Pierwszy indyjski lotniskowiec trafi na złom

W ten sposób klęską kończy się również walka, jaką prowadziło wielu miłośników historii by uczynić z INS „Vikrant” muzeum morskie. Mamy tu przecież do czynienia z lotniskowcem typu Majestic z czasów II wojny światowej, zbudowanym w 1943 r. przez Brytyjczyków (w stoczni Vickers Armstrong) jako HMS „Hercules”. A to oznacza, że zaczęto złomować lotniskowiec mający w tej chwili 71 lat.

Indie odkupiły go bowiem od Brytyjczyków w 1957 r. i dwa lata później wprowadziły do służby. Lotniskowiec w 1971 r. wziął udział m.in. w wojnie indyjsko–pakistańskiej a swoją służbę zakończył 31 stycznia 1997 r.

Bitwa o muzeum

Paradoksalnie wtedy dopiero zaczął się najbardziej burzliwy okres w historii tej jednostki. Początkowo postanowiono zorganizować na nim muzeum morskie (tym bardziej, że byłby to jedyny brytyjski lotniskowiec z II wojny światowej, który zostałby w ten sposób zachowany). Okręt stanął przy nabrzeżu Cuffe Parade w Bombaju i stał się od razu wielką atrakcją turystyczną. Niestety bardzo szybko zabrakło pieniędzy na jego utrzymanie i lotniskowiec zaczął popadać w ruinę. W 2012 r. muzeum zostało ostatecznie zamknięte z powodu braku odpowiednich warunków bezpieczeństwa (niesprawny okazał się m.in. system przeciwpożarowy).

Indyjska marynarka wojenna chciała się pozbyć problemu i wystawiła okręt na aukcji. Lotniskowiec, który oficjalnie był „dumą” sił morskich został sprzedany w styczniu 2014 r. za równowartość 13,5 miliona dolarów stoczni złomowej Darukhana, gdzie zaczęto go od razu przygotowywać do pocięcia. Rozpoczęła się kilkumiesięczna batalia o zachowanie tego okrętu dla przyszłych pokoleń, która zakończyła się sprawą w Sądzie Najwyższym. Powołano nawet specjalny komitet „Ratować Vikrant” (Save Vikrant Committee).

Niestety 14 sierpnia 2014 r. sąd odrzucił wniosek o anulowanie wyników aukcji a Sąd Najwyższy w Bombaju 12 listopada 2014 r. ostatecznie podtrzymał decyzję o złomowaniu lotniskowca. Okręt został przeholowany do stoczni złomowej nr 10 Powder Bunder na południowym-wschodzie Bombaju. W rzeczywistości nie jest to żadna stocznia, ale kawałek żwirowej plaży, na którą wyciągnięto zasłużony lotniskowiec. Teraz dwustu robotników będzie go cięło kawałek po kawałku zrzucając po prostu odłączone fragmentu kadłuba i nadbudówek w dół. Zaczęto od odcięcia skoczni na dziobie, która spadając na plażę spektakularnie zaznaczyła koniec brytyjsko–indyjskiego lotniskowca. Zakłada się, że rozbiórka INS „Vikrant” będzie trwała siedem-osiem miesięcy.

Co tracimy?

Tak więc od czwartku 20 listopada br. nieodwracalnie znika z mórz i oceanów historyczny okręt o wyporności 19500 t, długości 213,3 m, szerokości 39 m i prędkości 23 w. Jego wygląd i wyposażenie zmieniały się przez lata, ale najczęściej był oceniany jako jednostka prosta i niezawodna. W czasie wojny w 1965 r. Pakistan przekazał informację o zatopieniu INS „Vikrant”, ale okazał się, że w tym czasie był on na suchym doku–przechodząc modernizację. W czasie wojny pakistańsko–indyjskiej w 1971 r. lotniskowiec wziął udział w walkach spełniając ważną rolę w zdobywaniu przez Indie przewagi na morzu.

Jego grupa lotnicza składała się z samolotów Hawker Sea Hawk i Breguet Alizé oraz śmigłowców: Westland Sea King i HAL Chetak. Pod koniec służby INS „Vikrant” otrzymał samoloty skróconego startu i pionowego lądowania Sea Harrier.