Tysiące osób zainteresowanych szkoleniami obronnymi

Według danych podanych przez Sztab Generalny WP największym zainteresowaniem cieszą się szkolenia w jednostkach w okolicy największych miast, m.in. Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wrocławia czy Trójmiasta. Sporym atutem programu, który przyciąga sporą liczbę chętnych, jest fakt, że szkolenia mają charakter dobrowolny, powszechny i bezpłatny, a udział w nich nie wiąże się z obowiązkiem służby wojskowej – choć w przyszłości, jak podaje MON, program ma być też w wersji dla żołnierzy rezerwy oraz dla osób, które chcą nimi zostać.

Docelowo, jak podaje MON, program ”wGotowości” ma być przydatny nie tylko dla cywilów. Obecnie przez cztery weekendy od 22 listopada do 14 grudnia 2025 r. będzie organizowana ścieżka ”Obronność” – skierowana do cywilów, którzy nie planują wiązać swojej przyszłości z wojskiem. W tej ścieżce programu może uczestniczyć każdy obywatel Polski, który ukończył 18 lat życia. Jak podaje Sztab Generalny WP, program jest otwarty dla każdego, bez względu na jego stan zdrowia czy kondycję. Do tej pory większość programów prowadzonych przez wojskowych wiązała się z przysięgą wojskową. Program ”wGotowości” ma być wyjątkiem od reguły, a w programie mogą wziąć udział osoby w podeszłym wieku, do których skierowany jest przede wszystkim jeden z czterech modułów szkoleniowych dotyczący cyberbezpieczeństwa.

Program również ma być organizowany w przyszłości dla firm – takie szkolenia m.in. ma cechować grupowe zapisywanie się na nie. Dalszym rozwiązaniem ma być ścieżka ”Rezerwa”, która ma być rozwinięciem systemu szkoleń wojskowych. Jak informuje MON, „Wdrażanie ścieżki „Rezerwa” rozpocznie się w drugiej połowie 2026 roku”. Będzie ona dotyczyć osób, które chcą przejść dobrowolne przeszkolenie podstawowe, żołnierzy rezerwy, którzy będą chcieli podnieść swój poziom umiejętności potrzebnych w wojsku, oraz studentów i kandydatów na podoficerów i oficerów rezerwy, którzy w ramach ochotniczych szkoleń będą mogli awansować w hierarchii wojskowej. Czy ścieżka Rezerwa zastąpi inne programy wojskowe, takie jak m.in. program Legii Akademickiej prowadzony przez uczelnie wyższe, umożliwiający poprzez trzy etapy szkolenia wojskowego osiągnięcie stopnia podporucznika? Jest to na ten moment jeszcze niewiadome.

Po czterech pilotażowych weekendach szkoleń Sztab Generalny WP ma przygotować wnioski i rekomendacje na przyszłość, które pozwolą rozszerzyć i ewentualnie udoskonalić program na przyszły rok. Obecnie chętni mają do wyboru cztery moduły szkoleniowe ze ścieżki „Odporność” - każdy z nich trwa około ośmiu godzin. MON wyróżnił następujące moduły szkoleń:

1. "Bezpieczeństwo" – szkolenie przygotowane wspólnie przez MON i MSWiA ma zapewnić uczestnikom zdobycie wiedzy i umiejętności z zakresu reagowania na zagrożenia. W ramach modułu mają zostać omówione takie tematy, jak: reakcja na sygnały alarmowe, jak powinna wyglądać prawidłowa ewakuacja oraz jak przygotować siebie i dom w obliczu różnych zagrożeń.
2. "Pierwsza pomoc" – szkolenie pozwalające jego uczestnikom nabyć lub też odświeżyć wiedzę z zakresu udzielania pierwszej pomocy. W programie szkolenia mają być omówione podstawy ratownictwa przedmedycznego, elementy medycyny pola walki, nauka resuscytacji krążeniowo-oddechowej w przypadku dorosłych, dzieci i niemowląt. Jak podają organizatorzy, chętni będą mieli zapewnione dużo zajęć praktycznych, w tym jak prawidłowo obsługiwać defibrylator AED oraz zabezpieczyć poszkodowanego do czasu przyjazdu służb. Eksperci z zakresu ratownictwa medycznego nauczą chętnych także reakcji na bardziej codzienne sytuacje, takie jak zatamowanie krwotoku, zabezpieczenie ran, reakcja na oparzenia, utratę przytomności, zadławienia oraz złamania.
3. "Przetrwanie" – szkolenie ma pokazać uczestnikom, jak powinni się zachować w czasie sytuacji kryzysowych. Omówione ma być m.in., jak przygotować plecak ewakuacyjny i jak zorganizować miejsca schronienia lub ukrycia. Ciekawym elementem modułu będą podstawy terenoznawstwa i survivalu.
4. "Cyberbezpieczeństwo" – szkolenie coraz bardziej istotne z biegiem rozwoju technologii cyfrowych. Eksperci mają wytłumaczyć szkolonym, jak chronić swoje dane, rozpoznawać oszustwa w internecie, takie jak phishing, ataki socjotechniczne oraz fake newsy – które szczególnie w obliczu wojny na Ukrainie pojawiły się w polskiej przestrzeni medialnej i mają oddziaływać na opinię publiczną. W programie są również przewidziane bardziej teoretyczne aspekty tego, jak korzystać z AI i mediów społecznościowych. Choć ten moduł szkoleniowy również jest dla każdego, to, jak podaje Sztab Generalny WP, bardziej jest skierowany do osób "nie nadążających za technologią".

Specyfika poszczególnych programów pozwoli uczestnikom nabyć konkretne umiejętności, które mogą się przydać w życiu codziennym. W obliczu zagrożeń państwo stawia na budowanie odporności cywilnej, gdyż w razie działań wojennych oraz sytuacji kryzysowych obywatele z poszczególnymi kompetencjami będą w stanie o siebie lepiej zadbać, a takie ćwiczenia jak reakcja na sygnały alarmowe pozwoli oszczędzić zamieszania gdy zawyją syreny. Program ”wGotowości” ma przede wszystkim na celu budowanie silnego społeczeństwa w Polsce.

Jak podaje Sztab Generalny WP, największą popularnością cieszą się szkolenia związane z cyberbezpieczeństwem, 70% miejsc na nie zostało już zarezerwowanych. Kursy z pierwszej pomocy mają zainteresowanie sięgające 50% zarezerwowanych miejsc, a szkolenia z bezpieczeństwa i przetrwania po 40%. Statystyka procentowa wynika również z liczby oferowanych kursów – na terenie całej Polski 132 placówek wojsk operacyjnych, WOT oraz cyberwojsk odbędą się 142 szkolenia z podstawowego kursu bezpieczeństwa, 103 z pierwszej pomocy, 87 z przetrwania i 33 z cyberbezpieczeństwa.

Dużym atutem szkoleń ma być zgłoszenie chęci uczestniczenia w nich - wystarczy do tego dostęp do aplikacji mObywatel. Program w gotowości jest bliski słowom polityków, m.in. Wicepremiera i Ministra Obrony Narodowej - Władysława Kosiniaka-Kamysza, który w czwartek na XII Dolnośląskim Kongresie Samorządowym uznał że powszechne i dobrowolne szkolenia wojskowe to obecnie lepsze rozwiązanie niż powszechny pobór do wojska. Według szefa MON: ”Polska ma inną specyfikę niż inne państwa, u nas nie brakuje chętnych do wojska”. Zatem program ”wGotowości” może być pojmowany jako potwierdzenie polityki Ministerstwa Obrony Narodowej.

Na ten moment program ”wGotowości” to dopiero pilotaż – co nie oznacza, że chętni nie pozyskają konkretnych umiejętności, ale będzie on dalej unowocześniany, tak, by maksymalnie wykorzystać potencjał i zainteresowanie chętnych. W MON nadal trwają prace nad ”ścieżką Rezerwa”, która według zapowiedzi ministerstwa ma zapewniać większe możliwości rozwoju i awansu chętnym do wstąpienia w szeregi Wojska Polskiego.