany w przyszłości superlotniskowiec to Type 004. Żeby nie pogubić się w tej klasyfikacji dwa budowane obecnie okręty zostaną określone jako Type 002/003, a planowany superlotniskowiec jako Type 003/004.

Nie jest do końca jasne w jakim stopniu rozbudowa stoczni Jiangnan ma służyć przygotowaniu największego lotniskowca Type 003/004, a na ile chodzi o zwiększenie możliwości budowy komercyjnej statków cywilnych. Możliwe jednak, że chodzi o przygotowanie infrastruktury na przyszłość, niezależnie od tego czy ten okręt powstanie czy nie.

Obecnie bowiem nie jest to bowiem takie pewne. Prace nad jednostkami Type 002/003 idą wprawdzie zgodnie z planem i budowa kadłuba pierwszej jednostki ma teoretycznie zakończyć się w połowie bieżącego roku. Prace nad drugą zostały jednak w zasadzie dopiero co rozpoczęte.

Takie rozłożenie ukończenia obydwu okrętów w czasie ma sens. Type 002/003 nie są już bowiem importowanym projektem (jak Liaoning) czy jego poprawionym klonem (jak Szantung), a zupełnie nowymi okrętami lotniczymi, całkowicie powstałymi w ChRL i wyposażonymi w szereg nowych dla Chińczyków rozwiązań, m.in. katapulty elektromagnetyczne, które są nowością nawet w marynarce wojennej Stanów Zjednoczonych. Co za tym idzie choroby wieku dziecięcego na pierwszej jednostce z pewnością się pojawią i cały projekt może wymagać wielu kosztownych poprawek. Bliźniacza jednostka uniknie tego problemu, właśnie dzięki temu że będzie kończona później, a poprawki i wnioski z konstrukcji pierwszej będzie można w niej wprowadzać na bieżąco.

Teoretycznie wyposażanie pierwszego okrętu Type 002/003 mogłoby zostać ukończone w roku 2022, najpóźniej w 2023. Jednak niezbędne testy tej konstrukcji i wprowadzanie poprawek prawdopodobnie opóźni jego wejście do służby mniej więcej do roku 2025 i to o ile nie pojawią się jakieś niespodziewane, większe problemy.

Jeszcze większym wyzwaniem jest stworzenia wielkiego lotniskowca Type 003/004, który wedle szumnych zapowiedzi ma być jednostką o napędzie atomowym i m.in. także wyposażoną w katapulty elektromagnetyczne. Jak wspomniano, nie wiadomo czy na budowę tego okrętu Chiny w najbliższej perspektywie w ogóle się zdecydują, a jak na razie program jego budowy jest wstrzymany. Przyczyny tej sytuacji mogą być różne: od trudności typowo technicznych, przez personalne (każdy taki okręt wymaga tysięcy specjalistów na pokładzie), gospodarcze (w tym efekty COVID-19) po… logistyczne. Jak wskazują komentatorzy, po ukończeniu największego lotniskowca, Chińczycy będą mieli pięć okrętów tej klasy należących do aż… czterech typów. Dla porównania Stany Zjednoczone maja obecnie w linii 11 superlotniskowców należących do zaledwie dwóch typów (Nimitz i Ford), z czego jeden "schodzący" i sukcesywnie zastępowany przez drugi.

Alternatywą, zapewne rozważaną przez Pekin, jest dobudowanie w miejsce superlotniskowca po prostu trzeciego okrętu Type 002/003, co będzie znacznie tańsze i doprowadzi do redukcji liczby typów o jeden. Pomysł na pozbycie się kolejnego typu to… sprzedaż najsłabszej i podobno szwankującej jednostki – Liaoninga – Pakistanowi i zastąpienie go kolejnym fabrycznie nowym, dojrzałym okrętem. Tak czy inaczej spodziewana wielka i niepowstrzymana rozbudowa chińskiej floty wojennej, a przynajmniej jej największych i najpotężniejszych jednostek nie stanowi prostego marszu ku detronizacji US Navy.