Polska musi pilnie wzmocnić obronę przeciwko dronom [KOMENTARZ]

W Centrum Prasowym PAP w poniedziałek 8 września odbyło się spotkanie ekspertów i mediów zatytułowane „Polskie technologie na polu walki z zagrożeniami bezpieczeństwa RP”. Udział w nim wzięli Krzysztof Bosak, Wicemarszałek Sejmu RP; Andrzej Szewiński, poseł PO i zastępca przewodniczącego Sejmowej Komisji Obrony; gen. broni rez. Jarosław Gromadziński z Defence24, dr Radosław Piesiewicz z Advanced Protection Systems Inc., Krystian Chmielewski Kongsberg Defence & Aerospace oraz dr Jacek M. Raubo Defence24/Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nie było zaskoczeniem, że kluczowym wątkiem dyskusji stała się sprawa zagrożeń wynikających z pojawiania się nad Polską bezzałogowych statków powietrznych (BSP).

Ukraińskie lessons learned

W tym kontekście uczestnicy dyskusji oraz zasiadający na widowni mogli na wstępie zobaczyć prezentację polskiej firmy Advanced Protection Systems Inc. z Gdyni. Dr Piesiewicz zauważył w niej, że firma ma liczne wdrożenia w skali świata i czerpie z tego znaczny dorobek, jeśli chodzi o rozwój oferty systemów przeciw(kontr)dronowych. Oczywiście z mocnym podkreśleniem znaczenia lessons learned z Ukrainy, gdzie systemy produkcji Advanced Protection Systems Inc. są używane na pierwszej linii walki z rosyjskimi bezzałogowcami.

I rzeczywiście, największe wrażenie zrobił na widzach obraz realnego namierzania jednego z popularnych Szahedów (Szahidów), który pochodził z ukraińskiego teatru działań. Jednakowoż, już w części dyskusyjnej uwaga panelistów została przekierowana na polskie potrzeby. Przede wszystkim, diagnoza była stanowcza i czytelna, wykazująca, iż masa krytyczna w zakresie zagrożeń związanych z BSP nad Polską została już przekroczona. Tym samym, wymagane są działania na kilku płaszczyznach – prawo, mentalność, system decyzyjny państwa, kooperacja wojskowo-przemysłowa.

W trakcie wypowiedzi nakreślono przede wszystkim niezbędność szybkiego przeglądu istniejących zapisów prawnych, szczególnie, gdy mowa o działaniu w przypadku sytuacji mających miejsce poniżej progu wojny. Chodzi o możliwość stosowania systemów zakłócających, a także innych środków, gdy formalnie nie istnieje stan wojny. Pojawił się również wątek odnoszący się do kwestii zwiększenia liczebnego tego rodzaju systemów w siłach zbrojnych, ale także jeśli chodzi o innych użytkowników, pozwalając nasycać przestrzeń kraju odpowiednimi zabezpieczeniami, które realnie przełożyłyby się na odporność i obronność. Uczestnicy zgodzili się, że wraz z licznymi procesami modernizacyjnymi, jakie zachodzą w naszych siłach zbrojnych, niezbędne jest inwestowanie w obronę przeciwko BSP.

Szczególnie, że nie chodzi jedynie o najbardziej omawiane wlatywanie tego rodzaju systemów przez granicę. Zauważono, że już dziś musimy mieć na uwadze chociażby tajne operacje, których siłę i zakres zobaczyliśmy w przypadku ukraińskiej operacji pk. „Sieć pająka”. Zastosowane wtedy BSP, porażające dużą liczbę załogowych rosyjskich statków powietrznych, startowały z mobilnych platform, dyslokowanych w głąb Rosji. Stąd też, nasze bazy wojskowe, przede wszystkim te, które będą przyjmowały najnowsze rozwiązania w stylu samolotów F-35, nie mogą działać bez sprawnych elementów wykrywania, monitorowania i zwalczania różnych BSP potencjalnego przeciwnika.

Wiele potencjalnych celów i wiele potrzeb

Przy czym, ważne stało się zauważenie, iż obecnie systemy antydronowe nie stanowią znacznego uszczerbku w budżecie, mając na uwadze szereg najbardziej kosztownych programów. Lecz jednocześnie stają się niezbędne, gdyż incydentów z BSP trzeba się spodziewać i tow skali o wiele większej niż teraz. Szczególnie, że oprócz działań poszczególnych państw, w stylu Rosji czy Białorusi, po BSP sięgać będą w coraz większej skali chociażby przemytnicy. Dlatego też, jeśli chodzi o największe wyzwania dla polskiej obronności oczywiście mowa jest o wielowarstwowej obronie powietrznej, ale gdzie jej niezbędnym rdzeniem muszą być właśnie systemy przeciwdronowe.

Co ciekawe, w toku rozmowy z widzami pojawiły się także tematy zabezpieczenia obiektów takich jak szpitale. Zauważając, że z jednej strony służba zdrowia będzie w stopniu dynamicznym sięgać po same BSP do wykonywania pewnych misji, np. transportowych. Z drugiej strony również może stać się celem wrogiego oddziaływania systemami bezzałogowymi. W ogóle skala wyzwań jest najlepiej widoczna w perspektywie tematyki odnoszącej się do kształtowania ochrony i obrony systemu energetycznego państwa. Widząc, że zachodzi niestety coraz większa łatwość w zakresie wrogiego zastosowania BSP przeciwko obiektom nie tylko produkującym energię, ale także chociażby skomplikowanej sieci ją rozprowadzającej.

Dlatego też, obecne emocje względem incydentów z dronami powinny posłużyć nie tylko do rozpoczęcia samej dyskusji o reagowaniu na takie zagrożenia, ale i najszybszego wdrażania konkretnych rozwiązań. Wiedząc też, że mamy do czynienia z wyścigiem technologicznym, i również rozwiązania antydronowe będą musiały być modyfikowane. Lecz w tym miejscu zauważono, że kluczowe jest inwestowanie w polską myśl technologiczną, dając sobie większą elastyczność w działaniu, a jednocześnie stwarzając szanse eksportowe. Przy czym, nie musi to z założenia oznaczać odcięcia się od sojuszników. Kooperacja między wspomnianymi już Advanced Protection Systems Inc. i Kongsberg Defence & Aerospace była przywoływana jako wręcz przykładowa.

Masa krytyczna przekroczona

Podsumowując, dyskusja unaoczniła, że rosnący problem z BSP nie pojawił się nagle i był widoczny od dłuższego czasu. Lecz obecnie doszliśmy do poziomu, który wskazuje na niezbędność nie tylko rozważań teoretycznych i studyjnych, ale działań, obejmujących podjęcie się trudnych decyzji, np. nawet z zakresu przekierowania pewnych funduszy właśnie na większe nasycenie systemami zwalczającymi zróżnicowane BSP w skali kraju. Jest to wyzwanie doktrynalne, ale także sprzętowe, gdyż nie może to pozostawać bez zrozumienia systemowego ujęcia takiej obrony. Chodzi oczywiście o wielodomenowy wymiar zagrożeń, w tym z użyciem nie tylko BSP, ale i innych platform bezzałogowych. Co więcej, w przypadku, gdy Polska jest państwem przyjmującym siły innych państw NATO (host nation), i musi zgrywać swoje działania w przestrzeni przeciwdziałania BSP również z wymiarem sojuszniczym. Co więcej, należy podkreślić, że cały czas mówimy nie tylko o wyzwaniu stricte wojskowym, ale także jeśli chodzi o wymiar innych służb, straży i struktur mierzących się z rosnącymi zagrożeniami ze strony BSP. Skalę wyzwań może przybliżyć fakt zmian w produkcji różnych systemów BSP po stronie rosyjskiej, gdzie łączy się masę z coraz doskonalszymi elementami technologii i taktyki.