Polski przemysł z funduszami EDF? Powstał międzyresortowy zespół

Budżet Europejskiego Funduszu Obronnego (European Defence Fund – EDF) na lata 2021-2027 wynosi 7,95 mld euro, w tym 2,65 mld euro na badania naukowe oraz 5,3 mld euro na prace rozwojowe w formie europejskich projektów współpracy przemysłowej. Ogłoszenie pierwszego programu prac EDF nastąpi po wejściu w życie rozporządzenia w sprawie EDF. Składanie wniosków projektowych planowane jest na czerwiec 2021 r.

Liczymy na zainteresowanie polskiego przemysłu szansami rozwoju, jakie oferuje im Europejski Fundusz Obronny. Dlatego tym bardziej zachęcamy naszych przedsiębiorców do współpracy z partnerami z zagranicy i tworzenia z nimi międzynarodowych konsorcjów, które mogłyby ubiegać się o finansowe wsparcie z EDF, a następnie wspólnie realizowały różne projekty

Aby uczestniczyć w projektach funduszu, przedsiębiorstwa muszą mieć zapewnione wsparcie we wszystkich fazach procesu aplikacji. W Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii powołano międzyresortowy Zespół do spraw wsparcia udziału polskiego przemysłu obronnego w Europejskim Funduszu Obronnym, który ma stanowić ważną płaszczyznę współpracy polskiej administracji służącej rozwojowi polskiego przemysłu.

Polskie firmy, wykorzystując swoje dobre relacje przemysłowe w UE oraz innowacyjność procesów przemysłowych, mogą samodzielnie starać się o udział w konsorcjach w EDF lub być do nich zapraszane przez partnerów zagranicznych.

W dokumentach programowych EDF uwzględnia wypracowane przez państwa członkowskie i Komisję Europejską wspólne wyzwania badawcze i rozwojowe w unijnym sektorze obrony jako kategorie projektów, w których konsorcja międzynarodowe będą składać wnioski projektowe. Następny etap to proces kojarzenia się konsorcjów, który obejmuje działania  administracji państw oraz samego przemysłu. W przypadku projektów fazy rozwojowej, polskie firmy będą mogły liczyć na wsparcie Ministerstwa Obrony Narodowej (MON) oraz współfinansowanie w sytuacji, gdy MON będzie deklarował chęć wspólnego wykorzystania technologii na poziomie UE oraz pozyskania rezultatów tych projektów, które wpisują się w pełni w priorytety modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP.

Polskie firmy, w szczególności MŚP (nie tylko z doświadczeniem w sektorze obrony), będą mogły brać udział również w tych projektach fazy rozwojowej, w których zamawiającym będzie MON innego państwa lub inna instytucja zamawiająca, zainteresowana pozyskaniem nowoczesnych rozwiązań i technologii.

Z analiz Komisji Europejskiej wynika, że duża część MŚP zainteresowana jest uczestnictwem w projektach fazy rozwojowej ponieważ stwarza ona szybką ścieżkę wprowadzania produktów na rynek. Wiele polskich innowacyjnych MŚP ma szanse udziału w konsorcjach i może zapewnić sukces EDF. MRPiT wspiera polskie firmy w tych działaniach.

Geneza działania Europejskiego Funduszu Obronnego (EDF)

Dotychczas EDF był realizowany w fazie programów pilotażowych na lata 2017-2020 w formie Działania Przygotowawczego (PADR) i Europejskiego Programu Rozwoju Przemysłu Obronnego (EDIDP).

Celem EDF jest wzmacnianie konkurencyjności  i innowacyjności europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego w całej Unii, poprzez wspieranie wspólnych działań i współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi w państwach członkowskich, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw oraz spółek o średniej kapitalizacji, a także poprzez wzmacnianie i poprawę elastyczności zarówno łańcucha dostaw, jak i łańcucha wartości w sektorze obronnym. Istotne znaczenie ma rozszerzanie współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi oraz promowanie lepszego wykorzystania potencjału przemysłowego w zakresie innowacji, badań i rozwoju technologicznego, na każdym etapie cyklu życia produktów i technologii obronnych.

Środki na obie części EDF będą pochodzić z budżetu UE, przy czym pierwsza z nich jest przeznaczona na dotacje na wspólne projekty badawcze. Ta część jest finansowana w 100% i nie zobowiązuje podmiotów uczestniczących w konsorcjach do poszukiwania wsparcia. Projekty są finansowane w formie grantów. Druga część Funduszu jest przeznaczona na współfinansowanie projektów rozwojowych (tj. prowadzanie studiów wykonalności, projektowanie i testowanie produktów, rozwijanie prototypów sprzętu i technologii, kwalifikacje i certyfikacje). Dotacje w wysokości od 20% do 65% (a nawet 90%) z budżetu UE będą przyznawane na zasadzie współfinansowania pozostałych kosztów, które będą zapewniać uczestnicy konsorcjum w zakresie swoich działań projektowych.

Kompetencje Zespół ds. wsparcia udziału polskiego przemysłu obronnego w EDF

Do zadań Zespołu należy:

• rekomendowanie Ministrowi rozwiązań, w ramach projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Obronnego, związanych z gospodarczym i technologicznym rozwojem polskiego przemysłu obronnego, w szczególności dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw;
• informowanie Ministra o tematach ujętych w programach prac Europejskiego Funduszu Obronnego, mających wpływ na zwiększenie innowacyjności lub konkurencyjności polskiego przemysłu obronnego, w zakresie technologicznym lub przemysłowym;
• proponowanie działań wspierających udział polskich przedsiębiorców w projektach finansowanych z Europejskiego Funduszu Obronnego poprzez przygotowywanie projektów dokumentów rządowych dotyczących wsparcia polskiego przemysłu obronnego, jak również wskazywanie sposobów pozyskania współfinansowania działań projektowych;
• rekomendowanie Ministrowi rozwiązań w zakresie udzielenia gwarancji dla Komisji Europejskiej w przypadku, gdy przedsiębiorca mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowany przez państwo trzecie lub przez podmiot z państwa trzeciego, kwalifikuje się jako beneficjent w projekcie finansowanym z Europejskiego Funduszu Obronnego;
• monitorowanie kierunków działań związanych z gospodarczym i technologicznym rozwojem polskiego i europejskiego przemysłu obronnego;
• informowanie przedsiębiorców uczestniczących w innowacyjnych projektach obronnych, ściśle powiązanych z technologiami podwójnego zastosowania, w tym finansowanych z Europejskiego Funduszu Obronnego, o możliwościach pozyskania wsparcia finansowego z programu InvestEU oraz innych instrumentów unijnych ukierunkowanych na rozwój polskiego przemysłu obronnego;
• tworzenie warunków wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy administracją, biznesem, instytucjami naukowymi, partnerami społecznymi, w tym związkami zawodowymi oraz organizacjami pracodawców i innymi organizacjami pozarządowymi, w zakresie działalności polskiego przemysłu obronnego.

MRPiT/Defence24