Ukraiński An-124 bez rosyjskich komponentów w 2019 roku? [Komentarz]

– Jeśli nie zastąpimy komponentów i podzespołów produkowanych w Federacji Rosyjskiej, nie będziemy mogli montować samolotów An-124 bez Rosji – powiedział Siergiej Omelczenko, dyrektor generalny Ukroboronpromu.

Zakłady lotnicze Antonowa rozpoczęły w 2017 roku prace związane z planowanym ponownym uruchomieniem montażu samolotów An-124 w wersji zmodernizowanej i zwesternizowanej. Niezbędne jest jednak w tym celu zastąpienie wielu komponentów pochodzących z rosyjskich zakładów, gdyż Rusłan powstał w czasach Związku Radzieckiego i produkcja stosowanych w nim podzespołów rozproszona była po całym terytorium ZSRR. Na szczęście jednak dla ukraińskich planów, zarówno struktury płatowca jak i jego silniki pochodzą z zakładów na Ukrainie. 

W ramach „zrywania kontaktów gospodarczych z agresorem”, jak mówią Ukraińcy, trwa obecnie proces rezygnacji z rosyjskich komponentów w całym przemyśle lotniczym i obronnym naszego południowo-wschodniego sąsiada. W celu usprawnienia procesu obejmującego wiele samolotów, które przez lata powstawały w kijowskich zakładach, Antonow zawarł w ubiegłym roku umowę dotyczącą współpracy w produkcji, serwisie i promocji samolotów z amerykańską firmą Aviall Services, należącą do koncernu Boeing.

Głównym celem kontraktu jest właśnie odzyskanie zdolności produkcyjnych, ale również ułatwienie sprzedaży i wsparcia eksploatacji maszyn takich jak An-148, An-158 i An-178 jak również rozwój nowej konstrukcji jaką jest An-188. W momencie zwarcia umowy w lipcu 2018 roku, Ukraińcy podkreślali jednak, że liczą na amerykańską pomoc w produkcji sprzętu i oprzyrządowania dla brakujących elementów, które wcześniej dostarczały rosyjskie zakłady. Zwesternizowany An-124 Rusłan, nie mając w zasadzie konkurenta na światowym rynku, miałby być perłą w koronie oferty Antonowa.

Aktywnie współpracujemy w tym kierunku z kilkoma międzynarodowymi producentami lotniczymi. Jesteśmy w końcowej fazie kompletnej przebudowy elektronicznego komponentu tej maszyny transportowej. Mamy nadzieję, że prace zostaną zakończone przez zespół inżynierów i projektantów Antonowa w bieżącym roku.

Prawdopodobnie „nowy standard produkcyjny” An-124 będzie wywodził się od zmodernizowanych maszyn An-124-100M, eksploatowanych przez Antonov Airlines. Na mocy umowy zawartej podczas wystawy lotniczej Farnborough 2016 samoloty An-124-100M otrzymały cyfrową awionikę firmy Esterline CMC Electronics w skład której weszły wyświetlacze wielofunkcyjne MFD-2068 wraz z systemem zarządzania lotem (Flight Management System - FMS) typu CMA-9000 oraz odbiornikiem GPS CMA-5024. System złożony z FMS typu CMA-9000 i wyświetlaczy MFD-3068 ma również stanowić standard dla produkowanych przez Antonowa samolotów pasażerskich i specjalistycznych An-148/158 oraz transportowego An-178. Zastosowanie komponentów tego popularnego, kanadyjskiego producenta ma zwiększyć atrakcyjność samolotów Antonowa na rynkach zagranicznych i obniżyć koszty eksploatacji.

Kolejna istotna zmiana, to zastosowanie nowych silników DT-18 Serii 3M produkowanych na Ukrainie przez firmę Motor Sicz. Jednostki napędowe tego typu nie tylko charakteryzują się znacznie lepszymi osiągami, w tym zmniejszonym zużyciem paliwa, dłuższym resursem i niemal dwukrotnie większym okresem międzyprzeglądowym niż stary model silnika stosowanego w An-124. DT-18-3M spełniają również unijne i amerykańskie normy dotyczące zanieczyszczenia oraz hałasu obowiązujące na większości lotnisk cywilnych na całym świecie. O ile prace nad nimi zostały już zakończone i silniki otrzymają certyfikat, to modernizacja może pójść o generację dalej.

Jeszcze nowszy model DT-18 serii 4 posiada cyfrowy system sterowania i kontroli FADEC, znacznie poprawiający ekonomikę użycia jak też zwiększający ilość kontrolowanych parametrów pracy silnika. Do jego wykorzystania niezbędna jest jednak głębsza modernizacja i ucyfrowienie awioniki oraz zastosowanie komputerowego systemu sterowania i kontroli parametrów układów pokładowych. Krótko rzecz ujmując, będzie to oznaczać „szklany kokpit” i w pełni cyfrowego Rusłana, a więc samolot całkiem nowej generacji. W takiej konfiguracji ukraińskie maszyny mogą stać się interesującą i konkurencyjną propozycją na rynku maszyn transportowych.

Pomimo informacji o planowanym ponownym uruchomieniu produkcji An-124, nie należy się spodziewać iż maszyny trafią na rynek w najbliższym czasie. Najprawdopodobniej odbiorcą będzie w pierwszej kolejności Antonov Airlines, najbardziej dochodowy z podmiotów spółki. Jedyny konkurent ukraińskiej linii lotniczej, rosyjska firma Volga-Dnepr Airlines również eksploatuje An-124, ale przewoźnik ten został oskarżony w 2018 roku o bezprawne modyfikacje maszyn i fałszowanie certyfikatów. Było to spowodowane wstrzymaniem przez Antonowa wsparcia eksploatacji samolotów An-124 oraz innych maszyn tego producenta wykorzystywanych przez firmy i organizacje na terytorium Federacji Rosyjskiej.

Między innymi dzięki temu ruchowi Antonov Airlines samodzielnie będzie realizował przewozy dla NATO w ramach programu SALIS i może liczyć na kontrakty w UE. Jednak zgodnie z analizami rynków, w najbliższych czasach rosnąć będzie zainteresowanie tej klasy maszynami transportowymi. Dostosowanie An-124 do zachodnich standardów i systemów wsparcia może być dla Antonowa od dawna oczekiwanym otwarciem na nowe rynki, stanowiącym alternatywę dla tradycyjnych odbiorców z Federacji Rosyjskiej, Afryki i Bliskiego Wschodu.