Rosyjski bastion w Kaliningradzie rośnie w siłę [ANALIZA]

W obwodzie znajdują się poważne siły Floty Bałtyckiej oraz jej komponentu desantowego – 336 Brygady Piechoty Morskiej (Bałtijsk). Flota Bałtycka dysponuje na obszarze Obwodu Kaliningradzkiego 128. Brygadą Okrętów Nawodnych i 71. Brygadą Okrętów Desantowych oraz okrętami mniejszymi ochrony i obrony rejonu wodnego i samej bazy w Bałtijsku (okręty rakietowe, ZOP, trałowce etc.). Flota dysponuje w znacznej mierze okrętami przestarzałymi, jej modernizacja i przezbrojenie nie jest priorytetowa, a jeśli już, to głównie w małych jednostkach. Ostatnim nabytkiem FB jest trałowiec nowego pokolenia „Aleksandr Obuchow” (projekt 12700), który podniósł flagę św. Andrzeja 9 grudnia 2016.

Niedawno zakończyła się modernizacja nabrzeżnych przystani w bazie w Bałtijsku, co ma umożliwić cumowanie większych jednostek oraz zwiększyć możliwości załadunkowo-przeładunkowe.

Utworzenie niedawno 11 Korpusu Armijnego wskazuje – o czym niedawno pisano na Defence24.pl – że znaczący jest w obwodzie także komponent naziemny, w ramach obrony wybrzeża, a być może planuje się w przyszłości jego wzmocnienie.

Czytaj więcej: Powrót wielkich jednostek. Rosja formuje sztaby armii i korpusów [ANALIZA] 

Trzonem sił naziemnych podległych dowódcy 11 KA są dwa duże związki taktyczne o charakterze zmechanizowanym (zmotoryzowanym): 79 Samodzielna Gwardyjska Brygada Zmechanizowana (Gusiew) i 7 Gwardyjski Samodzielny Zmechanizowany Pułk Obrony Brzegowej (Kaliningrad) oraz jednostki wzmocnienia: 152 Gwardyjska Brygada Rakietowa (Czerniachowsk), 244 Brygada Artylerii (Kaliningrad), 25 Samodzielny Brzegowy Pułk Rakietowy (Bałtijsk).

Jeśli chodzi o 7 Pułk pojawiły się ostatnio pewne sugestie jakoby jednostka miała zostać rozwinięta w brygadę (trzy bataliony zamiast dwóch), wydaje się jednak, że nic takiego nie miało miejsca – na oficjalnych stronach resortu obrony jednostka wciąż funkcjonuje jako pułk obrony brzegowej.

Silnym elementem ofensywnym, a w razie potrzeby defensywnym, jest brygada piechoty morskiej o charakterze zmechanizowanego związku taktycznego (BTR-80/82, 2S1, BM-21). Jej trzonem są trzy bataliony piechoty morskiej (jeden o profilu desantowo-szturmowym) oraz jednostki wsparcia i logistyczne.

Skokowym wzrostem zwiększenia potencjału w obwodzie będzie wymiana rakiet operacyjnych systemu Toczka-U/M na Iskander-M. Fakt, że jeszcze do tego nie doszło, świadczy o tym, że przemieszczanie Iskanderów do Kaliningradu ma charakter prowadzonej od lat gry politycznej. Zamiana wszystkich 12 wyrzutni brygady z systemów Toczka-U/M na system Iskander jest jednak nieuchronna, jako element kończącego się powoli planu przezbrajania brygad wyposażonych w systemy rakiet operacyjnych.

Istotnym elementem wojskowym na terenie obwodu są siły obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej - pułki przeciwlotnicze z systemami S-300 i S-400 (Pancyr-S1 do samoobrony). Systemy S-400 dostarczane były Flocie Bałtyckiej od 2011 r. z zamiarem przezbrojenia dwóch dywizjonów 183 Pułku Przeciwlotniczego wyposażonych w S-200. Ten rodzaj uzbrojenia także odgrywa rolę istotną rolę w grze geopolitycznej i demonstracji siły, o czym świadczyć może medialny nagłówek przy okazji ćwiczeń rakietowych Floty Bałtyckiej w styczniu 2017 r.: „pierwszy samolot niemieckich żołnierzy na Litwie Bałtflot przywitał strzelaniem z S-400”.

Wszystkie te elementy – wykrywania, zakłócania, niszczenia – są elementem tzw. strategii kontrdostępności A2/AD (eng. anti-access / area-denial – środki ograniczające dostęp do obszaru działań, szczególnie siłom wzmocnienia).

System A2/AD polega na wielopoziomowym sprzężeniu w jednym miejscu (np. na Krymie, w Kaliningradzie i ostatnio w Syrii) zdolności wykrywania, śledzenia, zakłócania elektronicznego systemów naprowadzających i łączności, z możliwością zestrzeliwania/neutralizacji różnorakich środków lotniczych (samolotów, pocisków manewrujących, platform bezzałogowych).

Z racji położenia obwodu w głębi strefy NATO w obwodzie rozbudowane są także jednostki ze środkami rozpoznania radiotechnicznego, walki elektronicznej i elementem systemu wczesnego ostrzegania - radarem Woroneż-DM.

Stacja radiolokacyjna Woroneż-DM (decymetrowa) pod Kaliningradem zasięgiem pokrywa Europę i część Atlantyku. Została uruchomiona próbnie jeszcze w 2011 r. Przejęła strefę odpowiedzialności stacji radiolokacyjnych w Mukaczewie (Ukraina) i Baranowiczach (Białoruś).

Ważny jest także komponent powietrzny w obwodzie, który stanowi przede wszystkim 72 Awiabaza (Czerniachowsk) z samolotami myśliwskimi Su-27, bombowcami frontowymi Su-24M i rozpoznawczymi Su-24MR. Duży nalot mają zwłaszcza piloci Su-27, którzy w akwenie bałtyckim dyżurują, jako odpowiednik NATO-wskich QRA i często są podrywane do startu. Su-27 ćwiczą regularnie przechwycenia samolotów – nierzadko są to kontakty realne z maszynami NATO i Szwecji.

Lotnictwo Floty Bałtyckiej będzie wzmocnione samolotami Su-30SM, aczkolwiek w tym przypadku priorytet ma Krym i Flota Czarnomorska. W grudniu 2016 r. do 72 Awiabazy (Bazy Lotniczej) w Czerniachowsku przybył pierwszy Su-30SM. Kolejne przybędą w ciągu tego roku (docelowo eskadra), a w bazie szkoleniowej w Lipiecku przeszkala się obecnie skład personalny z bazy w Czerniachowsku.

Warto stwierdzić, że Su-30SM (n/b 70 niebieski) jest pierwszą maszyną nowego pokolenia jaka dotarła do obwodu od dwudziestu lat - reszta parku lotniczego to niemodernizowane statki powietrzne z lat 80-tych.

Jeśli chodzi o lotnictwo, w obwodzie znajduje się także komponent śmigłowcowy – śmigłowce ZOP Ka-27, szturmowe Mi-24 i transportowe Mi-8.

Ważne w systemie ochrony i obrony w obwodzie są także elementy – pododdziały naziemne i jednostki pływające - Służby Granicznej, będącej częścią Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB).

Z powodów zmieniającej się sytuacji geopolitycznej można się spodziewać, że w najbliższym czasie siły i środki w obwodzie zostaną wzmocnione. Szczególnie w zakresie jednostek szeroko pojętego wywiadu i walki radioelektronicznej, sił specjalnych (w tym morskich), obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej (budowanie/wzmacnianie „bańki” A2/AD) etc.

Należy jeszcze dodać, że ewentualne alarmowe wzmocnienie potencjału bojowego Kaliningradu jest ćwiczone i nie stanowi raczej problemu. Mogą to być np. samoloty czasowo przebazowane do Czerniachowska, co jest ćwiczone w trakcie zwykłych manewrów oraz tzw. niezapowiedzianych sprawdzianów gotowości bojowej. Przykładowo w marcu 2015, w czasie takiego sprawdzianu, do Czerniachowska przemieszczono komponent powietrzy z innych baz, w tym m.in. 4 Su-34 z Woroneża.

Marcin Gawęda