Politycy: potrzeba więcej żołnierzy, ale nie z poboru

„Należy kontynuować to, co rozpoczęliśmy. Należy kontynuować program wzmocnienia polskich sił zbrojnych, którego ukoronowaniem była ustawa o obronie ojczyzny” – powiedział były szef MON Mariusz Błaszczak (PiS), ponowne dziękując za niemal jednogłośne poparcie ustawy, która – zaznaczył - dała podstawę do zwiększenia wydatków na obronność.

Przypomniał, że był przeciwny modelowi nielicznej, lecz dobrze wyszkolonej armii, a gdy kierował resortem rozpoczęto formowanie nowych jednostek na wschód od Wisły – terytorium najbardziej narażonym na atak przez dążącą do odtworzenia imperium Rosję.

„Jak sobie poradzić z liczebnością? Chodzi o wychowanie, programy patriotyczne w szkołach” – powiedział Błaszczak. Dodał, że pikniki, za które był krytykowany przez ówczesną opozycję, „zaowocowały zgłoszeniami do wojska”. Podkreślił, że niezbędną zachętą jest uposażenie konkurencyjne do wynagrodzeń w cywilu.

Joanna Kluzik Rostkowska (KO) stwierdziła, że równie ważna jak liczebność jest jakość, która wymaga odpowiedniego szkolenia żołnierzy. Jak powiedziała, na koniec roku MON planuje, że polskie wojsko będzie liczyło 212 tys. żołnierzy pełniących różnego rodzaju służbę.

Zwróciła uwagę na znaczenie demografii. „W PRL, kiedy mieliśmy bardzo liczną armię - 400 tys. ludzi, rodziło się 80 tys. dzieci. Dziś chcemy mieć 300-tysięczną armię, a rodzi się 300 tys. dzieci” – powiedziała. Zauważyła, że by obsadzić zamawiany sprzęt trzeba ok. 500 pilotów, w rocznie Lotniczą Akademię Wojskową kończy 40 absolwentów.

Według Krzysztofa Bosaka (Konfederacja) „żeby ludzie chcieli bronić państwa, nie wystarczy zrobić im patriotycznego wychowania, muszą czuć, że w tym państwie są szanowani, muszą dysponować własnością”. „Jeżeli będziemy wdrażać przepisy, które prowadzą do wywłaszczania ludzi i zabraniają im życia, które postrzegają jako normalne, będzie się zwiększać motywacja do emigracji” – ocenił.

Anna Górska (Lewica) zgodziła się, że szkolenie wojskowe powinno być bardziej powszechne. Dodała zarazem, że „przywrócenie poboru, tzw. zetki, nie rozwiąże problemu”, ponieważ obejmuje on „ludzi bardzo młodych, po szkole średniej, a my potrzebujemy żołnierza który ma już doświadczenie”. Według senator Lewicy pożądane byłoby szkolenie osób w wieku ponad 25 lat, które byłoby uzupełnieniem szkolenia podstawowego trwającego „znacznie krócej” niż pół roku. Za potrzebne uznała stworzenie zachęt do powrotu do służby żołnierzy, którzy odeszli do rezerwy, a stanowią „bezcenny zasób” i mogliby szkolić mężczyzn i kobiety.

Górska oceniła, że obecne nakłady na obronność – 4 proc. PKB – „to już jest bardzo dużo, biorąc pod uwagę, że PKB stale rośnie”, należy natomiast zastanowić się nad wydawaniem tych pieniędzy i przeznaczać je np. na zakup w kraju i Europie amunicji do uzbrojenia zakontraktowanego za granicą, ponieważ „w razie konieczności użycia tej broni, wiele łańcuchów dostaw będzie pozrywanych”.

Zaznaczyła, że przy dyskusji o wydatkach obronnych należy pamiętać o usługach publicznych, np. służbie zdrowia i kolei, która służy też transportowi żołnierzy i sprzętu w razie wojny. Przypomniała, że jej ugrupowania wzywa, by większą odpowiedzialnością „za te nakłady i finansowanie tych potrzeb przerzucić na wielkie korporacje”, które „osiągają rekordowe zyski na kryzysach”, związanych także z wojną w Ukrainie. „Jeśli mówimy że musimy modernizować system energetyczny i zwiększać jego wydajność, to powinniśmy sięgnąć po pieniądze tych, którzy najwięcej na produkcji, dystrybucji i sprzedaży energii zarabiają, najczęściej kosztem zwykłych Polek i Polaków” – powiedziała.

Zdaniem Bosaka w Polsce „mamy problem z konwersją na nowe zdolności, a nie z finansowaniem”. Zwrócił uwagę, że poprzedni rząd podniósł nakłady na obronność, „bez cięć, gwałtownych zmian wektorów polityki państwa”, co jego ugrupowanie postrzega krytycznie, ale dostrzega skuteczność decyzji politycznej. „Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych miał służyć omijaniu limitów związanych z zadłużeniem, w tej chwili kontynuowanie jego istnienia jest nieracjonalne, dlatego że on pożycza pieniądze z rynku na wyższy procent niż Ministerstwo Finansów emitując zwykłe obligacje. Powinniśmy finansować siły zbrojne z normalnych środków budżetowych”.

Mówiąc kontraktach Błaszczak argumentował, że - ze względu na współpracę oprzy konstrukcji zakupionego przez Polskę lekkiego samolotu szkolno-bojowego FA-50 - „Korea Południowa i Stany Zjednoczone to w zasadzie ten sam kierunek”. „Szukam wewnątrz armii zwolenników zakupu FA-50 i łatwo nie jest” – odpowiedziała Kluzik-Rostkowska. Dodała, że choć co do zasady nie jest przeciwna wyborowi amerykańskiego śmigłowca bojowego AH-64 Apache, to zabrakło jej informacji, „dlaczego akurat Apache i dlaczego akurat tyle”.