Rutte: Zgoda w sprawie wydatków i wsparcia Ukrainy, USA podtrzymują zobowiązania

W deklaracji końcowej szczytu w Hadze przywódcy zgodzili się zwiększać wydatki obronne do 5 proc. PKB - 3,5 proc. na „twardą obronę” – wojsko i sprzęt, jak obrona powietrzna, amunicja, drony i czołgi - a 1,5 proc. na podnoszenie odporności, np. przez inwestycje w infrastrukturę. Rutte zapewnił też, że USA potwierdziły swoje zobowiązania wynikające z członkostwa w Sojuszu.

„Położyliśmy dziś fundamenty pod silniejszą, sprawiedliwszą i bardziej śmiercionośną NATO. Przywódcy zgodzili się w sprawie haskiego planu inwestycji obronnych. Przyczyni się on do jakościowego skoku w naszej wspólnej obronie” – mówił Rutte w środę po zakończeniu oficjalnej części szczytu.

Dodał, że sojusznicy, akceptując plan, zgodzili się tym samym wzmocnić przemysły obronne, „co nie tylko podniesie poziom naszego bezpieczeństwa, ale stworzy miejsca pracy”. Według sekretarza generalnego mogą ich być „miliony” po obu stronach Atlantyku.

„Potwierdziliśmy też nasze niezachwiane wsparcie dla Ukrainy. To oznacza, że niezależnie od wyzwań, wobec których stoimy – czy to Rosja, terroryzm, cyberataki, sabotaż czy strategiczna konkurencja – ten sojusz jest i pozostanie gotowy i zdolny do obrony każdego cala sojuszniczego terytorium” – oświadczył, nazywając prezydenta Wołodymyra Zełenskiego swoim dobrym przyjacielem.

„Prezydent Trump powiedział jasno: Ameryka podtrzymuje zobowiązania wobec NATO. Zarazem wyraził oczekiwanie, że Europa i Kanada będą robić więcej – i to się dzieje” – powiedział Rutte, który przed południem spotkał się z amerykańskim prezydentem.

„Musimy teraz zakasać rękawy i uczynić nowy plan rzeczywistością. To wymaga m.in., byśmy szybko zwiększyli nasze zdolności przemysłowe po obu stronach Atlantyku. Potrzebujemy jakości i ilości. Musimy być innowacyjni i musimy działać szybko” – mówił. Zapowiedział podniesienie na wyższy poziom partnerstw z UE, Ukrainą i regionem Indo-Pacyfiku.

Na pytanie, czy uważa za sprawiedliwe, że USA unikają deklaracji, by przeznaczać na obronę 5 proc. swojego PKB, Rutte odparł, że Stany Zjednoczone wydają ok. 3,5 proc. na cele typowo obronne, można też przyjąć, że zwalczając cyberprzestępczośc i zagrożenia hybrydowe, wywiązują się także z zobowiązania, by przeznaczać 1,5 proc. PKB na zwiększenie odporności.

Sekretarz generalny był pytany o komentarze, że celem haskiego szczytu było zadowolenie Trumpa, i o słowa, jakich użył w rozmowie z amerykańskim prezydentem, którego nazwał „tatą”. Trump porównał konflikt izraelsko-irański do dziecinnej kłótni na szkolnym boisku. Rutte stwierdził, że „tata musi wtedy użyć mocnego języka, by ich powstrzymać”. „Myślę, że to trochę kwestia smaku. Ale (Trump) jest dobrym przyjacielem i robi rzeczy, które zmuszają nas np. do większych inwestycji” – powiedział, pytany, czy  „pochlebstwo i pochwała” to właściwy sposób załatwiania spraw z Trumpem. Wyraził przekonanie, że gdyby nie reelekcja Trumpa, szczyt w Hadze nie przyniósłby zgody na wyższe wydatki obronne.

Z uznaniem wypowiedział się też o dla „ukierunkowanej” akcji przeciw Iranowi i jego programowi nuklearnemu, mówiąc o „fantastycznych pilotach” i zdolnościach, jakimi dysponują Stany Zjednoczone dzięki bombowcom B-2 i przenoszonym przez nie bombom do niszczenia ukrytych pod ziemią celów. „Uważam, że to, co USA zrobiły w miniony weekend, było usprawiedliwione. To powstrzyma Iran” – powiedział. Dodał, że jest „bardzo ważne, że prezydent pracuje teraz nad zawieszeniem broni”.