Reklama

Siły zbrojne

Wiemy, ile będą kosztować Polskę F-35

Fot. USAF
Fot. USAF

Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak poinformował, że umowa na samolot F-35A zostanie podpisana w piątek 31 stycznia w Dęblinie, o godzinie 15.00. Przy okazji podał też ile Polska zapłaci za te 32 samoloty.

Przypomnijmy, że zgoda amerykańskiego Kongresu wyrażona we wrześniu ubiegłego roku dopuszczała sprzedaż Polsce samolotu wraz z wyposażeniem towarzyszącym i usługami o wartości do 6,5 mld USD. Tymczasem jak podał minister Błaszczak, zapłacimy niemal o dwa miliardy mniej – 4,6 mld USD, czyli około 17,82 mld zł.

Dla porównania Belgia, która podobnie jak Polska nie jest członkiem programu F-35 i zrezygnowała z offsetu, z którego Polska również zrezygnowała, zapłaciła 4,25 mld USD za 34 samoloty. Na pierwszy rzut oka wygląda więc na to, że Bruksela wynegocjowała niższą cenę „za sztukę” niż Polska. W rzeczywistości jednak wyższa cena w przypadku Polski może oznaczać zdecydowanie się przez nią na większą liczbę wyposażenia towarzyszącego (np. części zamiennych) albo szerszego pakietu szkoleniowego. Sprawa może wyjaśnić się w dniu podpisania umowy, kiedy światło dzienne ujrzy cała jej treść.

Kwota podana przez szefa MON jest zapewne ceną netto umowy FMS, do której - w momencie dostawy samolotów do Polski - trzeba będzie doliczyć około 3 mld złotych podatku VAT. Jest on odprowadzany, tak jak przy każdej podobnej umowie, przez Inspektorat Uzbrojenia do Urzędu Skarbowego. Główna umowa FMS obejmie zapewne pakiet logistyczny i szkolenie, ale za rozbudowę infrastruktury i uzbrojenie trzeba będzie zapłacić w ramach oddzielnych kontraktów.

Wartość umowy na 32 myśliwce F-35A będzie więc zbliżona do kwoty głównej umowy FMS zawartej w marcu 2018 roku w ramach pierwszej fazy programu obrony powietrznej średniego zasięgu Wisła, obejmującej dwie baterie (cztery zestawy) Patriot/IBCS, przy czym część zdolności z tamtego kontraktu przeznaczono dla całego systemu Wisła. Przypomnijmy, że całkowita wartość pierwszej fazy Wisły to 4,75 mld USD.

Reklama

Komentarze (89)

  1. EL GATO

    Brakuje na maseczki.Szykuje sie kryzys Polski nie stac na zakup tych sa samolotów.Mam nadzieje ze do tego przetargu nie dojdzie.

  2. Adi

    Teraz wam się dopiero ujeździe . Już czuję jak się wszyscy trzęsą . Mam wygrana w kieszeni a wrogowie upadli. Posprzątamy sobie trochę .

  3. Ja

    Wszystko piękne a marynarka wojna RP będzie na kajakach pływać.

    1. ty

      jeszcze są rowery pancerne i górskie łodzie podwodne

  4. takjest

    Wszystkie braki F 35 zostały zakwalifikowane do tak zwanej kategorii 1, która obejmuje kilkanaście zidentyfikowanych, istotnych wad: System logistyczny ALIS (ang. Autonomic Logistics Information System) nie umożliwia zagranicznym operatorom samolotów zabezpieczenia tajnych informacji przed przesłaniem do USA, ani kontroli nad tym co jest wysyłane. Jest to jeden z powodów, dla których Niemcy zrezygnowały z pozyskania F-35. Nagłe skoki ciśnienia w kabinie mogą powodować uraz ciśnieniowy, powodujący poważny ból ucha i zatok. System logistyczny części zamiennych nie odzwierciedla w pełni realnych danych, co powodowało już niemożliwość realizacji zadań z powodu braku części. Podczas wykonywania manewrów z kątem natarcia powyżej 20 stopni pilotom F-35B i F-35C zdarzało się tracić sterowność w zakresie niekontrolowanego pogłębiania manewrów w trzech osiach. Lot z prędkością naddźwiękową, powyżej 1,2 Macha, powoduje uszkodzenia i łuszczenie się specjalnej powłoki stealth w maszynach F-35B i C. W F-35A i F-35B pęknięcie opony podczas lądowania może spowodować uszkodzenie obu niezależnych instalacji hydraulicznych, co grozi zniszczeniem maszyny. Na wyświetlaczu hełmu (który zastąpił HUD) pojawia się czasem „zielona poświata” która czyni obraz nieczytelnym, co może być groźne np. podczas lądowania na lotniskowcu. Nocą, przy małej ilości światła gwiazd kamera termowizyjna wyświetla czasem zielone prążki, które utrudniają np. dostrzeżenie horyzontu oraz mogą być zagrożeniem podczas lądowania, szczególnie na lotniskowcu. Podczas lądowania w gorącym klimacie, starsze silniki F-35B mogą nie generować wystarczającego ciągu do pionowego lądowania. W temperaturze od -30 stopni Fahrenheita (-1,1 stopnia Celsjusza) F-35 błędnie informuje o awarii jednego z akumulatorów, co prowadziło niekiedy do anulowania realizowanych misji. Radar w trybie morskim przeszukuje tylko niewielki wycinek powierzchni morza przed maszyną. Problemy z interfejsem uzbrojenia, ujawnione podczas testów uzbrojenia w grudniu 2018 r.

    1. Jaca

      Raport GAO nr 19-341 z 29 kwietnia 2019 pisze dosłownie o 12 poważniejszych nieprawidłowościach w F-35 koniecznych do usunięcia. Dzisiaj mamy koniec stycznia 2020r. i z większością problemów stwierdzonych przez GAO albo już sobie poradzono i są nieaktualne albo trwają prace nad ich usunięciem. W oryginale wyjaśnienie LM dotyczącego ciśnienia w kokpicie: "Cockpit Pressurization- The cabin pressure performance today meets the specified requirement. There have been no reported cases of barotrauma in the fleet and our joint government and industry analysis shows that risk of barotrauma is minimal and that there is no imminent safety issue.The enterprise is always reviewing pilot experience improvements and we have an update that performed successfully in lab testing and will now be flight tested for future integration, based on customer timing priorities." To tyle na przykładzie barotraumy w kabinie pilota. Podobnie dotyczy to pracy radaru w trybie morskim i innymi podobnymi problemami, a które zostały już częściowo rozwiązane lub rozwiązane całkowicie (np. z powłokami i barotraumą w kabinie). Cytat na dowód rozwiązania problemu z pracą radaru w trybie morskim: "In an interview with Defense News, the head of the Pentagon’s F-35 program office, Vice Adm. Mat Winter, said the issue was being resolved by software and computing upgrades, and there would be no requirement for a new radar." Pełne możliwości radar w trybie morskim uzyska wraz z upgradem komputera Tech Refresh 3, w którym samolot otrzyma bardziej nowoczesne systemy komputerowe, które zwiększą moc przetwarzania i pamięć odrzutowca. Ma to nastąpić w 2022r. wraz z wprowadzeniem wersji Block 4. Generalnie problemy jakie występowały w programie dotyczyły przeważnie wersji B i C. Do końca zeszłego roku system dystrybucji części zamiennych a tym samym sprawność F-35 wszystkich wersji została znacznie poprawiona co akcentuje LM i Pentagon. Najnowsze dane Pentagonu ujawnione w listopadzie 2019r. przez podsekretarz obrony Ellen Lord wskazują, że gotowość bojowa F-35 wzrosła w ciągu roku z 55% do 73%. W wyszczególnieniu na poszczególne wersje to F-35A osiągnęła poziom 75% (wzrost z 66%), F-35B wynosi teraz 68% (wzrost z 44%) i F-35C to ponad 75%. Aktualizując raport GAO na dzień dzisiejszy: 1. ALIS - wprowadzenie zupełnie nowego systemu ODIN zastępującego ALIS do grudnia 2022r. ma całkowicie rozwiązać problem. Na początku roku 2019 wprowadzono dodatkowe narzędzie do zarządzania danymi suwerennymi dla zagranicznych użytkowników F-35, co pozwala im zarządzać aspektami danych przesyłanych do zespołu HPSI H-Hybrid Production Support Integration bez możliwości tzw. "szpiegowania". 2. Problem skoków ciśnienia w kabinie - rozwiązany. 3. Nadal trwają prace nad poprawą dystrybucji części zamiennych co już przyniosło pozytywne rezultaty i wyraźną poprawę co widać po gotowości bojowej poszczególnych wersji. 4. Problem z manewrowaniem z kątem natarcia powyżej 20 stopni (dotyczy wyłącznie wersji B i C) został rozwiązany w czwartym kwartale 2019r.po wgraniu łaty w oprogramowanie systemu kontroli lotu. 5. Lot z prędkością naddźwiękową, powyżej 1,2 Macha, powodujacy uszkodzenia i łuszczenie się specjalnej powłoki stealth w maszynach F-35B i C - rozwiązany już kilka lat temu. Problem z "farbą" na ogonie miał miejsce w wersjach B i C myśliwca F-35 w 2011 roku i wystąpił tylko raz w wersji B i raz w wersji C w 2011r.. Problem już dawno został usunięty poprzez wzmocnienie struktury powłoki płatowca w części ogonowej. Wprowadziono zmiany powłok na poziomych ogonach i belce ogonowej, które zwiększyly trwałość i rozwiązaly problem o czym wyraźnie wspomina wiceadmirał Mat Winter. 6. Problem pękania opony F-35C w czasie lądowania na pokładzie lotniskowca grożący uszkodzeniem przewodów hydraulicznych - rozwiązany przez wprowadzenie m.in. zmian w umiejscowieniu przewodów w F-35C - sprawa zamknięta. 7. i 8. Problem zielonej poświaty w wyświetlaczu hełmu Gen III i kamery termowizyjnej rozwiązany poprzez wprowadzenie technologii OLED. 9. Problem podczas lądowania w gorącym klimacie, starsze silniki F-35B mogą nie generować wystarczającego ciągu do pionowego lądowania pisze GAO. Dotyczy wyłącznie starszych silników F-35B pierwszych transzy produkcyjnych, zostaną z czasem wymienione przez P&W. 10. Problem akumulatorów w niskich temperaturach - rozwiązany przez wprowadzenie aktualizacji oprogramowania i systemu sterowania nagrzewnicą akumulatora. 11. Problem pracy radaru w trybie morskim - aktualizacja oprogramowania usunęła ten problem, pełne możliwości radaru w tym trybie wraz z wprowadzeniem wersji Block 4 w 2022r.. 12. Problem z interfejsem uzbrojenia - rozwiązany przez poprawienie oprogramowania i nie występuje w wersji Block 3F samolotu.

  5. exit

    Nie potrafią utrzymać sprawnych F-16, nie potrafią mniej skomplikowanych MIG-29 podobnie a nawet gorzej będzie z zaawansowanymi technicznie F-35. Jeżeli kraju nie stać na eksploatację takich maszyn to się tego nie kupuje. Zamiast tego bardziej potrzebna jest wielowarstwowa OPL mniej skomplikowana w obsłudze i utrzymaniu.

    1. grzes

      Skąd masz te wiadomości o f16.Pracujesz przy ich obsłudze czy tylko powtarzasz zasłyszane brednie

    2. LOL

      Ależ to tajemnica poliszynela. O tym, że z 46 naszych F16 (bo dwie sztuki albo zostały już spisane ze stanu, albo zostanie to zrobione w najbliższym czasie) tylko ~16 jest zdolnych do działania powie ci każdy związany z branżą, czy SPRP. Ale powie ci to w twarz, a nie do kamery.

    3. Davien

      A to ciekawe bo własnie sSiły Powietrzne twierdza że maja na stanie wsystkie 48 F-16i to info z końca 2019r:)

  6. A1amo73

    No to zobaczymy, czy przepłaciliśmy, czy zyskaliśmy ... czekam na konkretne info, choć nie spodziewam się szczegółowej informacji odnośnie tego, co w pakiecie kupiliśmy. Będzie zapewne dużo bicia medialnej piany, ale szczegóły i konkrety się liczą !. No i pamiętajmy o dodatkowych kosztach tego zakupu. Modernizacja baz, by spełniały wyśrubowane wymagania tego samolotu to jedno, ale jest jeszcze dodatkowy wydatek na zakup u z b r o j e n i a.

    1. Gts

      Jak nic pęknie 400 mln USD za sztukę. Wcześniej zdawało mi się, że wynegocjuje bliżej 4 mld, a tu mamy bliżej 5. Na więcej info musimy poczekać, chyba że Błaszczak utajni jak to zrobił z AW101. Wszystkie pakiety mogą kosztować znacznie więcej od gołego samolotu, 2 a nawet 3x, zależy ile weźmiesz części szkolenia, symulatorów itd. Oczywiście można zrobić różne optymalizacje, np założyć, że już się nie będzie przy władzy i zamiast kupić coś od razu to zostawia się to w utrzymaniu albo do dokupienia. Kupisz więc części na 80h, czyli z rok lata latania, a reszta spadnie na karb następców. Ci padną, jak zostaną z rachunkiem 330 mln zl do zapłacenia + niewliczone części dodatkowe (do zastąpienia z powodu zużycia, awarii lub uszkodzenia) aby samoloty mogły polatać następny rok. Na szczęście ODIN zadba, żeby za tanio nie było.

    2. Davien

      Panie GtS ale wiesz ze 400mln x 32 to daje 12,8mld usd?? Coś ci sie neizle pomerdało:)) Ale to norma. A dla pana wiedzy wuyhodzi ok 140-150mln usd za maszyne z całym pakietem, cześciamizapasowymi, szkoleniem i logistyka, do tego 350-400mln usd za przygotowanie baz dla nich. Naprawdę myslenei nei boli:)

  7. Marek

    Ale fachowcy się wypowiadają szczeka opada wszystko wiedza a w sumie nic nie wiedza

    1. R

      Eksperci typu Davien? twierdzacy, ze cena F-35A jest ponizej 90mln tak dla US a nie nas. W US nie wliczane sa koszy szkolenia pilotow, serwis maszyn itp itd, ile nasze bada kosztowac 140mln ? Davien twierdzacy, ze nowe F-35 sa tansze niz nowe Slowackie F-16.

    2. Davien

      No popatrz kłamco, wiec podaj gdzie twierdziłęm że będa tańsze niz F-16 dla Słowacji a nie kłam bezczelnie jak zawsze:)

  8. PRS

    Czy ja dobrze widzę? ANI JEDNEGO komentarza Daviena? No tak... otwiera kolejnego szampana. Swoją drogą to gratulacje - lobbing okazał się skuteczny.

    1. mobilny

      A co ma powiedzieć? Ni to tanie Ni to w sensownej ofercie. Myśli. Ale spoko tak wymyśli że bedziemy potengom w regionie takim pitbullem wuja sama w EU

    2. Davien

      A po co komentować żałosny płacz PRS-a i spółki :)

  9. dropik

    [Sarcastic mode on/] Tak jak Błaszczak obiecał tak zrobił, czyli taniej od Belgii bo oni aż 4.2 mld za zaledwie 34, a my tylko 4.6 mld za aż 32, czyli my mniej kasy, co jest zgodne z najnowszą podstawą programową matematyki po ostatniej reformie szkolnej. Dodatkowo na naszą korzyść przemawia fakt że Belgowie kupili zaledwie 4 symulatory i dostaną pierwsze samoloty dopiero 2023, a my najprawdopodobniej aż 2 symulatory i samoloty przylecą już w 2024. Także ewidentnie nasi negocjatorzy się postarali. Brawo my ! [Sarcastic mode off/] Wygląda więc , że przepłaciliśmy 0,5 mld i nie mówcie , że nie nie znamy szczegółów, bo w komunikacie DSCA nie było nic szczególnego.

    1. kuligen82

      A skąd wiesz co i jak? Z jakiego źródła skoro kontrakt poznamy dopiero 31go. Taki sarkazm ro nie sarkazm. To się nazywa...

    2. Prawdziwy ślązak

      Obejrzyj TVN tam prawdy się dowiesz. U ha ha ha

  10. fk

    Nie podołaliśmy eksploatacji Migów i Efów i już to widzę jak podołamy F-35.

  11. R

    A gdzie sa piewcy Davien, GB i inni twierdzacy, ze F-35 bedzie nas kosztowal ponizej 90mln za sztuke? Wasze taniutkie F-35 sa dla US kupujacego w tysiacach sztuk a nie 32.

    1. Przecież jest jak byk: 89mln za sztukę. Czytać nie umie?

  12. Marcin

    144 miliony USD za samolot ??? teraz wiadomo dlaczego USAF kupuje je od LM za połowę ceny. A offset to pewnie obietnica zniesienia wiz - bezcenna.

  13. mc.

    Dowcip tygodnia: Pan Mroczek zawiadamia NIK, że nie było przetargu.

    1. plusim

      I dobrze. Tu jednak ich popieram bo w tle ustawa 447 nie mówiąc już o zakupach niekorzystnych dla obronnosci państwa

  14. oxygen

    No to mamy sukces którego dwa lata temu nikt się nie spodziewał. Nawet nie było mowy o nowych myśliwcach. No ale wtedy próbowaliśmy siępozbierać po latach PO.

    1. ja

      turcja tam szukaj przyczyny

    2. scrambler

      Piszesz "sukces" o podpisaniu umowy? Może i sukcesem pozostanie do czasu otrzymania pierwszych egzemplarzy. Oby.

  15. R

    Teraz jeszcze bym prosil o pokazanie co ta umowa zawiera i ile bedzie nas kosztowac np. uzbrojenie, ktore bedzie sprzedawane poza umowa na zakup F-35.

    1. PR

      Uzbrojenie jest wymienne z f16, co ma zakup samolotu do uzbrojenia?

    2. R

      "Uzbrojenie jest wymienne z f16" jestes tego pewien, ze wymienne z naszymi F-16, co beda nasze nowe F-35 latac ze starymi AIM 120 C? Ile tego uzbrojenia mamy dla F-16?

  16. Republikabanowa

    Orientuje się ktoś ile zapłacili belgowie, holendrzy, norwegowie?

    1. Boczek

      "Dla porównania Belgia, która podobnie jak Polska nie jest członkiem programu F-35 i zrezygnowała z offsetu, z którego Polska również zrezygnowała, zapłaciła 4,25 mld USD za 34 samoloty."

    2. gregorx

      Przecież masz podany koszt dla Belgii. Holandia za 37 maszyn zapłaciła nieco ponad 5 mld dolarów. W przypadku Norwegii samoloty kupowane są transzami wiec trudno o kompletną wycenę.

    3. Adam

      Mniej, a kupili z transferem technologii.

  17. Gts

    Bosko, czyli za podobną kwotę mogliśmy mieć 48 szt. F-16 block 70/72 z dostawą do końca 2024r i serwisem w Bydgoszczy oraz szkoleniem w Polsce. A tak mamy mieć gołe F-35, z których pierwsze 4 będą w 2024r do szkolenia w USA, następnie co roku 4, bez żadnego serwisu i offsetu, szkolenia, uzbrojenia itd. Wszystko w USA za górne stawki LM, w dolarach. Kolejny mocny "sukces" Mariuszka. Co więcej Błaszczak zapłaci więcej, bo dojdzie podatek, infrastruktura i uzbrojenie. Moje przewidywania co do ceny 400 mln zł za egzemplarz z uwzględnieniem tego wszystkiego nabierają realnych kształtów. Tylko jedno jest OK - wreszcie jakiś bardziej realny zakup... jak doleci.

    1. Davien

      Panie GtS, znowu... Po pierwsze cena F-16V jest juz porównywalna z F-35 wiec nie miałbys ich więcej, po drugie nie byłoby nowych F-16 przed 2024r bo linia jest troche zapchana a co do ceny to np Bułgarai w przeliczeniu na zł. płaci prawie 600mln zł za F-16 z pakietem:) Ech panei GTS...

    2. Gnom

      Też za 32 sztuki - odpowiedz sobie sam jak wielkość partii przekłada się na cenę jednostkową. Chyba znasz pojecie wyposażenia wymaganego na określoną ilość sztuk - czasem to co jest kompletem na 48 sztuk i tak musi zakupione nawet dla 8. Jak zwykle uprawiasz demagogię by uzasadnić swoje racje.

    3. Adam

      Bzdury opowiadasz bo pierwsze dostawy F-16V są możliwe najwcześniej w 2030 roku

  18. mm

    dramat , kupujemy uzbrojenie

    1. asdf

      eee tam krety przypilnuja zeby czegos nie kupic i te samoloty beda tylko drogimi zabawkami na parade

    2. Adam

      Kupujemy samoloty bez uzbrojenia.

  19. mobilny

    Nie rozumiem. Gdzie offsettttttttt????????????????

    1. Clash

      No właśnie dlatego że mało kto rozumiem matematykę na trochę wyższym poziomie offsetu nie ma. Offset dla mobilnych i jego podobnym roszczeniowcom jest na politechnikach. Dziekuje za uwage i miłego dnia życzę

    2. aby

      Aktualna władza mówiła jednoznacznie OFFSET na wszystko, by przemysł kwitł, by coś tam coś tam. Na tą chwile NIC, chodz przydało by się robić choć jakieś pociski do homara, bo tego troszkę trzeba będzie. Naprawdę punkt widzenia od siedzenia :/

    3. Adam

      To wróć do szkoły na lekcje matematyki, bo Belgia kupiła taniej i z offsetem.

  20. pj

    tak sobie myślę, że jakbyśmy teraz kupowali F16 to większość na tym forum jęczała by, że nie kupujemy F35

    1. ja

      ja nym wolal f16 za 100 sztuk. lub cos innego z ofsetem.

    2. opady

      A może PZL11?

  21. R

    Teraz jeszcze do tej ceny Vat, uzbrojenie a i pewnie z kazda ryska na powloce Stealth bedziemy musieli latac do LM, bo napewno nie bedziemy sami mogli tego robic.

  22. artylerzysta

    No to Panowie zmechole i zwiadowcy- macie zapewnione Lubawki przez kolejne 10 lecie ;)

    1. Box123

      A czy wojsko jest po to żeby jeden czy drugi rodzaj wojsk miał fajne zabawki czy po to aby realizować misję wobec społeczeństwa? Co porównujesz do platformy jaka jest f35? Ten samolot jest absolutnym priorytetem, bo to jedyna broń która daje nam możliwość uzyskania przewagi nad Rosją w jakimś obszarze. Jedyny minus to, to że jest ich tylko 32. Powinnismy wysupłać dodatkowe środki na trzecią eskadre do 2030 i czwarta do 2035. A dwa. Czy nie można by zorganizować szkoleń na amerykańskich maszynach przed 2024, tak żeby odbierając pierwsze samoloty już mieć przeszkolone załogi i moc wysłać je od razu do Polski. Stany do tego czasu będą miały setki tych samolotów, więc to nie powinien być problem zeby oddelegowali ze dwa do szkolenia naszych pilotów

    2. Tom

      i tak jako podatnik zapłacisz średnio 6 tys zł na zakup, a dodaj uzbrojenie i godzinę lotu wartą wg amerykanów 50 000 - jestem za modernizacją ale to chyba za drogie zabawki dla nas

    3. rotaks

      Jeśli Słowaków stać na F-16 to nas stać na F-35. Porównaj sobie budżety obydwu państw.

  23. KrzysiekS

    OK czekamy na NAREW bez osłony OPL wojska będą tylko celem.

    1. dropik

      z drugiej strony para F35 spisze się lepiej niż bateria Narwi . oczywiście to bardziej kosztowne rozwiązanie bo trzeba by na stałe utrzymywać je w powietrzy. W czasie wojny jakieś 4 pary ciągle w powietrzu i 2 razy tyle w przygotowaniach , a to oznaczałoby że wszystkie byłyby zaangażowane w obronę

  24. F35 pilot and a submarine sailor

    No i ok. JESZCZE 4,5 OREK BO NOWOCZESNE ALE NOWE ORKI SĄ POTRZEBNE. ORKI SĄ BARDZO WAŻNE.

  25. Troll i to wredny

    Jeśli zestawimy liczbę posiadanych przez Polskę F-16 z liczbą sprawnych F-16, to już wiemy jaki mamy sukces odnośnie F-35. Niech mi ktoś wytłumaczy po jakiego (...) defensywnie nastawionej Polsce samoloty przełamania ? Ile % ich możliwości możemy samodzielnie wykorzystać ? 10% ? 15% ? Czy to ciut nie za droga zabawa cena/efekt ?

    1. lolek

      Oj w rzeczy samej, ciutenkę za droga ta zabawka w relacji koszt efekt rzecz jasna. Czyżby baletnicę rąbek za nadto uwierał??? Tak źle, a tak niedobrze?

    2. A kto powiedział, że jesteśmy defensywnie nastawieni?

Reklama