Izrael zamawia kołowe armatohaubice

W maju 2019 roku izraelski resort obrony podpisał umowę z Elbit Systems o wartości 125 mln USD, w ramach której spółka miała opracować nowy lufowy system artyleryjski, który ma wejść na uzbrojenie izraelskiej armii wraz z pakietem wsparcia i zabezpieczenia jego eksploatacji. Jest to część obecnie trwającego programu modernizacji technicznej artylerii lufowej izraelskich wojsk lądowych, który ma w założeniu potrwać 12 lat i kosztować łącznie ok. 280 mln USD. Bazą do opracowania tego systemu są najnowsze wersje armatohaubicy ATMOS.

Obecnie w uzbrojeniu izraelskich wojsk lądowych znajduje się obecnie kilka różnych typów lufowych systemów artyleryjskich. Wśród nich wymienić można: ok. 600 egzemplarzy armatohaubic samobieżnych M109 Doher (zmodernizowana wersja M105A5), ok. 300 egzemplarzy haubic holowanych Soltam M-71 oraz ok. 50 egzemplarzy haubic samobieżnych Soltam M-68. Większość z tych systemów znajduje się w rezerwie mobilizacyjnej, a mniejsza ich część jest wykorzystywana operacyjnie. Docelowo wszystkie one mają zostać zastąpione przez nowe lufowe systemy artyleryjskie.

ATMOS został opracowany przez spółkę Soltam System (która obecnie jest częścią koncernu Elbit Systems) na przełomie tysiącleci w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na lufowe systemy artyleryjskie na podwoziu kołowym. System składa się z wybranego podwozia samochodu ciężarowego w układzie 6 × 6 lub 8 × 8 oraz osadzonej na nim armatohaubicy kal. 155 mm o długości 39 lub 52 kalibrów z zapasem minimum 18 nabojów. Donośność tego systemu wynosi do 41 km, a dzięki wykorzystaniu automatu ładowania jego szybkostrzelność wynosi od 4 do 9 strzałów na minutę.

Wśród jego odbiorców eksportowych można wymienić państwa takie jak: Azerbejdżan (5 egzemplarzy), Botswana (5 egzemplarzy), Kamerun (18 egzemplarzy), Rumunia (3 egzemplarze), Rwanda (co najmniej 1 egzemplarz), Tajlandia (18 egzemplarzy) i Uganda (6 egzemplarzy). Dodatkowo oprócz Izraela wprowadzić ten system na uzbrojenie swoich armii planują także Filipiny (zamówione 24 egzemplarze) oraz Polska (armatohaubica samobieżna Kryl, która bazuje na elementach systemu ATMOS).

Program Kryl, który ma na celu opracowanie polskiej armatohaubicy samobieżnej na podwoziu kołowym, został mocno wyhamowany. Obecnie nadal trwają prace nad jego dokumentacją, a następnie badaniami kwalifikacyjnymi. Po przeprowadzeniu tych działań będzie możliwe wprowadzenie oczekiwanych przez wojsko zmian założeń o charakterze techniczno-konstrukcyjnym i realne wznowienie tego programu.