Gryf z Lubawy – plate carrier dla Wojsk Obrony Terytorialnej

Obecnie kamizelki kuloodporne oraz innego typu opancerzenie osobiste stanowią element wyposażenia, bez którego nie można wyobrazić sobie działań żołnierza na współczesnym polu walki. Notowana obecnie na Giełdzie Papierów Wartościowych Lubawa jest zaangażowana w opracowanie i produkcję środków ochrony indywidualnej od 1951 roku. Dziś Grupa Liczy 17 spółek, których działalność obejmuje znacznie szerszy zakres, związany również z systemami kamuflażu czy sprzętem ratowniczym. Jednocześnie Lubawa stara się cały czas rozwijać posiadane kompetencje.

Działania te doprowadziły do powstania, częściowo w oparciu o środku unijne, nowoczesnego Centrum Badawczo-Rozwojowego Lubawa zlokalizowanego w miejscowości, w której niemal 70 lat temu rozpoczęła się cała historia. Inwestycja warta niemal 25 mln zł obejmuje nie tylko obszar produkcji, ale przede wszystkim własne studia projektowe i badawcze. Otrzymają one możliwość badania cech fizyko-mechanicznych wyrobów, m.in. ich odporności w oparciu o tunel balistyczny z nowoczesną aparaturą. Dzięki temu wnioski z badań będą mogły łatwiej być wdrażane do konkretnych produktów.

Spółka rozwija swoje produkty z uwzględnieniem doświadczeń użytkowników. Wśród nich znajdują się zarówno Siły Zbrojne RP jak i służby mundurowe, w tym formacje kontrterrorystyczne Policji, które korzystają zarówno z kamizelek modułowych jak też kamizelek plate carrier. Wojsko od lat eksploatuje kamizelki OLV i KLV, które obecnie w ramach remontów są również modernizowane. W Wojskach Specjalnych wykorzystywane są są produkowane przez Lubawę kamizelki KWS 09 Reccon, które są używane bojowo podczas licznych misji zagranicznych. Właśnie na tych doświadczeniach oraz analizie trendów w zakresie ochrony osobistej oparta jest najnowsza propozycja Lubawy, czyli kamizelka kuloodporna Gryf, przeznaczona dla formacji lekkiej piechoty, Wojsk Obrony Terytorialnej, ale też Wojsk Specjalnych oraz formacji aeromobilnych.

Kamizelka powstała w szerokiej konsultacji z użytkownikami, charakteryzuje się modułową konstrukcją. W tym projekcie zdecydowano się na konstrukcję typu „plate carrier”, czyli noszak na płyty balistyczne, zapewniające ochronę przed pociskami z broni długiej, zrezygnowano natomiast z miękkiej ochrony balistycznej. W połączeniu z nowoczesnymi, lekkimi płytami balistycznymi powoduje to, że Gryf jest kamizelką lekką i zapewniającą mobilność oraz komfort.

Jak podkreślają autorzy koncepcji kamizelki jest to zgodne ze światowymi trendami. Zaznaczają, że dziś odchodzi się od ciężkich kamizelek zintegrowanych na rzecz rozwiązań lekkich wszędzie tam, gdzie żołnierz nie jest dowożony przez transportery kołowe czy bojowe wozy piechoty, ale musi „nosić cały swój dobytek”.

Dziś stawia się na ruchliwość. Na możliwość manewru. Na modułowości i rozbudowane możliwości „customizacji”. (…) Zależało nam na wygodzie, stąd testy podczas których człowiek chodził cały dzień w kamizelce Gryf. Jak sam mówi, nie czuł prawie opancerzenia. Kamizelka jest bardzo lekka, wyposażona w ultra lekką balistykę. (…) Nasz komplet balistyki (w zależności od konfiguracji) waży nawet poniżej 4 kg. Cała kamizelka to 6 kg. To znacznie mniej, niż w innych rozwiązaniach. To jest bardzo ważne, gdy całe oporządzenie, broń, amunicja, zapasy, mogą ważyć 20-30 kg. Każdy kilogram mniej, np. podczas 10 kilometrowego marszu, oznacza ogromną różnicę - mówi w rozmowie z Defence24.pl Paweł Handkiewicz, Dyrektor Handlowy Lubawa S.A.

Takie parametry wynikają m. in. z zastosowanych rozwiązań w zakresie płyt balistycznych, które oferuje Lubawa. Propozycja spółki to płyta balistyczna typu „stand alone” (płyta samodzielna, możliwość stosowania bez dodatkowego wkładu balistycznego czy amortyzującego) wytrzymałości pozwalającej na ochronę przed pociskami 7,62 mm karabinków Kałasznikowa czy standardowej broni NATO kalibru 5,56 mm (Odporność K3AB wg. polskiej normy PN-V-87000:2011). Jest wykonana w technologii kompozytowej – monolityczna warstwa ceramiczna, z podkładem wykonanym z prasowanej tkaniny polietylenowej. Jej masa własna nie przekracza 1800 gramów.

Po dodaniu traumapadu, czyli wkładki amortyzującej o masie 260g, mieszczącej się w obrysie płyty, kamizelka spełnia normę na poziomie K3C, czyli chroni również przed amunicją NATO 7,62x51 mm, stosowaną np. w karabinach maszynowych i broni wyborowej. Większość konkurencyjnych rozwiązań waży przy tej odporności 2,3-2,4 kg i wymaga nie tyle traumapadu, co całej kamizelki polietylenowej czy aramidowej, na którą dopiero nakładamy ponad dwukilową płytę - podkreśla Paweł Handkiewicz.

W kamizelce Gryf po zastosowaniu płyty o masie 1900 g można uzyskać poziom K4, czyli ochronę przed amunicją 7,62x39 mm BZ (przeciwpancerno-zapalającą). Polska norma wymaga aby płyta wytrzymała 1 trafienie przy traumie (odkształceniu) do 40 mm. Tymczasem płyta Lubawy wytrzymuje w warunkach testowych 3 trafienia amunicją przeciwpancerną tego typu, przy ugięciu nieco ponad 20 mm.

Funkcjonalność i adaptacyjność

Obok poziomu ochrony i niewielkiej masy, konstruktorzy położyli również nacisk na funkcjonalność kamizelki. Było to możliwe dzięki konsultacjom jej konstrukcji z potencjalnymi użytkownikami oraz doświadczeniom spółki Lubawa związanymi z wcześniejszymi projektami podobnego typu, np. dla KGP i Wojsk Specjalnych.

Kamizelka składa się de facto z czterech paneli, czy raczej kieszeni na przednią, tylną i dwie opcjonalne boczne płyty balistyczne. Całość jest lekka i może zostać dopasowana do sylwetki żołnierza dzięki systemowi pasów regulujących. W górnej części tylnego panelu znajduje się wzmocniony uchwyt ewakuacyjny. Na wszystkich panelach umieszczono specjalne pasy mocujące uniwersalnego system MOLLE/PALS, które umożliwiają indywidualną konfigurację kamizelki do potrzeb sytuacji taktycznej, zajmowanej w drużynie funkcji oraz indywidualnych preferencji użytkownika.

Na płycie przedniej mocowany jest wymienny panel piersiowy, tak zwany Chest Rig, który może być szybko zdjęty i np. przepięty na opcjonalnie noszony pod kamizelką system nośny. Z kamizelką współpracuje również pas biodrowy wyposażony po wewnętrznej stronie w podnoszącą komfort wyściółkę a na zewnątrz w system MOLLE/PALS. Wraz z kamizelką powstał cały system oporządzenia, w postaci ładownic i kieszeni na wyposażenie i uzbrojenie.

W konstrukcji kamizelki wprowadzono też system szybkiego wypięcia oparty o cztery klamry ROC (ang. Rapid Open Connector) umieszczone na pasach naramiennych i bocznych. Cechą tego rozwiązania jest to, że kamizelkę Gryf można nie tylko szybko wypiąć, np. w sytuacji potrzeby ewakuacji medycznej TCCC (ang. Tactical Combat Casualty Care), ale można ją też szybko założyć z powrotem.

Dodatkowo klamry ROC ułatwiają zakładanie i zdejmowanie kamizelki w warunkach codziennej eksploatacji. W konstrukcji zastosowano również siatkę dystansową i piankę termoplastyczną w elementach nośnych oraz specjalną wysokoodporną tkaniny zewnętrznej, produkcji należącej do Grupy Lubawa spółki Miranda.  Dzięki temu kamizelka Gryf może być wykorzystywana w zakresie temperatur od -40 do +50 stopni Celsjusza.

W skład systemu kamizelki Gryf wchodzi również pełny zestaw ładownic, kieszeni i innych elementów dodatkowych mających podnieść komfort przenoszenia. Są one mocowane do kamizelki i pasa nośnego systemem MOLLE/PALS, co pozwala na ich dowolną konfigurację.

Jednym z dodatkowych rozwiązań jest mocowany z tyłu rodzaj rozwijanej maty, która izolując siedzącego żołnierza od podłoża podnosi komfort szczególnie w warunkach mrozu lub silnego słońca, albo w sytuacji gdy podłoże jest mokre. Żołnierze często stosują w warunkach operacyjnych rożnego typu doraźne rozwiązania, jednak tutaj jest ono zastosowane jako integralny element systemu. Podczas marszu „mata” jest zwinięta i utrzymywana w tej postaci pasem z klamrą.

W systemie zaprojektowana też została apteczka. Dla ułatwienia szybkiego dostępu w warunkach TCCC składa się z zamykanego na zatrzask „wkładu”, umieszczonego w otwartej od dołu kieszeni, z której może być jednym ruchem wyszarpnięty za pas zakończony uchem. Wkład apteczki i pas są utrzymywane wewnątrz za pomocą klapy z szerokim rzepem. Taka konstrukcja apteczki pozwala na szybki dostęp gdy jest ona przenoszona na plecach zarówno wyposażonemu w nią żołnierzowi, jak i innym. Oprócz tego, przykładowo, w kieszeni na radiostację AN/PRC-152 dla kamizelki Gryf wprowadzono suwak w dolnej części, pozwalający na szybką wymianę baterii bez wyjmowania całego radia.

Do zestawu włączono również 22-litrowy plecak. W postaci złożonej jest on transportowany w kieszeni mierzącej kilkanaście centymetrów, zamkniętej na suwak i mocowanej systemem MOLLE/PALS. Jest to rozwiązanie przydatne np. gdy plecak główny pozostawia się w miejscu ześrodkowania, a na misję należy zabrać kilka dodatkowych przedmiotów, takich jak środki pirotechniczne, liny itp. Podobnie kompaktowo przenoszona jest torba zrzutowa na puste magazynki, która w postaci złożonej zajmuje na pasie nośnym zaledwie kilka centymetrów. W stanie rozłożonym ma standardowe wymiary, śluzę w części górnej i siatkowe dno.

Oprócz tych elementów w skład zestawu wchodzą bardziej tradycyjne elementy: pojedyncze i podwójne ładownice na magazynki karabinowe, ładownice na magazynki pistoletowe i granaty, zasobnik ma maskę przeciwgazową MP-6 oraz zasobnik na zestaw hydracyjny, czyli tak zwany „Camel Bag”. Ponieważ wszystkie elementy mocowane są za pomocą systemu MOLLE/PALS, mogą być dowolnie skonfigurowane, ale też kamizelkę można doposażyć w inne elementy korzystające z tego standardu. Wśród opcjonalnych elementów kamizelki Gryf znajdują się też np. ładownice na magazynki do karabinu wyborowego czy torba na amunicję do karabinu maszynowego.

Kamizelka Gryf to system ochrony indywidualnej, przeznaczony przede wszystkim dla żołnierzy formacji lekkiej piechoty i Wojsk Specjalnych, dla których poziom ochrony musi łączyć się z wysoką mobilnością i komfortem oraz niewielką masą ochrony balistycznej w stosunku do poziomu osłony. Kamizelka typu plate carrier łączy w tym wypadku lekkie płyty balistyczne typu „3D shooters cut” z wielozadaniowym systemem nośnym. Całość została zaprojektowana przez polskich specjalistów i produkcja oparta jest o krajowe komponenty oraz materiały. W przypadku wprowadzenia na wyposażenie, Gryf może być nadal rozwijany.

Artykuł powstał na bazie informacji dostarczonych przez Lubawa SA