Poniedziałkowy przegląd mediów z Defence24.pl; Turcja w UE za Szwecję w NATO?; Polska w czołówce zbrojeń

Andrzej Łomanowski, Rzeczpospolita, „Brak sukcesów na froncie Ukraina rekompensuje zwiększoną aktywnością międzynarodową": Zełenski w czasie swej trzeciej europejskiej podróży dość demonstracyjnie pominął znajdujące się po drodze Węgry. Błyskawiczne tournée po krajach należących do NATO Zełenski zakończył, publikując w sobotę, w 500. dniu wojny, nagranie ze swych odwiedzin na czarnomorskiej Wyspie Węży. „Obecnie głównym problemem jest zbliżający się szczyt NATO i to, czy Ukraina zostanie zaproszona do sojuszu oraz jakie gwarancje bezpieczeństwa otrzyma, nim do niego wejdzie. \[...\] Wydaje się, że Zełenski – wbrew wcześniejszym groźbom – przyjedzie do Wilna. Będzie tam się starał do ostatniej chwili lobbować na rzecz interesów Ukrainy i przekonywać członków sojuszu do udzielania jak najdalej idących gwarancji bezpieczeństwa. \[...\] Teraz błyskawicznie, w ciągu dwóch dni, odwiedził cztery państwa należące do NATO i we wszystkich stolicach poparto członkostwo Ukrainy w sojuszu. Najtrudniej było w Sofii, gdzie prezydent i były wojskowy Rumen Radew znany jest z prorosyjskich sympatii. Swą pierwszą kadencję w 2016 roku wygrał, domagając się zniesienia sankcji nałożonych na Rosję po aneksji Krymu."

Rzeczpospolita, „Think tank: Powracają pogłoski o dymisji Siergieja Szojgu": Spekulacje na temat losu Szojgu wskazują, że Kreml będzie musiał podjąć drastyczne decyzje wobec Siergieja Szojgu, który piastuje stanowisko ministra obrony Rosji od 2012 roku. „Instytut Badań nad Wojną wspomniał w codziennej aktualizacji o doniesieniach, że rosyjskie kierownictwo wojskowe rozważa zastąpienie ministra obrony Siergieja Szojgu, co wskazuje, że skutki buntu Prigożyna są nadal odczuwalne na każdym szczeblu rosyjskiego przywództwa. \[...\] Jeden z blogerów wojskowych stwierdził 7 lipca, że kilka czynników sugeruje, że Szoigu może zostać zdymisjonowany, powołując się zwłaszcza na fakt, że to rosyjski wicepremier Dmitrij Czerniaszenko spotkał się zamiast Szojgu z wietnamskim wiceministrem obrony Hoang Xuan Tienem w Moskwie 6 lipca. Bloger zasugerował, że jest to 'bezprecedensowe' dla rosyjskiego Ministerstwa Obrony niewysłanie swojego przedstawiciela na takie negocjacje."

Mateusz Obremski, Dziennik Gazeta Prawna, „Amerykańska 'ścieżka' dla Ukrainy": Przed szczytem w Wilnie na stronie amerykańskiego think tanku Atlantic Council pojawił się artykuł z propozycją uzgodnienia szybkiej ścieżki dla Ukrainy do członkostwa w NATO. Czy plan ma szansę realizacji? „Utwórzmy w ramach NATO specjalną grupę, która najpóźniej za rok przedstawi projekt mapy drogowej do szybkiego członkostwa Ukrainy w Sojuszu apeluje przed szczytem w Wilnie think tank Atlantic Council \[...\] Trójka analityków Atlantic Council oczekuje, iż na szczycie w Wilnie Sojusz potwierdzi swoją wolę dalszego dozbrajania Ukrainy oraz powoła Radę NATO-Ukraina. Jednocześnie - jak apelują - 'pilnie potrzebny jest również trzeci krok', czyli 'utworzenie konkretnej ścieżki dla Ukrainy do dołączenia do Sojuszu'. Pomocne ma przy tym być ustanowienie w litewskiej stolicy specjalnej grupy (nazywanej przez autorów 'High Level Group'), która najpóźniej na przyszłorocznym szczycie NATO w Waszyngtonie przedstawi 'mapę drogową do szybkiego przyłączenia Ukrainy do NATO'. W tej grupie byłyby reprezentowane wszystkie kraje Sojuszu, na poziomie ambasadorów przy NATO lub innych urzędników wysokiej rangi."

Anna Zyzek, Gazeta Polska Codziennie, „Szwecja w NATO? Z tym może być pewien problem...": Wywiad z Michałem Jachem, szefem sejmowej komisji obrony narodowej. „Prezydent Turcji próbuje coś ugrać... Erdogan chce pokazać, jakim twardym, ważnym politykiem jest mimo wszystko. Ze Szwecją może być tutaj problem, chociaż prezydent USA Joe Biden stwierdził, że chce z nim na ten temat porozmawiać. Być może dojdzie do spotkania, do rozmów, a tym samym do przełamania tego kryzysu właśnie w trakcie szczytu NATO \[...\] Co do Ukrainy, choć życzyłbym nam wszystkim, aby stała się członkiem NATO, to jednak traktat waszyngtoński, stanowiący o NATO, mówi jasno: do Sojuszu mogą dołączyć tylko te kraje, które mają uregulowane sytuacje z sąsiadami, nie prowadzą wojny. Nie wiadomo, kiedy wojna na Ukrainie się zakończy. Gdyby w tym momencie Ukraina stała się członkiem NATO, mogłaby powołać się na art. 5 o solidarności członków. Decyzji o udziale NATO w tej wojnie Sojusz na pewno nie podejmie. Liczę, że na nadchodzącym szczycie Ukraina dostanie jakąś ścieżkę dojścia - nie poprzez klasyczną drogę przystąpienia do Sojuszu. Jest to sytuacja ekstraordynaryjna, gdzie kandydat prowadzi pełnoskalową wojnę z agresorem, dlatego należałoby przedstawić Ukraińcom jasną ścieżkę, w jaki sposób mogliby w przyszłości stać się członkami Sojuszu."

Dawid Szczyrbowski, Interia, „Nieoficjalnie: Zmiany w rosyjskiej armii. Doniesienia o dymisji Gierasimowa": Walerij Gierasimow dowodził rosyjskimi wojskami na ukraińskim froncie od stycznia bieżącego roku. Wszystko wskazuje na to, że jego czas dobiegł końca, a stery przejął ktoś inny. „Rosyjski kanał informacyjny 'Rybar', a za nim ukraińscy komentatorzy, podają informację o możliwej dymisji dowodzącego rosyjską armią w Ukrainie. Walerij Gierasimow miał zostać usunięty z dowództwa, ale pozostać szefem Sztabu Generalnego niepodejmującym żadnych decyzji wojskowych \[...\] Ukraiński komentator przypomniał, że po buncie Jewgienija Prigożyna 'śledczy i Federalna Służba Bezpieczeństwa rozpoczęli śledztwo w sprawie rosyjskich dowódców wojskowych różnych stopni'. Jednym z nich miał być Siergiej Surowikin. W Interii informowaliśmy o jego nagłym zniknięciu i braku publicznych wystąpień."

Karina Strzelińska, Wirtualna Polska, „Prowokacja Rosjan nad Syrią. Myśliwce Kremla 'nękały' drony USA": Putin zagra va banque? Jak wskazują komentatorzy wojskowi jest to „przekroczenie kolejnego progu eskalacji". „W oświadczeniu wskazano, że w piątek 'spotkanie' maszyn USA i Rosji trwało około dwóch godzin. Trzy drony MQ-9 były 'po raz kolejny nękane' przez rosyjskie myśliwce - wskazało amerykańskie wojsko. \[...\] Rosyjskie samoloty wykonały 18 nieprofesjonalnie bliskich przelotów - powiedział generał Alex Grynkewich, szef Centralnego Dowództwa Sił Powietrznych USA. \[...\] Przedstawiciele rosyjskiego wojska zwrócili z kolei uwagę na 'systematyczne naruszanie procedur' przez drony zaangażowanej w Syrii koalicji kierowanej przez Waszyngton. \[...\] Do pierwszego w tym tygodniu 'nękania' doszło w środę rano, kiedy rosyjskie samoloty wojskowe 'zachowały się w niebezpieczny i nieprofesjonalny sposób' podczas amerykańskiej misji wymierzonej w tzw. (IS) - przekazały siły zbrojne USA."

Wirtualna Polska, „Miedwiediew grozi atakiem na elektrownie jądrowe w Europie": Wiele informacji podawanych przez rosyjskie media lub przedstawicieli władzy to element propagandy. Takie doniesienia są częścią wojny informacyjnej prowadzonej przez Federację Rosyjską. „Wiceprzewodniczący Rady Bezpieczeństwa Rosji Dmitrij Miedwiediew sugeruje atak na elektrownie jądrowe w Ukrainie i Europie Wschodniej. Miałaby to być odpowiedź na rzekomą próbę ataku z użyciem pocisków NATO na elektrownię w Rosji. \[...\] 'Jeżeli potwierdzi się próba ataku rakietami NATO na elektrownię jądrową Smoleńsk (Desnogorsk), na elektrownię jądrową Południowoukraińską, Równe i Chmielnicki, a także na obiekty jądrowe w Europie Wschodniej. Tu nie ma się czego wstydzić' - napisał w niedzielę wieczorem na Telegramie. \[...\] Dwie godziny wcześniej rosyjski kanał Mash na Telegramie poinformował, że 'ukraińskie siły zbrojne podjęły próbę ataku rakietowego na elektrownię jądrową Desnogorsk w obwodzie smoleńskim i lotnisko wojskowe w obwodzie kałuskim'."

Tomasz Bielecki, Gazeta Wyborcza, „NATO podzielone": Obecnie trwają rokowania o wspólnym politycznym parasolu, czyli wspólnej deklaracji z opisem reguł pomocy dla tych dwustronnych „gwarancji bezpieczeństwa" dla Ukrainy. „Polskie władze są zadowolone z nowych planów obronnych NATO, które powinien zatwierdzić szczyt w Wilnie. Ale nadal trwają rozmowy o 'gwarancjach bezpieczeństwa' oraz drodze do członkostwa Ukrainy w Sojuszu. \[...\] Na szczycie w Wilnie spodziewany jest Wołodymyr Żeleński, bo w Brukseli sygnały, że prezydent Ukrainy mógłby nie przyjechać w razie niezadowalających ustaleń na temat przyszłego członkostwa jego kraju w NATO, są odczytywane jako wyłącznie przejaw twardej techniki negocjacyjnej Kijowa. - Ukraińcy nie chcą powtórki z Bukaresztu, gdzie na szczycie sprzed 15 lat zasadniczo otwarto im drzwi do Sojuszu, ale bez żadnych praktycznych kroków i dat. I nie chcą powtórki z Budapesztu, gdzie w latach 90. obiecano im bezpieczeństwo w zamian za oddanie poradzieckiej broni nuklearnej, ale wojna obnażyła rzeczywiste znaczenie tych gwarancji - mówi Camille Grand, ekspert European Council on Foreign Relations (ECFR)."

Robert Stefanicki, Gazeta Wyborcza, „Jak Rosja spacyfikowała wagnerowców w Syrii? Odcięty internet i ultimatum": Od 2015 roku Grupa Wagnera angażowała się w Syrii w misje bojowe i zabezpieczała instalacje naftowe.  „Gdy Jewgnienij Prigożyn się zbuntował i ruszył na Moskwę, jego ludzie w Syrii zostali szybko odcięci od łączności - donosi agencja Reuters. Ci, którzy nie zgodzili się podpisać kontraktów z rosyjskim ministerstwem obrony za niższą pensję, zostali wywiezieni, prawdopodobnie nie do Rosji. Reuters powołuje się na anonimowe źródła, w tym syryjskich funkcjonariuszy bezpieczeństwa i lokalnych urzędników, którzy powiedzieli, że już w dniu buntu – 23 czerwca – grupa rosyjskich oficerów została szybko wysłana do Syrii, aby pomóc w przejęciu kontroli nad najemnikami. \[...\] Damaszek na prośbę Moskwy szybko podjął działania przeciwko najemnikom Prigożyna. W nocy w piątek 23 czerwca zablokowano im linie telefoniczne i odcięto internet na obszarach, gdzie stacjonowali."

Deutsche Welle, „Rosja i Chiny szpiegują Niemcy na potęgę. Agenci sieją dezinformację, aby zniechęcić do NATO": Służba Ochrony Sił Zbrojnych (MAD), czyli niemiecki kontrwywiad wojskowy, ostrzega przed wzmożonym szpiegowaniem Bundeswehry przez Rosję i Chiny. „Atak Rosji na Ukrainę i zwrot Niemiec w stosunkach z Kremlem sprawiają, że walka ze szpiegostwem jest pilniejsza niż kiedykolwiek wcześniej. W centrum uwagi kontrwywiadu wojskowego MAD znajdują się zwłaszcza Rosja i Chiny. \[...\] 'O ile w ostatnich latach walka z ekstremistycznymi dążeniami, ich wykrywanie i zapobieganie im określała działalność przede wszystkim służb wywiadowczych, teraz rosyjska ofensywa i związane z nią konsekwencje wyraźnie wysunęły na pierwszy plan aktywności kontrwywiadu i cyberobrony' - stwierdza szefowa MAD Martina Rosenberg w raporcie, który obejmuje również lata 2021 i 2022. Zainteresowanie zagranicznych służb działaniami, zamiarami i środkami Bundeswehry 'znacznie wzrosło'.\[...\] Zamiar i zdolność do rozpoznania i - w razie potrzeby - sabotowania infrastruktury krytycznej państw NATO były - według autorów raportu - poważnym zagrożeniem. Ponadto w latach 2021 i 2022 można było zauważyć 'hybrydowe środki wywierania wpływu na opinię publiczną', jak napisano dalej w raporcie MAD."

Meduza, „'Próba negocjacji to zachęta do dalszych planów eskalacji'. Zwycięstwo Rosji oznacza koniec znanego nam świata": Wywiad z Mychajłem Podolakiem, doradcę szefa Ukraińskiego Biura Prezydenckiego. „Moim zdaniem najprawdopodobniej bunt nie zaplanował Prigożyn, a oficerowie sztabu generalnego. Chcieli, jak mi się wydaje, odrobić wszystkie straty, które ponieśli, gdy Putin postawił na Federalną Służbę Bezpieczeństwa i Federalną Służbę Ochrony \[...\]Pierwsza faza \[kontrofensywy\] koncentruje się na kształtowaniu pola bitwy. Dokładnie to się teraz dzieje. Siłom Zbrojnym udaje się zdobywać teren na wielu kierunkach. Posuwają się o kilometr, półtora kilometra, dwa kilometry do przodu. Myślę, że jest bardzo dobrze. Efekt będzie się kumulował. \[...\] Potrzebujemy jednak pocisków dalekiego zasięgu, aby uderzyć w rosyjską logistykę. Brakuje nam komponentu powietrznego — myśliwców do odparcia rosyjskich rakiet balistycznych (S-300 i S-400) oraz lotnictwa taktycznego. Odczuwamy brak samolotów szturmowych, które są teraz fundamentalnie potrzebne. Pozwoliłyby na stworzenie pewnego rodzaju luki w rosyjskiej obronie. I wreszcie, dokucza nam chroniczny niedobór pocisków ciężkiego kalibru."

Gabriel Gavin, Politico, „Erdogan rozmawiał z Bidenem. 'Szwecja wciąż nie jest gotowa na NATO'": Kolejne żądania przywódcy Turcji w związku z przystąpieniem nowego członka do Paktu Północnoatlantyckiego. Członkostwo Turcji w Unii Europejską ceną za poparcie kandydatury Szwecji do NATO? „Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan rozmawiał z prezydentem USA Joe Bidena przed szczytem przywódców NATO, który odbędzie się w tym tygodniu. Przywódcy omówili m.in. sprzedaż amerykańskich myśliwców F-16 do Turcji. \[...\] Administracja Erdogana blokowała nadzieje Szwecji na przystąpienie do sojuszu obronnego, oskarżając Sztokholm o wspieranie kurdyjskiego separatyzmu. Choć początkowo oskarżała Finlandię o to samo, Erdogan dał później zielone światło dla wniosku Helsinek i kraj ten stał się członkiem NATO w kwietniu. \[...\] W rozmowie telefonicznej Erdogan wspomniał również o 'pragnieniu Turcji ożywienia procesu członkostwa w UE'. Turecki prezydent powiedział, że chciałby, aby państwa członkowskie UE wysłały 'jasny i silny sygnał' wspierający jego kandydaturę do UE podczas szczytu NATO na Litwie."

Politico, „Świat się zbroi i wydaje coraz więcej pieniędzy na obronność. Polska w czołówce, Niemcy na końcu": Podsumowanie i analiza wydatków na obronność, które ponoszą członkowie NATO. Według nowych danych opublikowanych w piątek, 11 z 31 sojuszników NATO osiągnie w tym roku cel inwestycyjny sojuszu w dziedzinie obronności. „Z opublikowanych właśnie danych wynika, że Polska znajduje się w wąskiej grupie państw, które wydają 2 proc. swojego PKB na obronność. Na drugim końcu są m.in. Luksemburg, Belgia i Hiszpania, które wydają na ten cel niecały 1 proc.\[...\] Jest to wzrost w porównaniu z 2022 r., kiedy to zaledwie siedmiu sojuszników przekroczyło próg wydatków, ale wciąż brakuje im do poziomu, na którym NATO chciałoby się znaleźć. Najnowsze dane pokazały jednak, że oczekuje się, iż Europa i Kanada wydadzą ponad 8 proc. więcej na obronę w porównaniu z ubiegłym rokiem.\[...\] Według obliczeń Sojuszu, Polska, Stany Zjednoczone, Grecja, Estonia, Litwa, Finlandia, Rumunia, Węgry, Łotwa, Wielka Brytania i Słowacja wydadzą w tym roku na obronę ponad 2 proc. swojego produktu krajowego brutto."

Krzysztof M. Zalewski, Forbes, „'Gdyby Zachód rzeczywiście chciał pełnego zwycięstwa Ukrainy, to dostawy sprzętu wyglądałoby inaczej'. Trwa spór o miejsce Ukrainy w europejskim systemie bezpieczeństwa": W Europie ze względu na wieloletnie oszczędności, cięcia budżetowe i zmniejszania sił zbrojnych, te możliwości dostaw systemów wojskowych dla Ukrainy są ograniczone. Po wysłaniu Ukrainie kilkunastu leopardów, niemiecki rząd zamówił tyle samo kolejnych. Jakby Bundeswehra kolejnych dostaw nie przewidywała ani nie chciała rozbudować własnych zapasów. „Obecnie sojusznicy są podzieleni w sprawie przyszłości Ukrainy. Jeśli chodzi o perspektywę członkostwa niewiele się zmieniło od czasu szczytu w Bukareszcie z 2008 r., kiedy obiecano Kijowowi możliwość przystąpienia do NATO, ale bez żadnych planów bądź zobowiązań. \[...\] Wedle myślenia rozpowszechnionego w Europie Zachodniej Ukraina w NATO oznacza strukturalny konflikt z Rosją — w końcu mocarstwa atomowego — zarówno obecnie, jak i w przyszłości. Przyznanie gwarancji z art. 5 traktatu waszyngtońskiego oznaczałoby o wiele większe zaangażowanie Stanów Zjednoczonych na Ukrainie, by gwarancje sojusznicze były rzeczywiście wiarygodne. Wymagałoby to jeszcze większego niż obecnie przekierowania uwagi i zasobów z Indopacyfiku z powrotem na teatr europejski. Administracja Joe Bidena tego nie chce."